Vestfirska fréttablaðið - 14.12.1981, Blaðsíða 11

restfirska
rRETTABLASID
11
Sálarrannsóknir og spíritismi — þ.e. Ieit að sönnunum
fyrir lífí eftir dauðann — hefur fram til þessa ekki talist til
hinna virðulegri vísindagreina, en ef marka má fornar
bækur, hefur hnýsni um framhaldslifið tíðkast í einni eða
annarri mynd frá ómunatíð. í Biblíunni eru menn t.a.m.
varðaðir við að leita frétta af framliðnum. Spíritisminn
hefur þó sennilega aldrei staðið með meiri blóma en á
þessari öld, og ótaldir eru þeir miðlar og „sálvísindamenn“
og grillufangarar ýmiskonar, sem lagt hafa æruna að veði í
tilraunum til að sanna að sálin lifi af líkamsdauðann.
Einhvernveginn læðist þó sá grunur að manni, að fáir séu
jafn vantrúaðir á lífið eftir dauðann og einmitt spíritastarn-
ir, sem verja ómældri orku og tíma til að sanna það sem
fyrir flestum trúuðum mönnum er nokkuð augljós stað-
reynd.
Eðvarð T. Jónsson:
Lokastig
vaxtarins í þessu
lífi
Vitrir menn hafa bent á,
að þrátt fyrir alla efahyggju
og tómhyggju Vesturlanda-
búans, lifi hann lífí sínu eins
og hann eigi alla eilífðina
framundan og verði þar
kallaður til ábyrgðar á gerð-
um sínum. Sannleikurinn er
sá, að vestrænni menningu
er runnin í merg og bein sú
trúarskoðun, að líf sé eftir
dauðann. Kristindómurinn,
líkt og öll önnur æðri trúar-
brögð, kennir að jarðlífið
með öllum þess sviftingum
sé ekki annað en undirbún-
ingur undir líf sálarinnar í
öðrum heimi. Nú vill svo til,
að síðari tíma sálarrann-
sóknir renna stoðum undir
þessa skoðun. Á síðasta ára-
tug komu fram tveir fræði-
menn á þessu sviði, sem
hvorki verða kallaðir spírit-
istar eða grillufangarar, með
því að þeir eru hvorki að
reyna að sanna fyrir sjálfum
sér né öðrum, að sálin lifi
þótt líkaminn deyi, og það
sem er ennþá betra; þeir
eiga ekki rætur sínar í hefð-
bundnum „sálarrannsókn-
um“ eða miðlafargani af því
tagi, sem komið hefur óorði
á þessar rannsóknir og gert
þær nánast hlægilegar í aug-
um alls þorra fólks. Þessir
fræðimenn eru þau Ray-
mond A. Moody og frú
Elisabeth Kubler-Ross.
Þessir fræðimenn hafa,
eftir því sem ég best veit,
ekkert samstarf haft sín á
milli, en rannsóknir sínar
byggja þau á svipuðum
grunni: Þau hafa talað við
og skráð niður kostgæfilega
frásagnir fjölda manns, sem
orðið hafa fyrir þeirri merki-
legu reynslu að deyja og
lifna við aftur með tilstuðlan
læknavísindanna. Sérstak-
lega eru rannsóknir R. A.
Moody’s athyglisverðar, en
það virðist há frú Elisabeth
nokkuð, að hún festist
stundum í orðalagi spíritista
og veikir það vissulega
stundum niðurstöður, sem
annars eru byggðar á þrótt-
miklum og frumlegum
rannsóknum. Niðurstöður
tvímenninganna eru þó eng-
an veginn endanleg sönnun
fyrir framhaldslífi, því víst
er að það verður aldrei
sannað fyrir einum eða
neinum, sem ekki vill láta
sannfærast — það má nefni-
lega alltaf deila um aðferð-
irnar og forsendurnar. En
þeir, sem hugsa um þessi
mál af einhverri alvöru og
ekki eru á þeim buxunum
að fara í skóla hjá spíritist-
um, ættu ekki að láta bækur
þeirra tvímenninga fram hjá
sér fara.
SKARPAR ÁLYKTANIR
Rannsóknir þeirra Mood-
y’s og frú Kubler-Ross eru
mjög umfangsmiklar og
munu þó ekki öll kurl komin
til grafar, eins og síðar verð-
ur frá greint. Enginn vafi er
á því, að þær eru með hin-
um athyglisverðustu sem
gerðar hafa verið á þessu
sviði. Ályktanir þeirra af nið-
urstöðunum eru skarpar, en
koma kannske ekki beint á
óvart. Frúin segir t.d.:
„Dauðinn er lokastig
vaxtarins í þessu lífi. Það er
ekki til neinn algjör dauði.
Aðeins líkaminn deyr. Sjálf-
ið eða andinn, eða hvað
menn vilja kalla það, er ei-
lífur. Menn geta túlkað
þetta á hvern þann hátt sem
þeim þykir hentugastur... Á
dauðann í þessu samhengi
má líta sem tjald milli þeirr-
ar tilveru, sem við erum
okkur meðvitandi um, og
þeirrar, sem okkur er dulin
þangað til tjaldið lyftist...“
í bók sinni „Lífið eftir
Lífið“ (Life After Life), gerir
R. A. Moody sér líkan af
framhaldslífinu byggt á
þeim staðreyndum, sem
hann aflaði sér með rann-
sóknum og viðtölum við
fólk, sem hafði „dáið“
skamma stund, en vaknað
til lífsins aftur, eins og að
framan er greint. í eftirfar-
andi orðum kemur fram í
hnotskurn sú reynsla, sem
flest þetta fólk hafði orðið
fyrir eftir „dauðann“:
„Maður er að deyja, og
þegar líkamleg vanlíðan
hans er í hámarki, heyrir
hann lækninn lýsa því yfir
að hann sé látinn. Hann fer
þá að heyra óþægilegan
hávaða, háværan bjöllu-
hljóm eða suð, og samtímis
finnst honum hann fara
mjög hratt eftir löngum,
dimmum göngum. Að því
búnu verður hann þess
skyndilega var, að hann er
staddur utan efnislíkamans,
en samt í námunda við
hann, og hann sér líkama
sinn í fjarlægð, eins og hann
væri áhorfandi. Hann fylgist
með lífgunartilraunum á
sjálfum sér frá þessu óvenju-
lega sjónarhorni og er í
miklu tilfinningalegu upp-
námi.
Eftir nokkra stund verður
honum rórra og hann tekur
að venjast þessu einkenni-
lega ástandi sínu. Hann
verður þess var, að hann
hefur ennþá ,,líkama“, en
allt annarrar náttúru og
gæddan allt öðrum eðlis-
kröftum en jarðneski líkam-
inn. Brátt fer ýmislegt ann-
að að gerast. Aðrir koma til
fundar við hann og hjálpa
honum. Hann sér anda
framliðinna ættingja og vina
og fyrir framan hann birtist
ástríkur andi — ljósvera —
með hlýju og innilegu þeli.
Hann hefur aldrei áður litið
augum slíka veru. Hún spyr
hann spurninga án orða í
því skyni, að láta hann meta
líf sitt og hjálpar honum
með því að sýna honum
meiri háttar viðburði í hans
eigin lífi. Síðan finnst hon-
um hann nálgast einhvers-
konar hindrun eða mörk,
sem eru að því er virðist
landamæri hins jarðneska
lífs og þess næsta. Samt
finnur hann, að hann verð-
ur að hverfa aftur til jarðar-
innar og að dauðastund
hans er ekki runnin upp
ennþá. Á því andartaki veit-
ir hann andspyrnu (þ.e.
hann vill ekki fara aftur í
líkamann), því nú er hann
gagntekinn af reynslu sinni í
framhaldslífinu og vill ekki
snúa aftur. Þrátt fyrir þessa
afstöðu sína sameinast hann
einhvernveginn aftur jarð-
neskum líkama sínum og lif-
ir.“
Margir einstaklingar gáfu
Moody þessa eða áþekka
lýsingu á reynslu sinni á
fyrstu andartökunum eftir
„dauðann“. Það eykur á
ýmsan hátt trúverðugleik
þessara athugana, að
Moody gerir tilkall til þess
að litið sé á þær sem vísinda-
legar. Hann bendir á, að
þeir einstaklingar, sem
rannsóknirnar beindust að,
hafi flestir tilheyrt sama
menningarsvæði. Hann seg-
ist gjarnan vilja heyra um
dánarreynslu Eskimóa,
Navahoindíána, Watusi-
manna o. s. frv.
Nokkrir þeirra, sem
Moody ræddi við, höfðu
lent í slysi og verið taldir af.
Einn segir:
„Ég var kominn út úr
líkamanum og horfði á
hann úr u.þ.b. 10 metra
fjarlægð, en ég hélt áfram að
hugsa alveg eins og áður.
Og þessi hugarstarfsemi fór
fram í eðlilegri líkamshæð.
Ég var þó ekki í líkamanum,
sem slíkum.“
Annar maður, sem hafði
„drukknað“, en var lífgaður
við, segir:
„Líkami minn flaut í
vatninu og allt í einu fannst
mér ég vera kominn í
nokkra fjarlægð frá líkaman-
um, fjarri öllum... Þótt ég
væri stöðugur og kyrr á
sama fleti, sá ég líkama
Hvað tekur við, þegar tæmíst stundaglas þess lífs, sem maðurinn lifir hér á jörðinni?