Jökull - 01.12.1970, Qupperneq 90

Annáll um jökulhlaup
GrœnalónshlciMp í ágúst 1969.
Hlaupskvetta korn úr Grænalóni dagana 12-
og 13. ágúst 1969, nálægt 100 G1 (þ. e. 100
millj. m3). Hlaupið braut ekkert teljandi úr
jöklinum, flutti aðeins smájakahröngl niður á
sand á móts við Lómagnúpshorn. Núpsvötn
sveigja vestur með Lómagnúp og falla til suðurs
niður með hraunbrúninni.
Eftir hlaupið úr Grænalóni í ág. ’69, féll vatn
úr Grænalóni í fossi fast upp við Eystrafjall
(Eggjar). Jökullaust var hægra megin við foss-
inn, en hár ísveggur til vinstri. Fossinn var
um 8 m hár. Sökum þessa ástands hélzt vatns-
staða Grænalóns nær óbreytt.
Hinn 14. júlí 70 settu Vatnamælingar Orku-
stofnunar upp rauð og gul endursskinsmerki
við Grænalón. Ætlazt er til, að merkin sjáist
úr flugvélum og á þann hátt megi fara nærri
um vatnsstöðuna. Merkin eru á línu framan í
höfða, sem skagar ofurlítið út í vatnið að
sunnan nálægt útfallinu. Hinn 14. júlí var
3,1 m frá vatnsborði að neðsta merkinu (lóð-
rétt hæð), merki nr. 1, sem er gult. Frá nr. 1
að nr. 2 eru 2,7 m, merki nr. 2 er rautt. Frá
nr. 2 að nr. 3 eru 2,6 m. Nr. 3 er gult. Frá
nr. 3 að nr. 4 eru 3,6 m. Nr. 4 er dökkrautt,
það er efsta merkið. Þá, sem kynnu að leggja
leið sína um þessar slóðir á landi eða í lofti,
og tekst að miða vatnsstöðuna við þessi merki,
bið ég vinsamlegast að gera mér undirrituðum
aðvart.
Grœnalónshlaup í október 1970.
Eyjólfur Hannesson á Núpsstað veitti því
eftirtekt árla dags 18. okt. 70, að hlaup var
að hefjast úr Grænalóni. Rann vatn ofan á
jöklinum niður með Súlutindum. Að frum-
kvæði Vegagerðarinnar var hlaupið athugað úr
flugvél 19. okt. Þátttakendur voru S. Þór., H.
Hall., E. Þorb., S. Rist. Rennslið áætlað 500
m3/s. Jörð var alhvít við Grænalón, svo að
merkin sáust fremur illa. Vatnsborðsstaðan
áætluð 9 m neðan við neðsta merkið, þ. e. a. s.
88 JÖKULL 20. ÁR
lækkun um 6 m. Fossinn var horfinn, klappar-
brúnin var þurr, sökum vatnsborðslækkunar-
innar. Auðsætt var, að vatnið hafði skorið sig
niður inn undir ísinn við endann á fossbrún-
inni. Nokkurt rennsli var í Súlu, það sem eftir
var af árinu.
Kolgríma, — „Vatnsdalshlaup".
Um Heinabergsjökul segir Skarphéðinn Gísla-
son: „Lón nær frá Hafrafelli austur að Geita-
kinn. Hinn 8. okt. 70 var vatn úr Vatnsdal að
hlaupa fram í þriðja sinn á sumrinu og kom
undan jöklinum á annan kílómetra inn með
Hafrafelli að austan og fór svo aftur undir
jökulinn hálfum kílómetra frá jökulbrún og
kom svo undan jöklinum af Hafrafellshálsi. Ef
til vill hefur brotnað eitthvað framan af jökl-
inum og lónið breikkað, en það verður ekki
mælt nema á haldi.“
Vatnamælingar Orkustofnunar settu streng-
braut yfir Kolgrímu. Þar eru góðar aðstæður
til að mæla stórhlaup. Síriti er í Kolgrímu og
hefur verið um nokkurt árabil, svo að nú þegar
eru til línurit yfir allmörg Vatnsdalshlaup.
Vatnamælingar munu birta rennslisniðurstöður
Kolgrímu í Jökli áður en langt um líður.
Sigurjón Rist.
Skaftárhlaup 1970.
Að morgni hins 26. janúar 1970 bárust fjöl-
miðlum þær fregnir, að jökulfýla fyndist á
Blönduósi og Skagaströnd og víðar í Húna-
þingi. Þar eð það hefur komið fyrir nokkrum
sinnum áður, að jöklafýlu frá Skaftárhlaupum
hafi fyrst orðið vart í byggðum á Norðurlandi,
var hringt austur að Skaftárdal, til þess að
fregna af Skaftá og reyndist svo, að þar var
komið mikið hlaup í hana. Hafði áin farið að
vaxa aðfaranótt 26. janúar og fór hún hratt
vaxandi um morguninn. Enn var hún að vaxa
kl. 17:30 og var þá orðin vatnsmeiri en í undan-