Þjóðmál - 01.09.2013, Blaðsíða 35

Þjóðmál - 01.09.2013, Blaðsíða 35
34 Þjóðmál haust 2013 var þá samgönguráðherra (1980–1983) og gerði það að skilyrði fyrir stuðningi stjórn­ valda á erfiðleikatímum í sögu Flugleiða að flugi til Bandaríkjanna væri haldið áfram . Hinn svokallaði Flugfélagsarmur hafði þá náð fullum yfirráðum í stjórn Flugleiða . Loft leiða maðurinn Sigurður Helgason hafði gengið í lið með Flugfélagsarminum, en auk þess hafði ótrúlega rangsleitið mat (sem var bind andi) á eignum félaganna fært Flug félags­ mönn um mun stærri eignarhlut í sam ein uðu félagi en sanngjarnt og eðlilegt gat talist .* Ef marka má auglýsingar er greinilegt að vaxtarbroddurinn í starfsemi Icelandair nú um stundir er flugið vestur um haf . Óvíst er að svo væri ef það flug hefði verið lagt af um lengri eða skemmri tima . Atlantshafsflug Loftleiða byggðist á loft­ferðasamningi Íslands og Banda ríkj­ anna frá 1945 . Sá samningur var sniðinn að hinum svokallaða Chicago­sáttmála, sem mjög var á döfinni á þeim árum og Banda ­ ríkjamenn börðust ákaft fyrir að yrði gerður að alþjóðlegum flugsáttmála . Evrópu þjóð­ ir, einkum Bretar, lögðust hins vegar ein­ dregið gegn viðurkenningu Chicago­sátt­ málans og árið 1946 sættust Banda ríkja­ menn á svonefndan Bermuda­sátt mála sem síðan hefur verið lagður til grund vallar milli ríkjasamningum um loft ferðir . Ásteyt­ ingar steinninn var 5 . liður Chicago­sátt­ málans, sem kvað á um rétt eins lands til flug flutninga frá upphafs stöð í öðru landi til áfangastaðar í þriðja landi . Þetta ákvæði er ekki að finna í Bermúda­sátt­ mál anum, heldur segir þar að við veitingu lend ingarleyfa skuli tekin mið af „flutn­ * Matið var gert með aðferðum sem nú myndu vart teljast gjaldgengar . Fyrirtækið var hvorki metið á markaðsvirði né upplausnarvirði . Í matinu var t .d . ekkert tillit tekið til hinna miklu verðmæta sem fólust í víðfeðmu markaðsstarfi Loftleiða, ekki síst í Bandaríkjunum, eða söluneti félagsins víða um heim . Þá var eignin í Hótel Loftleiðum stórlega vanmetin . ingsþörf“ þeirrar þjóðar sem leyfis æskir og „samkeppnisaðstöðu“ hennar . Loftleiðir hefðu ekki haslað sér völl á al þjóða vettvangi ef starfsemi félagsins hefði tak markast af flutningaþörf íslensku þjóðarinnar . Stærstu flugfélög Vesturlanda bundust sam tökum í IATA, Alþjóðasambandi flug ­ félaga, og samþykktu að eyða allri sam­ keppni í fargjaldamálum með því að ákveða í sameiningu lágmarksfargjald fyrir öll flugfélög á sömu flugleið . Og þar eð IATA­ flugfélögin nutu flest umtalsverðra ríkis­ styrkja og voru sum í ríkiseign, var tiltekið í loftferðasamningum flestra Evrópuríkja að einungis þau flugfélög sem samþykktu að fljúga samkvæmt taxta IATA, fengju lend­ ingar leyfi í viðkomandi löndum, önnur ekki . Loftleiðamenn voru því nauðbeygðir til að fljúga samkvæmt IATA­töxtum milli Íslands og Evrópulanda, en gátu ráðið að mestu fargjöldum sínum á flug leiðinni Ísland­Bandaríkin . Það er dálítið kaldhæðnislegt að hugsa til þess að íslensk flugmálayfirvöld skyldu á sínum tíma amast við loftferðasamningi Íslands . Flestar þjóðir heims ins gerðu loft­ ferðasamninga í anda Bermúda­sáttmálans og í lok árs 1946 skrif aði þá verandi flug­ málastjóri, Erling Ellingsen, bréf til sam­ göngu ráðuneytisins þess efnis að loft ferða­ samningurinn við Bandaríkin yrði lagaður að Bermúda­sáttmálanum . Um mitt ár 1947 ítrekaði hann þennan vilja sinn og um haustið ákvað meiri hluti Flug ráðs að fara þess á leit við sam göngu ráðu neytið að segja samningnum upp . En fyrir góðra manna hjálp sofnaði málið í kerfinu . Loft­ leiða ævintýrið hefði aldrei gerst ef loft ferða­ samn ingur Íslands og Banda ríkjanna hefði verið á for sendum Bermuda­sáttmálans Skömmu eftir að Loftleiðamenn festu kaup á annarri millilandaflugvél sinni, Geysi, sum arið 1948, veitti Flugráð Bandaríkj­
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97

x

Þjóðmál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.