Þjóðmál - 01.03.2009, Blaðsíða 83

Þjóðmál VOR 2009 81
Evrópu þingið, þjóðþing allra aðildarríkja
og um sóknarríkis þurfa að samþykkja
hana . Í flestum tilvikum fer einnig fram
þjóðaratkvæða greiðsla um málið í um sókn­
arríkinu .
Af þessu sést, að það fara ekki fram neinar
við ræð ur um aðild, heldur er rætt við stjórn­
end ur ESB á grundvelli umsóknar, sem fyrir
þá er lögð .“ (s . 178)
*
Hvort sem menn eru sammála Birni eða
ósam mála held ég að engum lesanda
dyljist að hann fjallar um viðfangsefni sín
af mikilli þekk ingu . Skrif hans eru laus við
slagorðaglamrið og öfgarnar sem því miður
einkenna umræð una um Evrópu mál hér
landi þar sem menn ýmist finna Samband­
inu allt til foráttu eða tala um það af nánast
trúarlegri lotningu og láta eins og inn ganga í
það leysi öll okkar vandamál . Sannleikurinn
er þó að hagur þeirra nágrannalanda okkar
sem hafa gengið í Sambandið hefur hvorki
versn að né batnað svo miklu muni við
inngönguna .
Staða Íslands er ólík stöðu ríkjanna
sem gengið hafa í Evrópusambandið af
nokkrum ástæðum . Sú sem vegur þyngst
er mikilvægi þess að halda forræði yfir 200
mílna fiskveiðilögsögu kring um landið . En
fleiri ástæður skipta máli eins og staðsetning
landsins, viðskiptasamningar við önn ur
efnahagssvæði og fámenni þjóðarinnar sem
gerði hana áhrifalitla innan Sambandsins .
Jafnvel þótt fallist sé á að skynsamlegt
hafi verið fyrir önnur Evrópuríki að ganga
í Sambandið útiloka þessar ástæður að rök
þeirra gildi óbreytt fyrir okkur .
Hitt er svo annað mál, og miklu umdeil­
an legra, hvort þróun Evrópusambandsins
hafi verið til góðs fyrir aðildarríkin . Hvaða
skoðanir sem menn hafa á því efni getur
tæpast nokkur talið skyns am legt að ganga
í Evrópusambandið til að leysa skamm­
tímavandamál . Það er engin leið að ganga
úr því svo ákvörðun um inngöngu hlýtur
að taka mið af langtímahagsmunum og
því þarf að horfa yfir miklu víðara svið en
hagtölur síðustu mánaða .
*
Ég hef grun um að raunverulegar ástæður
þeirra sem telja annað hvort mjög mikil­
ægt að við göngum í Evrópusambandið eða
eru því mjög mótfallnir séu fremur sjaldan
orðaðar með opinskáum og heiðarlegum
hætti . Satt að segja held ég að flestir sem
vilja ganga í Sambandið vilji það vegna
þess að þeim finnst rétt að vera með af
siðferðilegum og pólitískum ástæðum . Þeir
trúa á skipulag og miðstýringu og binda
vonir við vald sem er nógu öflugt og mikið til
að geta breytt heiminum . Þeir væru trúlega
jafnákafir að mæla fyrir inngöngu þótt sýnt
yrði með pottþéttum rökum að hún breytti
engu um efnahag landsmanna . Það sama
held ég gildi um þá sem vilja standa fyrir
utan Evrópusambandið . Þeim líkar illa
hvað það er ólýðræðislegt og íhlutunarsamt
um alls konar mál og vildu ekki þar inn
þótt sýnt yrði fram á að inngangan skaðaði
ekki efnalegan hag þjóðarinnar .
En vegna þess að það er hálfgert feimnismál
að tala um pólitískar og siðferðilegar hug­
sjónir hvort sem þær snúast um gildi
samvinnu milli þjóða og kosti skipulags
og miðstýringar eða um fullveldi, frelsi og
lýðræði reyna þeir sem bera slíkar hugsjónir
fyrir brjósti oft að verja þær með óbeinum
hætti og segja að það sem þeir vilja fá fram
auki hagvöxt, greiði fyrir viðskiptum eða
treysti undirstöður atvinnulífsins . Úr þessu
verður undarleg „rökræða“ þar sem raun­
verulegu ástæðurnar eru ósagðar en reynt
að skáka andstæðingnum með stórorðum,
og oft mjög ósennilegum, yfirlýsingum um