Þjóðmál - 01.03.2009, Blaðsíða 90

88 Þjóðmál VOR 2009
óeðlilegt nema fyrir þá sök að á þeim tíma var
Þorsteinn M . stjórnarformaður Glitnis, eins
af helstu samkeppnisaðilum Landsbank ans .
Þessi staðreynd gefur til kynna að tengslin
milli stóru viðskiptabankanna þriggja í
gegnum félög af ýmsum toga, hafi verið
orðin óeðlilega mikil og þar með veikt
íslenskt fjármálakerfi sem byggði meira og
minna á viðskiptabönkunum tveimur .
Ýmsir trúðu því á tímabili að stjórnendur
og helstu eigendur FL Group væru töfra­
menn á sviði fjárfestinga og var
Hannes Smárason m .a . valinn
maður ársins af Markaðnum,
viðskiptariti Fréttablaðsins . Síðustu
árin hefur rekstur félagsins hins
vegar sýnt að þar virðast illa
ígrundaðar ákvarðanir hafa verið
teknar trekk í trekk og áætlanir
sjaldnast staðist . Gengur höfundur
bókarinnar svo langt að fullyrða að engin
fjárfesting fyrirtækisins hafi skilað hagnaði
frá árinu 2005 að undanskildum kaupum
á hlutabréfum í breska lágfargjaldaflugfé­
laginu EasyJet .
Hið mikla tap fyrirtækisins og þverrandi
trú á snilligáfu forstjórans olli því að leitað
var nýrra leiða til þess að auka hróður
félagsins . Þannig stóðu áætlanir til þess að
koma til leiðar sameiningu fyrirtækisins
Geysis Green Energy og REI, en fyrrnefnda
félagið var að stórum hluta í eigu FL
Group . Voru miklir spádómar uppi um
að sameinað félag gæti margfaldast í verði
og þar með orðið mikil gullnáma fyrir
eigendur . Svo fór að gríðarlegar deilur risu
um sameininguna og meirihlutasamstarf
Sjálf stæðisflokks og Framsóknarflokks í
borgar stjórn sprakk vegna þess . Ekkert varð
af sameiningu félaganna og við það má segja
að veldi Hannesar Smárasonar hafi riðað
til falls . Hann lét af störfum sem forstjóri
fyrirtækisins hinn 4 . desember 2007 .
Þegar rekstrarafkoma ársins 2007 var
opinberuð rak marga í rogastans . Félagið
hafði á einu ári tapað tæpum 80 milljörðum
fyrir skatta og þá urðu margir hissa þegar
í ljós kom að rekstrarkostnaður félagsins á
sama tíma hafði farið með himinskautum
og reyndist rúmar sex þúsund milljónir .
Enn þann dag í dag virðist margt á huldu
um hvað bjó að baki hinum gríðarlega
rekstrarkostnaði og fróðlegt verður að sjá
hvort það kemur nokkru sinni í ljós hvað
olli honum . Eitt er víst, að þó völlurinn
hafi verið mikill á stjórnendum
fyrirtækisins á flestum sviðum, þá
geta þeir lifnaðarhættir vart skýrt
hinn mikla kostnað .
Nú þegar hrunið er að mestu
um garð gengið hafa menn með
gagnrýnni hætti en áður horft til
þeirra fyrirtækja sem tengdust
bönkunum þremur með beinum
og óbein um hætti . Bók Óla Björns sýnir
svo ekki verður um villst að mikilvægt
verður að fara nánar ofan í saumana á
framgöngu þeirra manna sem hvað harðast
gengu fram í íslensku viðskiptalífi á síðustu
árum . Í raun má segja að bókin varpi fram
þeirri áleitnu spurningu hvort heil brú hafi
verið í því sem þar átti sér stað í miklum
meginatriðum .
Í niðurlagi bókarinnar segir Óli Björn:
„Saga FL Group – Stoða – er dapur legur
vitnisburður um framgöngu íslenskra
auðjöfra á undanförnum árum, áfellis­
dómur yfir sinnulausum almennum
hluthöfum, varpar ljósi á dómgreindarleysi
greiningardeilda bankanna og sýnir vel hve
veikburða íslenskir fjölmiðlar hafa verið
gagnvart ráðandi öflum í viðskiptalífinu .“
Óhætt er, eftir lestur Stoðir FL bresta að
taka undir þessi orð . Bókin er viðleitni
höfundar til þess að varpa ljósi á hluta þeirrar
atburðarásar sem olli því að íslenska þjóðin
stendur nú frammi fyrir nær óleysanlegum
vandamálum . Þakka ber framtak af þessu