Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.2014, Blaðsíða 52

Áramótablað 30. desember 201452 Menning
Stólaleikur í leiklistarheiminum, menningarsnautt fjárlagafrumvarp og margt fleira sem gerðist á árinu sem er að líða
Í
menningarannál DV er stiklað á
stóru í listum og menningum á
árinu 2014. Þrettán álitsgjafar úr
ýmsum afkimum íslensks menn-
ingarlífs veittu álit við samantekt-
ina. Daglega frá jólum og fram að
þrettándanum, 6. janúar, munu ítar-
legri vangaveltur álitsgjafanna birt-
ast á dv.is/menning. Þar rifja þeir
upp það markverðasta og eftirminni-
legasta í íslensku listalífi og reyna að
greina stöðuna í menningunni.
Sigmundur
Davíð lofar
sókn í
menningu
og nýsköpun
„Þjóðmenning
okkar er kunn langt
út fyrir landsteinana.
Hún er andlit okkar út á við.
Þetta á við bæði að fornu og nýju.
Þannig eru Íslendingasögur enn
lesnar á ótal þjóðtungum víðs vegar
um heim, en einnig metsölubækur
spennusagnahöfunda samtímans.
Íslenskt kvikmyndagerðarfólk hefur
vakið athygli með verkum sínum og
íslensk náttúra leikur aðalhlutverk í
mörgum af stærstu kvikmyndum
okkar daga. Tónlist íslenskra hljóm-
sveita er leikin um allan heim.
Vaxtarbroddarnir eru víða. Af þessu
getum við sannarlega verið stolt og í
menningunni felast mikil sóknar-
færi. Menntamálaráðherra og ríkis-
stjórnin hafa að undanförnu unnið
með markvissum hætti að sókn-
aráætlun fyrir listir, menningu og
annað nýsköpunarstarf sem birtast
mun á nýja árinu,“ sagði Sigmundur
Davíð Gunnlaugsson forsætisráð-
herra í áramótaávarpi sínu í lok árs
2013 og vonuðu margir að þetta
myndi þýða aukinn stuðning við list-
ir og menningu af hálfu ríkisins. Ekk-
ert hefur hins vegar frést af sókn-
aráætluninni á árinu sem er að líða.
Ragnar Kjartansson
heimsækir guðdóminn
The Visitors eftir Ragnar Kjartans-
son var opnað í Kling og Bang í nóv-
ember 2013 en vegna mikillar að-
sóknar var opnunin framlengd
þangað til í lok febrúar. Þetta var
verkið sem flestir álitsgjafar DV
nefndu sem eftirminnilegasta
listaverk ársins. „Það var frábært
að sjá hvað hún höfðaði til víðtæks
hóps,“ segir Hafþór Yngvarsson,
safnstjóri Listasafns Íslands. „Það er
ekki sjálfgefið að að svona vönduð
framleiðsla rati í reykvísk listhús í
miðju hruni og nái að gleðja þjóðina
og hugga. Verkið heillaði mig alveg
upp úr skónum,“ segir Ásmundur
Ásmundsson myndlistamaður.
„Þetta er fyrsta listaverk sem ég
skoða í langan tíma sem lætur mig
gleyma tímanum algerlega og bara
dvelja í stundinni,“ segir Ragnheiður
Eiríksdóttir, tónlistar- og þáttagerða-
kona. Í febrúar var svo leikaralaust
leikrit Ragnars, Der Klang der Offen-
barung des Göttlichen, eða Kraft-
birtingarhljómur guðdómsins,
frumsýnt í Volksbühne-leikhúsinu í
Berlín. Verkið, sem er byggt á Heims-
ljósi eftir Halldór Laxness, vakti
mikla athygli og var síðar sett upp í
Borgarleikhúsinu sem hluti af Lista-
hátíð í Reykjavík.
Stólaleikur í
menningar-
stofnunum
Magnús Geir
Þórðarson tók við
stöðu útvarps-
stjóra í mars, nýr
forstöðumaður var ráð-
inn í Gerðarsafni og algjör umskipti
urðu í menningarlífi Akureyrar með
sameiningu menningarstofnana
undir einum hatti. Stólaskiptin urðu
þó flest í sviðslistaheiminum. Á
rúmu ári hefur verið skipt um lykil-
stjórnendur í öllum leikhúsunum
landsins og Íslenska dansflokknum:
Guðmundur Ingi Þorvaldsson tók
við sem framkvæmdastjóri Tjarnar-
bíós í nóvember 2013, Kristín Ey-
steinsdóttir var ráðin sem borgar-
leikhússtjóri í febrúar, Erna
Ómarsdóttir var ráðin listrænn ráð-
gjafi Íslenska dansflokksins í ágúst,
Ari Matthíasson skipaður þjóðleik-
hússtjóri í nóvember og Jón Páll Eyj-
ólfsson ráðinn til Leikfélags Akur-
eyrar í desember. Almenna
viðkvæðið virðist þó vera að hvorki
sé róttækra breytinga að vænta í
rekstri né listrænum áherslum. Snæ-
björn Brynjarsson, pistlahöfundur á
sviðslistavefnum Reykvélinni, segir
til dæmis: „Toppaskiptin er enginn
jarðskjálfti, í Borgarleikhúsinu og
Þjóðleikhúsinu var ekki leitað út fyr-
ir húsið og spennandi breytingar
koma sjaldnast að innan. En við sjá-
um til. Á Akureyri gæti hvað sem er
gerst.“
Enn fleiri tónlistarhátíðir
Enn ein viðbótin í tónlistarhátíða-
flóru Íslands var Secret Solstice-há-
tíðin sem fór fram Laugardalnum í
júní. Áherslan var á dansvæna mús-
ík, rapp og raftónlist. Bættist hún þar
með í hóp alþjóðlegra tónlistarhá-
tíða á borð við Iceland Airwaves,
ATP Iceland, Sónar, Eistnaflug og
Jazzhátíð í Reykjavík og sviði dægur-
og rokktónlistar. Myrkir músíkdagar,
Reykjavík Midsummer Music, Tec-
tonics, Reykjavík Visual Music –
Punto y Raya, Raflost og fleiri hátíðir
fóru fram á sviði klassískrar og til-
raunakenndrar tónlistar. Ríkharður
H. Friðriksson, tónlistarmaður og
kennari við tónlistardeild Listahá-
skóla Íslands, nefndi Raflost sem
einn af markverðustu viðburðunum í
menningarlífinu árið 2014: „Hún var
uppfull af frábærum atriðum sem
fylltu mann mikilli bjartsýni á fram-
tíð íslenskra raflista. Þar eru öll at-
riðin sem þykja ekki nógu fín fyrir
hinar listahátíðirnar og þar er alvöru
grasrótin og leiðin til framtíðar.“
Almúginn flykkist
í óperuna
Óperan Ragnheiður eftir Gunnar
Þórðarson og Friðrik Erlingsson var
frumsýnd í mars og naut fádæma
vinsælda. „Verkið er vel heppnað og
uppsetningin tókst vel, en ekki síst
var frábært að draga þetta efni fram;
sýna almenningi þessa stórbrotnu
rómantísku harmsögu í nýju ljósi.
Túlkun sögulegra persóna er vand-
meðfarin en um leið er það svo þakk-
látt þegar vel tekst til. Hér náðist að
opna eitthvert samtal við fólk; þetta
Menningarannáll 2014
Heimsótti guðdóminn
Innsetningin Visitors og
leikaralausa leikverkið
Kraftbirtingarhljómur
guðdómsins festu Ragnar
Kjartansson enn frekar
í sessi sem listamann á
heimsmælikvarða .
Mynd ElísabEt davíðsdóttir
Stólaleikurinn guðdómlegi
Kristján Guðjónsson
kristjan@dv.is
strengur í brjósti þjóðarinnar
Óperan Ragnheiður eftir Gunnar
Þórðarson og Friðrik Erlingsson sló
í gegn á árinu sem er að líða og fékk
bæði góða dóma og mikla aðsókn.