Þjóðmál - 01.03.2009, Blaðsíða 95

Þjóðmál VOR 2009 93
leikmannsins . Það gefur augaleið að þegar
samtímasaga er rituð koma fæstir heim­
ildarmenn fram undir nafni, einkum þegar
rætt er um viðkvæm atriði í samn inga­
viðræðum þó að nöfn sumra komi í ljós
einhverjum áratugum síðar . Það er per­
sónuleg skoðun þess sem þetta ritar að sem
flestar bækur ættu að vera myndskreyttar
og á það ekki síst við um sagnfræðirit . Af
nógu myndefni er að taka . Hugsa ég um
fróðleiksfús ungmenni framtíðar sem e .t .v .
munu þekkja ásýnd Davíðs Odds son ar og
Vigdísar Finnbogadóttur en síður annarra
þjóðmálaskörunga sem horfið hafa af svið­
inu . Hér er um grundvallarrit að ræða og
myndefni gefur slíkri lesningu líf .
Skakkt kynjahlutfall
Guðbrandur Benediktsson og Guðni Th .
Jó hannes son (ritstj .): Hvað er sagnfræði?
Skrudda, Reykjavík 2008, 178 bls .
Eftir Sigríði K . Þorgrímsdóttur
Fyrir sagnfræðing búsettan á lands­byggðinni er það kærkomið að hádegis­
fyrirlestrar Sagnfræðingafélagsins skuli
gefnir út á prenti og okkur sem búum utan
höfuð borgarinnar gefist þannig kostur á
að fylgjast með umræðunni . Áður en ég
hvarf brott úr borginni hafði ég setið um
tíma í stjórn Sagnfræðingafélagsins . Meðal
annars var ég í stjórninni þegar Sigurður
Gylfi Magnússon viðraði hugmynd sína
um hádegisfyrirlestrana, sem síðan var hrint
í framkvæmd af honum og fleirum, eins og
nefnt er í inngangi þessa rits . Eftir því sem
ég best man voru þessir fundir vel sóttir frá
upphafi .
Eitt af því fyrsta sem vakti athygli mína
þegar ég las efnisyfirlit og inngang þessa
rits var kynjahlutfallið . Alls voru flutt 18
erindi veturinn 2006–2007, þar af töluðu
13 karlar og fimm konur . Af þeim eru birt
14 erindi í ritinu, tíu eftir karla og fjögur
eftir konur . Í dagskrá hádegisfyrirlestranna
á yfirstandandi vetri sýn ist kynjahlutfallið
svipað . Konur eru fyrir nokkru komnar
í meirihluta háskólanema og væntan lega
skila þær sér út í fræðasamfélagið . Eða
skila þær sér eitthvað síður en karlarnir?
Ljúka þær síður námi? Láta þær síður að
sér kveða? Hver er skýringin á þessu skakkt
kynjahlutfalli? Nú kann lesandinn að halda
því fram að það skipti engu máli hvort karl
eða kona flytur gott erindi – en þá spyr ég
á móti; ef það skiptir engu máli og það er
bara sá hæfasti sem er valinn, er þá skýringin
á fjarveru kvenna sú að þær séu svona
miklu lakari? Þessa sömu spurningu má
bera fram við fleiri tækifæri, svo sem þegar
rætt er um fjarveru kvenna í stjórnmálum,
í valdastöðum o .s .frv . Hér með beini ég
þessari athugasemd til sagnfræðinga, ekki
síst í stjórn Sagnfræðingafélagsins .
Í inngangi segja ritstjórar eitthvað á
þá leið að rannsóknir og miðlun þrífist
vart hvort án annars, sagnfræðirannsókn
án miðlunar sé tilgangslaus og miðlun
eigi að byggjast á traust um rannsóknum .
Ég er hjartanlega sammála þessu, en tel
hins vegar að miðlunarþátturinn vilji oft
gleymast þeim sem helga sig fræðunum og
hinni akademísku umræðu . Stundum hefur
mér virst að sumir gleymi sér í „frasalógíu“
eins og kallað var á vondu máli hér eitt
sinn . Að hugtakaumræðan sé svolítið eins
og nýju fötin keisarans, til þess eins að
ganga í augun á hver öðrum í fílabeinsturni
fræðimannanna . Fæstir þora þó að láta
slíkar skoðanir í ljósi af ótta við að opinbera
fáfræði sína – ég er ein af þeim! Ég er alls
ekki gera lítið úr fræðilegri umræðu um eðli
sagnfræðinnar, strauma, stefnur, kenningar
og hugtök, enda er það allt annað mál .