Þjóðmál - 01.03.2009, Blaðsíða 44

42 Þjóðmál VOR 2009
Þættir úr sögu kalda stríðsins á Íslandi
_____________
Stofnun Varðbergs
Guðmundur H . Garðarsson segir frá
Guðmundur H . Garðarsson, fyrr ver ­andi alþingismaður, varð and komm ­
únisti strax á menntaskólaárum sínum
í Verslunarskólanum undir lok fimmta
ára tugar 20 . aldar . Þá var kalda stríð ið í
algleymingi og stjórnmálabaráttan óvæg in .
Hart var deilt um stefnu Íslands í varnar­ og
öryggismálum – og and stæð ingar Atlants­
hafsbandalagsins voru mjög há værir og
stórorðir . Nemendur í Versl un arskól an um
mynduðu iðulega breið fylk ingu á kapp­
ræðu fundum stjórn mála flokk anna þar sem
þeir klöppuðu fyrir sínum mönnum . Á
síðasta ári sínu í Versl unar skólanum fékk
Guð mund ur að gjöf nýútkomna bók sem
hafði mikil áhrif á hann . Þetta var 1984
eftir George Orwell . Guðmundur þýddi
einn kafla bókarinnar í íslenskunámskeiði
hjá Vil hjálmi Þ . Gíslasyni .
„Þessi bók mótaði með mér mjög harða
af stöðu gegn kommúnismanum,“ segir
Guð mundur . „Andstaðan óx svo þegar ég
stund aði framhaldsnám í fjármálafræðum í
Þýskal andi á árunum 1954–1955 . Þá kynnt­
ist ég flóttamönnum frá Austur­Evrópu og
heyrði ótrúlegar sögur af fram ferði komm­
únista . Ég skil ekki enn hvernig nokkur
Ís lendingur gat ánetjast hug myndafræði
þeirra ofbeldisafla sem komm únisminn í
Sovét ríkjunum var frá upphafi og enn síður
eftir að illvirki Stalíns urðu lýðum ljós .“
Að loknu háskólanámi var Guðmundur
kjörinn formaður Verslunarmannafélags
Reykja víkur árið 1957 . Hófst þá fjöl­
breyttur starfsferill . Guðmundur var lengi
blaðafulltrúi Sölumiðstöðvar hrað frysti­
húsanna samhliða störfum sínum í verka­
lýðshreyfingunni og stjórn mála afskipt um .
Hann var formaður VR til 1980, sat lengi
í stjórn Lífeyrissjóðs verslunarmanna (for­
maður í níu ár), í miðstjórn ASÍ, banka ráði
Verslunarbanka Íslands og síðar Ís lands­
banka, auk fjölda annarra stjórna, nefnda
og ráða . Á stjórnmálavettvanginum var
Guðmundur ýmist þingmaður eða vara­
þingmaður Sjálfstæðisflokksins í Reykja­
vík á árunum 1967–1991 . Hann sat m .a .
í utanríkismálanefnd um skeið og samn­
inga nefndum um lausn fiskveiðideil unnar
við Breta og Þjóðverja 1975–1976 vegna
útfærslu fiskveiði lögsögunnar í 200 mílur .
Þá var Guðmundur formaður fulltrúaráðs