Archaeologia Islandica - 01.01.2011, Blaðsíða 58

Archaeologia Islandica - 01.01.2011, Blaðsíða 58
ADOLF FRIÐRIKSSON AND ORRI VÉSTEINSSON back to the 1 lth century, in some cases demonstrably to the decades around 1000 (Vésteinsson 2000a 45-57; Vésteinsson 2005,73-76) and that the tide of change in the 12th-13th centuries was rather in the direction of the chapels decreasing in number rather than new ones being established - although isolated examples of this can be found (e.g. Diplomatarium Islandicum IV, 454-55). This means that the 14th century figures can be used as a guide to the minimum number of churches and chapels in the 1 lth century. The new survey of chapels and churches has so far registered evidence for such structures associated with 1492 farms. To place this number in context there were about 350 parish churches in the 13th-14th centuries (down to some 265 by 1900). Of the non-parish churches, some 300 were classified as annex churches, with varying degrees of service while the remainder, more than 1000, were chapels. These were much less ffequently visited by priests and were essentially private in nature, serving as places of prayer and funerals of household members (Vésteinsson 2000a, 288; Víkingur 1970, 134-36). The evidence for chapels and churches is very variable in type, age and quality, ranging from archaeological remains, place names and traditions recorded in the 18th and 19th centuries to medieval deeds of sale and church charters. It is the latter two types of evidence that account for the largest number and it is the charters in particular that give the clearest picture of the late medieval ecclesiastical landscape. There is a significant number of charters which describe both the size of the parish, the number of farms belonging to it, and the number, and sometimes location, of the chapels and annex churches within its boundaries. A study of these charters reveals that in 152 parishes (43% of the total) there were 681 churches and chapels to 1525 farms, or a ratio of 45%. If there were some 4000 farms in the country in total as has been estimated (Lárusson 1967, 25-27; Víkingur 1970, 185-219) this would come out as c. 1800 churches and chapels in the late medieval period (cf. Víkingur 1970, 134). There was therefore a chapel or church to every second or third farm in the country as a whole. However there are significant regional differences in this ratio, ranging from nearly 60% in the eastem quarter to 33% in the westem, with 51% in the south and 43% in the north. This may partly be due to the vagaries of charter preservation as a higher ratio of chapel/church to farm correlates to a higher ratio of charter survival but the difference is nevertheless real as can be seen from comparing the one region in the westem quarter with good charter preservation, Snæfellsnes where in eight parishes the ratio is only 27%, with five parishes in Fljótsdalshérað in the East, where the ratio is nearly twice as high or 51%. These differences are intriguing but at present it is not possible to say whether they reflect original, i.e. llth century, settlement pattems or whether they are a result of developments in the intervening period. For our present purposes it is enough to note that even in the region of densest church and chapel building there may have been up to a 50% reduction in the number of cemeteries associated with the conversion in the 1 lth century. If we next look at the distribution of farms with churches and chapels into value categories another distinct difference emerges. When cases of questionable or 56
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Archaeologia Islandica

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Archaeologia Islandica
https://timarit.is/publication/1160

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.