Skírnir - 01.09.1989, Blaðsíða 127

SKIRNIR
ÍSLENSK VIÐBRÖGÐ . . .
377
Tomo II. Barcelona 1979, bls. 548-549.
31. Mbl. 1936: 23. 8. 1937: 7. 3., 9. 3.
32. Mbl. 1937:9.7., 10. 7., 11.7.
33. Mbl. 1938:28. 6.
34. Mbl. 1939:29. 1.
35. Mbl. 1939: 3. 2., 28.1., 4. 2. Enginn efi leikur áþví að afskipti erlendra
aðila af átökunum er meðal mikilvægustu og umdeildustu þátta
stríðsins. Gengur það svo langt, að ein viðurkenndasta skilgreining
stríðsins er sú, að það hafi, vegna þessara afskipta erlendra aðila, seink-
að heimsstyrjöldinni, m. a. vegna þess hve Bretum var umhugað um að
friða einræðisherra á meginlandinu. Mikið hefur verið skrifað um þetta
efni, og ég mæli meðal annars með eftirfarandi verkum, sem segja má
að líti á málin af „spænskum sjónarhóli“: F. Schwarz. La Internacion-
alización de la Guerra Civil Espanola. Barcelona 1971. A. Machado o.
fl. Homenaje de despedida a las brigadas internacionales. Madrid 1978
og greinarnar; „La intervención soviética en la guerra civil“, J. García.
n. 31, bls. 45-51. „Corresponsal ruso en la guerra civil“ n. 99, bls. 220-
224 og „La aparición de la brigada stajanovista“. G. Cardona. n. 59,
bls. 34—40. „E1 voluntario en la guerra civil y los brigadistas escritor-
es“, J. Armero, a. 3, n. 31, bls. 45-51 og „LaayudadeSalazaralasuble-
vación franquista“, n. 104, bls. 11- 22. Allar eru greinar þessar í tíma-
ritinu Historia 16. Þá er og athyglisvert verk Frakkans Jacques Del-
pierre, Las brigadas internacionales. Madrid 1982. Allt eru þetta sagn-
fræðileg rit. Varðandi skáldverk er ómissandi verk M. Bertrands de
Muhoz, sem áður hefur verið minnst á.
36. Mbl. 1936, Lbk. 8.11.1 Toledo voru herir stjórnarinnar vígfærari her-
liði uppreisnarmanna og þessvegna flýði Moscardó ofursti, herstjóri
þar, til varðstöðva í Alcázar, sem var að hálfu leyti kastalavígi og að
hálfu leyti höll, á hæð einni þaðan sem sér út yfir borgina. Vörn her-
mannanna þarna í víginu mánuðum saman uns herir Francos komu
þeim til hjálpar, gerðu vígið að tákni uppreisnarmanna og síðar meir að
tákni Frankótímans.
37. Mbl. 1937, Lbk. 27. 6.
38. Þjv. 1937:6. 4., 28. l.,28. 5.
39. Þjv. 1937: 22. 7.
40. Þjv. 1938:9. 1.
41. Þjv. 1936: 29. 12. 1937: 3. 2., 7. 3., 23. 3., 8. 4., 18. 4., 2. 5., 12. 5., 1.6.,
30. 6., 13. 7., 14. 7., 4. 8„ 10. 9., 14. 9., 22.10., 24. 10., 27.10.1938:13.
2., 17. 2., 12. 3., 4. 6., 28. 10., 20. 11. 1939: 24. 2.
42. Besta frásögn hans er „Spánarför“ í Raubumpennum (1937), bls. 9-32
og Þjv. 1937:26. 6., 21. 7„ 17. 8.
43. Þjv. 1938: 1. 5„ 25. 6„ 22. 9„ 7. 3.
44. Sjá heimildaskrá í lokin.
45. Hallgrímur Hallgrímsson. Undirfána lýbveldisins. Rvík 1941.