Valsblaðið - 01.05.2011, Qupperneq 95

Fyrstu sigurvegarar Vals, 2. flokkur
árið 1919. Liðið tók þátt í haustmóti
ásamt Fram, Víkingi og KR. Aftasta röð
frá vinstri: Pétur Kristinsson, Halldór
Árnason, Daníel Þorkelsson, Hannes
Pálsson og Gunnar Guðjónsson. Miðröð
frá vinstri: Magnús Guðbrandsson,
formaður Vals og þjálfari liðsins, Aðal-
steinn Guðmundsson, Ingi Þ. Gíslason,
Sigurður Haukdal, Óskar Bjarnason
og séra Friðrik Friðriksson. Fremsta
röð frá vinstri: Angantýr Guðmunds-
son, Marínó Erlendsson og Markús
Helgason.
Keppt var þrisvar um þennan bikar
sem gefinn var af íþróttafrömuðunum
A.V. Tulinius og Agli Jakobsen. Valur
vann bikarinn til eignar 1922 eftir að
hafa borið sigur úr býtum á mótinu þrjú
ár í röð. Auk bikarsins fékk Valur allan
hagnað af mótinu, rúmar 80 krónur.
44
1911-1920
45
FYRSTI MÓTSSIGUR VALS
Eldmóður leikmanna 2. flokks Vals
var vonarneisti félagsins og færði því
fyrsta mótssigurinn með því að sigra
Fram, KR og Víking á haustmóti
flokksins 1919. Þjálfari þessa fyrsta
sigursæla flokks Vals var Magnús
Guðbrandsson, einn besti leikmaður
meistaraflokks, sem leitaði síðan á
önnur mið.
Sigur 2. flokks var mikil upp-
örvun í erfiðleikunum og gaf
fyrirheit um bjarta framtíð. Sam-
komulagið við Væringja og sigurinn
á haustmótinu varð þess valdandi
að haustið 1919 voru félagar Vals
orðnir 80 talsins en flestir í yngri
deildinni. Segja má að með þessu
hafi orðið þáttaskil í sögu Vals, þar
sem þeir eldri voru að hverfa frá en
hinir yngri að búa sig undir að taka
við til að halda merki félagsins hátt
á lofti.
MARGIR VILDU LEYSA
FÉLAGIÐ UPP
Árið 1920 var svo illa komið fyrir
meistaraflokki að einn snjallasti
knattspyrnumaður landsins,
Magnús Guðbrandsson, fyrrverandi
formaður Vals og sá sem hafði verið
driffjöðrin í liðinu, sá sig tilneyddan
að yfirgefa félagið. Hann stóð
frammi fyrir því að leggja knatt-
spyrnuskóna á hilluna eða skipta
um lið. Hann valdi seinni kostinn og
lék með Fram um árabil við góðan
orðstír.
Útlitið var ekki bjart hjá Val
en þeir sem skipuðu stjórn Vals á
þessum örlagatímum voru Guð-
björn Guðmundsson formaður,
Guðmundur Guðjónsson og Stefán
Ólafsson. Sat þessi stjórn á árunum
1920 til 1921. Á þessum árum
lognaðist félagið næstum því út
af, ekki síst vegna þess hversu fáir
sóttu æfingar í meistaraflokki.
Flokkurinn var hættur að taka þátt
í mótum og margir töluðu um það
í fullri alvöru að leysa félagið upp.
Sumir vildu sameinast Víkingi.
Þessar vangaveltur áttu sér stað á
nánast sama tíma og Valur varð
haustmeistari í fyrsta skipti, í 2.
flokki.
94
Valsmenn halda utan 1931, flott klædd
ir og til
fyrirmyndar með leiðtogann og fararstjó
rann séra Friðrik
Friðriksson innanborðs. Dagurinn er 16
. júní 1931 og
skipið heitir e/s Lyra. Ferðinni er heitið
til Danmerkur
með viðkomu í Færeyjum og Noregi. Va
lur var fyrsta
íslenska liðið sem sigldi út og keppti á m
eginlandi Evrópu.
1931-1940
Ÿ Loftskipið Graf Zeppelin flytur
póst til Reykjavíkur 1. júlí 1931.
Pósturinn var látinn síga niður úr
loftfarinu yfir Öskjuhlíðinni.
Ÿ Lög um notkun bifreiða staðfest
8. september 1931.
Ÿ Ný áfengislög taka gildi 1. febrúar
1935. Áfengisbannið afnumið
nema á bjór.
Ÿ Golfvöllur vígður á Íslandi 12.
maí 1935 og golf leikið í fyrsta
sinn á Íslandi.
Ÿ Auður Auðuns lýkur lögfræðiprófi
frá Háskóa Íslands 11. júní 1935,
fyrst kvenna.
Ÿ Geysir í Haukadal gýs í fyrsta
skipti í tæp 20 ár, 28. júní 1935.
Ÿ Skíðamót Íslands haldið í fyrsta
sinn 13. mars 1937. Siglfirðingar
vinna til flestra verðlauna.
Ÿ Sundhöllin í Reykjavík vígð 23.
mars 1937.
Ÿ Einkasnekkja Adolfs Hitler kemur
til Reykjavíkur 2. júlí 1937, án
Hitlers en hann hafði verið kosinn
kanslari Þýskalands 1933.
Ÿ Þýskur kafbátur kemur til
Reykjavíkur með þrjá menn sem
höfðu slasast í árás á breskt
flutningaskip vestur af Bretlandi,
19. september 1939.
Ÿ Fyrsta árás á íslenskt skip í
styrjöldinni; þýsk flugvél ræðst
á togarann Skutul frá Ísafirði á
leið til Bretlands 2. mars 1940.
Enginn slasast.
Ÿ Bretar hernema Ísland 10. maí
1940, Þjóðverjar handteknir.
Ÿ Skipverjar á togaranum Snorra
goða og Arinbirni hersi bjarga um
400 mönnum af franska flutn-
ingaskipinu Asca á Írlandshafi,
16. september 1939. Þýsk flugvél
gerir árás á Asca.
Ÿ Manntal tekið um allt land 2.
desember 1940. Íslendingar
eru 121.474. Í Reykjavík bjuggu
38.232, á Akureyri 5.969 og
1.080 á Seyðisfirði.
95
Ísland 1931-1940
Valsmenn halda utan 1931
14
Veit þá engi að
eyjan hvíta
á sjer enn vor, e
f fólkið þorir.
Guði að treysta
, hlekki að hrist
a,
hlýða rjettu, gó
ðs að bíða o.s.fr
v.
Jeg vissi ekki t
il, fyr en jeg ha
fði
blýant í hendi
nni og blað lá
fyrir
framan mig. J
eg fór að reyn
a að yrkja
undir þessum
bragarhætti,
eitthvað
út í bláinn. Jeg
skrifaði:
Nú vil jeg laga s
anna sögu,
setja í stíl og en
gu skýla,
og svo eitthva
ð áfram, sem
jeg man
ekki, en það v
arð um þetta,
sem
piltarnir höfð
u fyrir stafni, e
n það
var eins og he
ndingarnar kn
ýðu mig
inn á vissa bra
ut; alt af skot
hending
í fyrra vísuorð
i og aðalhend
ing í hinu
síðara; en hen
dingarnar vild
u alt af
standa í miðju
vísuorðinu, e
n ekki
ýmist í fyrsta o
rði eða í miðju
, eins
og í Liljulagin
u. Jeg vissi ekk
i hvort
þetta var rjett
, og þegar svo
erindin
voru búin, þá
fletti jeg upp
í háttatali
og fann, að í h
rynhendu mát
ti þetta
vera svo, en þ
á hjeti hátturi
nn „hryn-
hendur tröllah
áttur“. Svo h
jelt jeg
áfram. Það va
r fyrst klukkan
þrjú, að
piltarnir komu
og hafði jeg þ
á ort
fjögur erindi;
en án þess að
nokkurt
sjerstakt „plan
“ væri í þeim.
Svo
fór jeg að sofa
, en um morg
uninn
vaknaði jeg m
eð þeirri hugm
ynd,
að halda áfra
m og yrkja drá
pu um
knattspyrnu o
g sumar-
starfið yfirleit
t. Jeg hugs-
aði mjer kvæð
ið í 10
þáttum og 10
erindi í
hverjum þætti
og öll í
þessum hætti
. Svo
hjelt jeg áfram

með það í
hjáverkum og

hafði mikla
unun af.
Í júlí
var völlurinn
kominn það á
leiðis, að hæg
t var að
hafa æfingar m
eðfram vinnun
ni.
Einn sunnuda
g í miðjum júl
í fóru
bæði fjelögin,
Valur og Hva
tur,
skemtiför, og
var Guðmund
ur
Bjarnason me
ð í förinni. He
nni var
heitið upp á H
amrahlíð. Jeg
hafði
fimtudaginn á
ður hjólað up
p að
Lágafelli og ge
ngið þaðan up
p á
Hamrahlíð, að
svipast þar ef
tir leik-
völlum og öðr
um skemtuna
rtækjum.
Mjer þótti úts
ýnið svo að óv
íða hef
jeg sjeð fegurr
a. Þar uppi va
r fjöldi af
spóum. Jeg tó
k upp flautu,
sem jeg
hafði í vasanu
m og bljes í ha
na og
tók eftir því, a
ð spóarnir þö
gnuðu á
meðan og fór
u svo að vella
í ákafa.
Jeg hjelt svo á
fram með mil
libilum,
og fór það á s
ömu leið. Spó
unum
fjölgaði í kring
um mig og þe
ir fylgdu
mjer, seinast e
itthvað 11 eða
12.
Þegar jeg svo
hafði rannsak
að og
fundið, að þa
ð yrði mjög sk
emtilegt
að fara þanga
ð með flokk í
góðu veðri, fó
r jeg að hyggja

til niðurfarar.
Hugðist jeg
fara geilina, e
n er jeg kom á

barminn, varð
mjer ekki
um sel, því að
upp flugu
tveir ernir og l
jetu mjög varg
alega.
Jeg sá þá niðr
i í kleyfinni kle
tt einn
eða drang, og
var arnarhrei
ðrið þar
upp við og ein
n ungi í. Jeg h
ætti við
að fara þar ni
ður og gekk a
ustur
með brúninni
, en arnarhjón
in yfir-
gáfu mig ekki
fyr en jeg eftir
annari
geil var komin
niður á jafnsl
jettu.
Nú var svo ko
min skemtifar
ardag-
urinn, en ekki
hafði oss ver
ið spáð
góðu um veðr
ið, því frjetst h
afði að
Skautafjelagið
ætlaði í skem
tiför
suður á strönd
. Um morgun
inn milli
kl. 7 og 8 lá lí
ka kafniða þo
ka yfir
bænum. Söfn
uðumst vjer sa
man í
K.F.U.M. og v
oru menn á b
áðum
áttum, hvort f
ara skyldi eða
ekki.
Loks var afráð
ið að leggja af
stað.
Var gengið í fy
lkingu gegn um
bæinn,
en síðan með
uppleystu lið
i.
Vjer áðum og
borðuðum
morgunverð í
litlum veitinga
skála,
sem stóð upp
i undir hlíðinn
i gegnt
Korpólfsstöðu
m, svo var hal
dið upp
að Lágafelli. Þ
ar var ekki me
ssudagur
og fengum vje
r að halda guð
sþjón-
ustu í kirkjunn
i. Jeg lagði út
af: Lítið
til fuglanna í l
optinu o.s.frv
. –
Séra Friðrik v
ar bókelskur
maður. Hér s
koðar hann g
óðan bókako
st í
portinu hjá K
FUM við Amt
mannsstíg ása
mt ungum he
rramönnum.
„Jeg tók upp
flautu, sem je
g hafði í vasa
num og bljes
í hana og tók

eftir því, að s
póarnir þögn
uðu á meðan
og fóru svo a
ð vella í ákafa
.“
15
Sursum Cord
a (Lyftum hjörtum vorum)
Úr erindi sr. Fr
iðriks, flutt í ske
mmtiför á Lága
fell 16. júlí 191
1.
... Hlustið þá,
bræður, á fug
lasöng-
inn í dag og g
efið gætur að
predikun
hans. Það er e
ins og svari þe
ir hver
öðrum, lóan m
eð „dirrindi“ s
ínu,
spóinn með v
elli sínu, hross
agaukur-
inn með gneg
gi sínu, örninn
með
hlakki sínu og
allt þetta hljó
mar til
vor og kveður
og kvakar um
kærleika,
ást og yndi. Þ
eir kvaka af kæ
rleika
til lífsins sem
hinn alvaldi g
af þeim,
þeir syngja af
ást til fagurra
fjallasala
og grænna gru
nda og sumar
feg-
urðarinnar í la
ndi voru; þeir
syngja af
kærleika hver
til annars eins
og væru
þeir stór fjölsk
ylda, sem lifir
saman
kærleikslífi. Al
lt þetta talar u
m kær-
leika. Ætti þa
ð ekki að vekj
a oss upp
til kærleika? F
uglamálið tala
r allt í
kring um oss.
..
…Þannig fer e
r vjer rjettilega

lærum fuglam
álið eins og Je
sú segir
að vjer eigum
að gjöra, þá h
eyrum
vjer þessar kæ
rleiksraddir, s
em vekja
hjartað í brjós
ti voru, svo að
það
finnur að það
má ekki einm
ana
vera. Þá lærir
andinn að els
ka, elska
guð, sem öllu
ann og elskað
i oss að
fyrra bragði, þ
á lærum vjer a
ð elska
landið, sem g
uð gaf oss og
þá lærum
vjer sjer í lagi
að elska hvor
annan og
lifa saman í rj
ettum bróður
hug.
En þegar guðs
kærleika er or
ðið
útheilt í hjörtu
vor, svo að þa
u eru
farin að elska
allt hið góða
og sanna,
þá förum við
að þrá að brjó
tast út úr
fangaturnum
sjergæðis og s
jálfselsku
og brjóta af o
ss þau bönd,
freistinga
og syndar, sem
vilja hindra k
ærleiks-
gleðina í lífi vo
ru, þá lærum
vjer að
spyrna á móti
öllu því sem ó
friði
veldur, spyrna
á móti öllu þ
ví ljóta
og vonda og ó
hreina í fari vo
ru, því
sem vill fá oss
til að særa að
ra og
gjöra þá afski
pta af gæðum
lífsins.
Æ, vjer röskum
svo opt friði s
álar
vorrar og rösk
um svo opt fr
iði og
gleði annara m
eð kærleiksley
si voru.
En allt kærleik
sleysi hljómar
í samlífi
voru eins og h
járóma streng
ir og
„falskir tónar“
í samstilltum
söng.
En með hverju
fáum vjer unn
ið
sigur á þessu
og gjört líf vor
t fullt af
samræmi og f
egurð? Eingön
gu með
því að læra af
honum, sem
langbezt
skildi kærleiks
raddir tilverun
nar, af
honum, sem s
agði: „Lítið til
fugla
himinsins. Sjá
ið blóm vallar
ins“, af
honum, sem á
tti og á þann
kærleika,
er lýsir og verm
ir eins og him
nesk
Áfram, hærra! sýnishorn úr afmælisriti
176
Valur sankaði ekki að sér titlum í
meistaraflokki á sjötta áratugnum
en félagið varð þó tvívegis Íslands-
meistari í handknattleik karla, árin
1951 og 1955. Knattspyrnumenn-
irnir voru aðeins hálfdrættingar á
við handboltamennina og lönduðu
titlinum í tólfta sinn árið 1956 og
síðan ekki söguna meir fyrr en árið
1966. Áratugarins verður því helst
minnst fyrir þær sakir að knatt-
spyrnumaðurinn Albert Guðmunds-
son spilaði eins og engill á Ítalíu og
í Frakklandi, fyrsti grasvöllurinn
að Hlíðarenda var tekinn í notkun
Valsmenn reistu
íþróttahús í
sjálfboðavinnu
1951-1960
Íslandsmeistarar Vals í
handknattleik árið 1951.
Aftari röð frá vinstri: Bragi
Jónsson, Valgeir Ársælsson,
Halldór Lárusson og Sveinn
Helgason. Miðröð frá vinstri:
Halldór Halldórsson, Valur
Benediktsson og Sigurhans
Hjartarson. Fremsta röð frá
vinstri: Markverðirnir Sól-
mundur Jónsson og Stefán
Hallgrímsson.
Einar Halldórsson, fyrirliði Íslands-
meistara Vals í knattspyrnu, tekur við
bikarnum úr hendi Björgvins Schram,
formanns KSÍ, árið 1956. Björgvin Her-
mannsson, markvörður Vals, er fyrir
aftan fyrirliðann.
177
312
18 ÁRA BIÐ Á ENDAMeistaraflokkar í handbolta karla og kvenna blómstruðu keppnis-tímabilið 1972-1973 og urðu bæði lið Íslandsmeistarar. Karlaliðið hafði ekki orðið Íslandsmeistari síðan 1955 og þótti Valsmönnum löngu tímabært að fá bikarinn í hús. Liðið fékk að meðaltali á sig 10 mörk í síðustu sex leikjum Íslandsmótsins þrátt fyrir að leika gegn liðum með stórskytturnar Jón H. Magnússon, Einar Magnússon, Axel Axelsson og Geir Hallsteinsson innanborðs. Reyndar var Valsliðið með Óla Ben í marki og svo voru engir smá jaxlar í vörninni.
Í febrúar 1973 þótti herrunum upplagt að hvíla sig frá deildar-keppninni og léku vináttuleik gegn Zagreb. Valur sigraði 15:13 en einu dagblaðanna þótti leikurinn grófur. „Jafnvel Cassius Clay hefði verið fullsæmdur af ýmsum brögðum sem sáust í þessum leik,“ skrifaði blaðamaðurinn.
Betra hljóð var í íþróttafrétta-manninum sem skrifaði í Vísi hinn 4. apríl sama ár enda hreifst hann mjög af Valsliðinu:
Það er nær óhugsandi annað en að Valur verði Íslandsmeistari í hand-knattleiknum. Haukar voru engin hindrun fyrir Val í Hafnarfirði í gærkvöldi og ekki nóg með það – Vals-menn sýndu áreiðanlega einhvern þann bezta leik, sem íslenzkt lið hefur nokkru sinni leikið, upphafs-kafla leiksins. Valskvörnin malaði þá Hauka jafnt og þétt og komst í 8:1. Eftir það gátu úrslit ekki orðið nema á einn veg. Valur vann stórsigur 20:9. Þeir byrjuðu hjá Val, Ólafur Ben í marki, Ágúst, Gunnsteinn, Stefán, Ólafur H., Bergur og Jón Karlsson og það var hrein unun að sjá piltana. Það var sama hvort það var í vörn eða sókn – nær ekkert brást, snilldarlegur handbolti – enginn grófleiki, fallegar fléttur og öryggi, og ef knötturinn komst gegnum vörnina var Óli Ben á sínum stað.
Drengir máttu æfa leikinn eftir jólÚr viðtali við Grímar Jónsson í Tímanum 1975.„Það má eiginlega segja, að upphaf handknattleiksins hér í Reykjavík sé á árinu 1926 en það er þá sem Valdimar Sveinbjörnsson gerist íþrótta-kennari hjá Miðbæjarskólanum og jafnframt hjá Flensborgarskólanum og Barnaskólanum í Hafnarfirði. Það varð strax feiknalegur áhugi á þessum boltaleik í skólanum. Valdimar, ásamt Arngrími Kristjánssyni, skólastjóra, gaf 30-40 drengjum í efstu bekkjum barnaskólans kost á því að æfa þennan leik einu sinni í viku eftir jól.“
Ég er mjög þakklátur fyrir að hafa fengið tækifæri með meistaraflokki, aðeins 16 ára gamall. Skyndilega var ég farinn að spila með mönnum sem ég hafði litið upp til undan-farin ár; leikmönnum eins og Hermanni Gunnarssyni, Sigurði Dagssyni, Bergsveini Alfonssyni, Halldóri Einars-syni og fleirum. Þeir voru flestir 25-26 ára og í mínum augum „gömlu gaurarnir“. Tímabilin með meistaraflokki voru einstök og ógleyman-leg. Við unnum til fjölda titla innan- og utanhúss og lékum við lið eins og Hamburger SV og Glasgow Celtic. Þegar ég lít til baka verð ég auðmjúkur og þakklátur fyrir þennan einstaka tíma í Val og fyrir alla félagana sem ég eignaðist. Ég er ennfremur stoltur af því að hafa verið þjálfari Íslandsmeistara Vals í knattspyrnu kvenna árið 1978. Hópurinn samanstóð af ótrúlegum stelpum sem eru líklega þær sem hafa lagt sig harðast fram af öllum þeim sem ég hef þjálfað. Og á ég mörg ár að baki sem þjálfari í Banda-ríkjunum.
Youri Ilitchev er án efa einn besti þjálfari sem hefur starfað á Íslandi og Róbert Jónsson er einn sá albesti sem hefur þjálfað hjá Val. Árni Njálsson og Lárus Lofts-son koma líka oft upp í hugann.
(Albert Guðmundsson, 2010)
Teiknimynd úr Tímanum.
Auðmjúkur og þakkláturAlbert Guðmundsson „yngri“, einn af leikmönnum gullaldarliðsins 1976-1978.
Albert í leik með Val árið 1979 en Jóhannes Bárðarson sækir hart að honum.
Albert þjálfaði meistaraflokk kvenna í knattspyrnu árið 1978 og gerði liðið að
Íslandsmeisturnum í fyrsta sinn.
313
Vinirnir og körfuboltamennirnir Ólafur Thorlacíus og Sigurður Már Helgason komu báðir yfir í Val frá KFR árið 1970 og stýrðu körfuknattleiksdeildinni á upp-hafsárunum. Ólafur þjálfaði meistara-flokk Vals en Sigurður Már tók að sér formennsku í stjórn deildarinnar.
Valsblaðið 2011 93
Starfið er margtÁfram, hæ ra! F amtíð rfólk
„Vil sjá Val í góðum
málum fjárhagslega
séð og moka inn
titlum, ekki flókið.“
RÚNAR MÁR SIGURJÓNSSON
21 ÁRS Í FÓTBOLTA
„Vil sjá sem flesta
uppalda Valsara í öllum
íþróttagreinum
félagsins“
KOLBEINN KÁRASON 20 ÁRA Í
FÓTBOLTA
„Það er mikilvægt
að hugsa vel um
unga og efnilega
leikmenn.”
VÍÐIR TÓMASSON 16 ÁRA
Í KÖRFUBOLTA
„Ef það verður jafn mikið
sett í þjálfun, umhverfi og
aðstöðu þá hef ég engar
áhyggjur af framhaldi Vals,
þannig ég vona að hún þróist
vel.”
ÞORGERÐUR ANNA ATLADÓTTIR
19 ÁRA Í HANDBOLTA
„Þjálfarar mega tala meira saman og samræma æfing-
arnar hjá krökkum sem æfa margar greinar. Af
hverju ekki að senda fótbolta- og körfuboltastráka á
eina og eina æfingu yfir veturinn í handbolta og öfugt?
Það væri hægt að halda mót á milli deilda þar sem
keppt er í öllum greinunum og alls konar.”
DARRI SIGÞÓRSSON 14 ÁRA Í HANDBOLTA OG FÓTBOLTA
„Eins og allir Vals-
menn vil ég halda
áfram að sjá titla
koma í hús og sjá
unga uppalda leik-
menn koma upp í
meistaraflokkana.“
ATLI MÁR BÁRUSON 20
ÁRA Í HANDBOLTA
„Til að ná langt í fótbolta eða bara öllu þarftu að
setja þér markmið, sjálfur hef ég langtíma-
markmið og markmið fyrir styttri tíma, hafa
viljann, þú getur ekki krafist mikils af þér ef þú
hefur ekki viljann.”
JÓN FREYR EYÞÓRSSON 12 ÁRA Í FÓTBOLTA OG HANDBOLTA
„Halda áfram og
jafnvel auka bygg-
ingu meistaraflo ks
á ungum og
uppöldum leik-
mönnum.“
ÞÓRDÍS MARÍA AIKMAN 18
ÁRA Í FÓTBOLTA
„Ég myndi stækka
æfingasvæðið, sem sagt
neðra grasið, fyrir yngri
flokkana.“
THELMA BJÖRK EINARSDÓTTIR
21 ÁRS Í FÓTBOLTA
„Aðstaðan er til
fyrirmyndar en
það væri gaman
að sjá fjölgun í
iðkendum á
næstu árum.”
BENEDIKT BLÖNDAL 18
ÁRA Í KÖRFUBOLTA
6A
B
la
ck
Y
el
lo
w
M
ag
en
ta
C
ya
n
6
11
12
27
6
V
al
ur