Skírnir - 01.09.1999, Side 164

410
SVEINBJÖRN RAFNSSON
SKÍRNIR
tímatalsfræðinga og guðfræðinga. Þessar niðurstöður Meissners
eru óyggjandi og byggðar á hlutlægum athugunum.
I lok greinarkornsins um rannsóknir Meissners kemur fram
að hann sé sannfærður um að Völuspá sé ort á Islandi á fyrri
hluta 11. aldar. Þessi sannfæring Meissners er alls ekki studd at-
hugunum hans að öðru leyti en því að höfundur kvæðisins sé
augljóslega kristinn maður og sé hann íslenskur verði kvæðið lík-
legast yngra en kristnitaka á Islandi. A grundvelli athugana
Meissners er þó alveg eins víst að Völuspá sé miklu yngra kvæði.
VI. Samanburður Merlínusspár og Völuspár
Völuspá er 518 ljóðlínur í Konungsbók, en um 448 ljóðlínur í
Hauksbók og er þetta svolítið kollóttur reikningur, því að stefin í
Völuspá eru endurtekin. Merlínusspá er miklu lengra kvæði en
Völuspá. Merlínusspá I er 580 ljóðlínur og Merlínusspá II 918
ljóðlínur og Merlínusspárkvæðin því samtals 1498 ljóðlínur. Samt
hleypir Merlínusspá úr latínutextanum sem hún er þýdd eftir,
eins og rakið hefur verið.
A það var minnst að Benedikt Gröndal safnaði geysimörgum
samhljóða stöðum innan og utan Eddu í grein sem birtist árið
1872 og taldi sig geta notað þá til að tímasetja Eddukvæðin. Enn
fremur var minnst á hvernig Benedikt skipti um skoðun ári síðar
og taldi slík líkindi ekki eins afdráttarlaus til tímasetninga.
Síðari tíma fræðimenn hafa þó ekki verið kvalráðir til tíma-
setninga af samhljóðandi stöðum í textum. Samantekt Finns Jóns-
sonar frá 1926 er ef til vill gleggsta dæmið um það.71 Þó að dæmin
um samhljóðan séu þar miklu færri en hjá Benedikt er kveðið fast
að orði um afstæðan aldur sem álykta megi af þeim, stundum án
mikils rökstuðnings.72 Finnur ætlar t.d. að Arnór jarlaskáld, sem
stundum er talinn kristið 11. aldar skáld, hafi stuðst við Völuspá í
dróttkvæðri heimsslitalýsingu.73 Lýsingin er þó ekkert líkari
71 Finnur Jónsson (1933) 1-20, birtist upphaflega í Arkiv för nordisk filologi
1926.
72 Finnur Jónsson (1933) 4, „at det er Gríp.[isspá], der skulle have llnt fra ívarr
[Ingimundarson], er helt urimeligt“.
73 Finnur Jónsson (1933) 1-2.