Skírnir - 01.09.1999, Side 46

292
KRISTÍN UNNSTEINSDÓTTIR
SKÍRNIR
kýrin Búkolla. Hættulegu dýrin tákna hið ótamda frumsjálf og
hin góðu og hjálpsömu eru merki um eðlilega orku sem á upptök
í frumsjálfinu en vinnur í þágu einstaklingsins. Dýrseðlið gagnast
því aðeins að það hafi verið tekið í sátt, metið að verðleikum og
tekist hafi að koma á tengslum við sjálf og yfirsjálf.
I „Sögunni af Kisu kóngsdóttur“, eins og í formgerðum
margra annarra frásagna, má greina þrjár prófraunir þar sem sú
fyrsta reynir á hæfni söguhetjunnar, önnur á afköst hennar og sú
þriðja á blessun hennar (Adam 1985: 77). Vandinn sem þarf að
leysa og kallar á prófraunirnar er fólginn í álögunum sem stjúpan
leggur á systurnar. Fyrsta prófraun Kisu felst í að endurheimta
auga Ingibjargar. Þessi prófraun sýnir hæfni hennar. Onnur próf-
raun Kisu sýnir afköst hennar og felst í að halda út í heim, útvega
vist í kóngsgarði, húsaskjól og mat og semja við kóng um ráðahag
þeirra systra. Þriðja prófraunin færir Kisu blessun því að með
lausn hennar nær hún ástum kóngssonar. Á Kisu kóngsdóttur eru
lögð tvöföld hamskipti. Aður en hún þreytir prófraunirnar þrjár í
kattarhamnum þarf hún að takast á við lífið í silungsham. Það má
því segja að prófraunirnar sem á hana eru lagðar séu í rauninni
fjórar fremur en þrjár.
Prófraunir kóngsdóttur verða nú skoðaðar sérstaklega og
kannað nánar hvaða þroskaþættir felast í hverri þeirra og hvernig
sjálfsmynd söguhetjunnar skýrist í átökunum við þær. í líki
svarta silungsins reynir öðru fremur á lífsvilja Kisu. Hún heldur
fast í sporðinn á systur sinni til þess að komast inn í drottninguna
sem aðeins vill gleypa systurina, ljósa silunginn. Að mati
Eriksons er fyrsta þroskaverkefni barnsins að læra að treysta öðr-
um. í „Sögunni af Kisu kóngsdóttur“ lærir Kisa að hún getur
treyst því að móðir hennar elski hana skilyrðislaust, drottning
tekur dóttur sína til sín eins og hún er og horfist í augu við og
skilur það dýrslega í eðli hennar. Með því er lagður grunnur að
því grundvallartrausti sem öllum börnum er nauðsynlegt til að
geta þroskast eðlilega.
Bernskuárum kóngsdóttur lýsir sögukonan Guðrún mjög
stuttlega en úr því fer að draga til tíðinda. Sagt er frá því að Ingi-
björg situr úti fyrir skemmudyrum í glaðasólskini og greiðir sér