Peningamál - 05.11.2014, Blaðsíða 7

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
4
•
4
7
EFNAHAGSHORFUR OG HELSTU ÓVISSUÞÆTTIR
Hagvöxtur yfir langtímameðaltali á spátímanum en lakari horfur
en í ágúst
Hagvöxtur mældist 2,4% á öðrum fjórðungi þessa árs eða um ½
pró sentu meiri en gert hafði verið ráð fyrir í ágústspá bankans.
Endurskoðun Hagstofunnar á fyrri tölum gerði það hins vegar að
verkum að hann mældist lítillega minni á fyrri hluta ársins en þar var
spáð eða 0,6% í stað 0,9%. Töluvert hefur því hægt á hagvexti frá
því í fyrra er hann mældist 4,5% á seinni helmingi ársins og 3,5% á
árinu í heild. Þessi viðsnúningur endurspeglar fyrst og fremst lækkandi
birgðastöðu í útflutningsiðnaði og kröftugan innflutning, sérstaklega
á innfluttri þjónustu.
Í takt við lakari horfur um vöxt innlendrar eftirspurnar hafa hag-
vaxtarhorfur fyrir árið í heild heldur versnað frá því í ágúst. Nú er talið
að hagvöxtur verði ríflega 5% á seinni hluta ársins og 2,9% á árinu í
heild eða um ½ prósentu minni en í ágústspánni (mynd I-6). Líkt og
í ágúst er talið að hagvöxtur aukist aftur á næsta ári og verði 3,5%
en að hann minnki á ný í tæplega 3% árið 2016 og í tæplega 2½%
árið 2017.
Sem fyrr er áætlað að hagvöxtur verði að mestu drifinn áfram
af vexti innlendrar eftirspurnar einkaaðila en að framlag utanríkisvið-
skipta verði neikvætt á spátímanum. Gangi spáin eftir verður hag-
vöxtur að meðaltali um 2,9% á ári á spátímanum sem er lítillega yfir
meðalhagvexti síðustu þrjátíu ára og vel yfir spám um 2,1% meðal-
hagvöxt í helstu viðskiptalöndum á spátímanum. Nánari umfjöllun um
þróun hagvaxtar er að finna í kafla IV.
Áframhaldandi bati á vinnumarkaði þótt hægt hafi á honum
Árstíðarleiðrétt atvinnuleysi mældist 5,2% á þriðja ársfjórðungi sam-
kvæmt Vinnumarkaðskönnun Hagstofunnar og var 0,2 prósentum
minna en á sama fjórðungi í fyrra. Atvinnuleysi eins og það er skráð
hjá Vinnumálastofnun hafði hins vegar minnkað meira eða um 0,8
prósentur og mældist 3,8%. Störfum heldur áfram að fjölga en
nokkru hægar en verið hefur undanfarin tvö ár. Þeim fjölgaði á þriðja
fjórðungi um 1,4% frá fyrra ári en heildarvinnustundum einungis um
0,7% sem er nokkru minni fjölgun en spáð var í ágúst. Hlutfall starf-
andi hélst því nánast óbreytt frá fyrra ári á þriðja fjórðungi eftir að hafa
hækkað um 0,6 prósentur á öðrum fjórðungi.
Áfram er gert ráð fyrir að slakinn á vinnumarkaði hverfi fljótlega.
Atvinnuleysi heldur áfram að minnka og er áætlað að það verði um
4% á næstu árum (mynd I-7). Skráð atvinnuleysi minnkar einnig en
lítillega hægar en spáð var í ágúst. Talið er að vinnustundum muni
fjölga að meðaltali um tæplega 2% á ári á næstu þremur árum og
að hlutfall starfandi verði um 77½% í lok spátímans (mynd I-8).
Framleiðnivöxtur verður hins vegar einungis um 1% að meðaltali á ári
á næstu þremur árum, sem er rétt helmingur af sögulegu meðaltali, og
heldur veikara en spáð var í ágúst (sjá mynd I-10 hér á eftir). Nánari
umfjöllun um vinnumarkaðinn er að finna í kafla IV.
Slakinn í þjóðarbúinu heldur minni en gert var ráð fyrir í ágúst
Eins og rakið er í rammagrein 1 leiddi endurskoðun Hagstofunnar á
sögulegum hagtölum ekki einungis til töluverðrar hækkunar á raun-
1. Grunnspá Seðlabankans 2014-2017. Brotalínur sýna spá frá PM 2014/3.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Macrobond, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-6
Hagvöxtur á Íslandi og í viðskiptalöndum
2008-20171
Breyting frá fyrra ári (%)
Ísland PM 2014/4
Helstu viðskiptalönd PM 2014/4
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
‘17‘16‘15‘14‘13‘12‘11‘10‘09‘08
1. Grunnspá Seðlabankans 2014-2017. Brotalínur sýna spá frá PM
2014/3. 2. Seðlabankinn birti ekki spá um þróun atvinnuleysis
samkvæmt Vinnumarkaðskönnun Hagstofunnar í PM 2014/3.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Vinnumálastofnun, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-7
Atvinnuleysi 2008-20171
% af mannafla
Atvinnuleysi (VMK) PM 2014/4²
Atvinnuleysi (VMST) PM 2014/4
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
‘17‘16‘15‘14‘13‘12‘11‘10‘09‘08
1. Grunnspá Seðlabankans 2014-2017. Brotalína sýnir spá frá PM 2014/3.
2. Seðlabankinn birti ekki spá um þróun hlutfalls starfandi í PM 2014/3.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Mynd I-8
Heildarvinnustundir og hlutfall starfandi
2008-20171
Breyting frá fyrra ári (%)
Heildarvinnustundir PM 2014/4 (v. ás)
Hlutfall starfandi PM 2014/4 (h. ás)2
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
% af mannfjölda 16-74 ára
‘17‘16‘15‘14‘13‘12‘11‘10‘09‘08