Skólavarðan - 01.05.2013, Blaðsíða 11

Skólavarðan 1. tbl 2013 9
eldrar barna sem flytja til landsins geta
gengið að því vísu að fá góða þjónustu
og gott skólastarf á öllum skólastig­
um, hvar sem er á landinu. Kennarar
eru vel menntaðir, metnaðarfullir og
fullir sjálfstrausts. Allt þetta má lesa
úr skýrslum OECD. Þar kemur einnig
fram að laun íslenskra kennara séu
með þeim lökustu, en kennsluskylda
sé svipuð og hjá kollegum okkar á
Norðurlöndunum.
LyKiLatriði að HaFa
nægan tÍma tiL
undirBÚningS
Nú er þrýstingur á aðildarfélög KÍ, af
hálfu viðsemjenda, samninganefnda
ríkisins og sveitarfélaganna, um að
breyta vinnutíma kennara. Viðsemj­
endur vilja auka viðveru kennara í skól­
um og jafnvel stytta tímann sem fer í
undirbúning og úrvinnslu kennslu­
stunda. Þarna verðum við að gæta
okkar. Fræðimenn telja það lykilatriði
að kennarar hafi tilhlýðilegan tíma til
undirbúnings kennslu til að tryggja
gæði hennar. Við berjumst t.d. fyrir því
að undirbúningstími sé aukinn hjá leik­
skólakennurum, en sú barátta er erfið
þegar sveitarfélögin telja þann tíma
of mikinn hjá samanburðarstéttinni,
grunnskólakennurum.
Við þurfum að standa saman í að verja
þennan hluta starfsins hjá grunn­ og
framhaldsskólakennurum og auka
hann hjá leikskólakennurum. Við
þurfum í ræðu og riti að gera aðilum
grein fyrir mikilvægi þessa hluta starfs­
ins. Við þurfum ávallt að sinna þessum
hluta starfsins af kostgæfni og minna
okkur og aðra stöðugt á að þörf fyrir
undirbúning getur verið ólík eftir eðli
kennslu sem og milli einstaklinga.
Í framtíðarsýn EI á kennarastarf 21.
aldar er talið nauðsynlegt að kennarar
vinni saman við undirbúning kennslu,
vinni í teymum og auki samþættingu
námsgreina. Kennarar verða sjálfir að
finna sinn takt í þessu. Möguleikar þess
að skilgreina teymisvinnu í kjarasamn­
ingum er eitt af því sem rætt hefur
verið við viðsemjendur. Slíkt þekkist í
kjarasamningum kollega okkar á Norð­
urlöndum.
LeiKSKÓLinn er FyrSta
SKÓLaStigið
Við eigum sóknarfæri sem felst í því
að nú er gerð lagaleg krafa um að allir
sem sækja um leyfisbréf til kennslu í
leik­, grunn­ eða framhaldsskóla
verða að hafa lokið meistaragráðu frá
viðurkenndum háskóla. Með þessu
er Ísland komið á stall með Finnlandi
í menntakröfum sem gerðar eru til
kennara og stjórnenda. Ein af útskýr­
ingum OECD á góðu gengi og stöðu
menntamála í Finnlandi er að kennarar
og stjórnendur séu vel menntaðir. Þeir
hafa menntun sem gerir þeim kleift að
rýna í rannsóknir í faginu, gera sínar
eigin rannsóknir og leita sífellt að betri
lausnum eða aðferðum við kennslu.
Einnig er bent á mikið faglegt sam­
starf við aðra sérfræðinga sem tengj­
ast skólastarfi. En Ísland hefur tekið
forystu, þar sem við erum með þeim
fyrstu til að krefjast þess að leikskóla­
kennarar séu með meistarapróf eins
og aðrir kennarar. Þetta undirstrikar að
leikskólinn er fyrsta skólastigið. Þessu
fögnum við.
miKLar KröFur eru
gerðar tiL Kennara
á nÝrri öLd
Í skýrslu OECD sem sett var fram sem
umræðugrundvöllur á ráðstefnu EI og
OECD í New York á síðasta ári var eftir­
farandi sýn á starf kennara: Þeir þurfa
að vera vel að sér í kennslufræði og
þeim námsgreinum og námssviðum
sem þeir kenna til að geta brugðið
á ný ráð og, ef nauðsyn ber til, breytt
kennsluháttum til að námið verði sem
árangursríkast. Þeir þurfa að geta grip­
ið til margvíslegra aðferða og vita hve­
nær hver aðferð eða áætlun hæfir best.
Slíkar áætlanir ættu að samanstanda
af beinni bekkjarkennslu, leiðbeindu
leitarnámi, hópvinnu og aðstoð við
sjálfsnám og einstaklingsbundið upp­
götvunarnám. Kennarar þurfa að hafa
djúpan skilning á námsferlum og átta
sig á hvað vekur áhuga einstakra nem­
enda, bera skynbragð á tilfinningar og
líf þeirra utan skólans. Kennarar þurfa
að kunna að starfa með öðrum kenn­
urum, sérfræðingum og fagfólki innan
sömu stofnunar, með einstaklingum í
öðrum samtökum, nota samskiptanet
faghópa og tengjast öðrum í starfi á
mismunandi hátt. Kennarar þurfa að
tileinka sér umtalsverða upplýsinga­
tækni til að nýta stafrænar uppsprettur
í kennslu sinni og til að fylgjast með
námsframvindu nemenda.
Sú kennsla sem þörf er á í dag krefst
kennara sem eru mjög færir og sífellt
til í að auka þekkingu sína. Kennarar
þurfa að innleiða nýjungar til þess að
kalla fram nýja vaxtarsprota með betri
afköstum og meiri árangri.
Á krepputímum hættir stjórnvöldum
við að fórna gæðum til að ná fram hag­
ræðingu. Slíkt samþykkjum við aldrei.
Það er okkar hlutverk sem fagstéttar
og sérfræðinga að verja fagið okkar
og benda á bestu leiðir til að viðhalda
gæðum skólastarfs og auka þau á hag­
kvæman hátt. Eftir fjögurra ára stöð­
ugan niðurskurð á fjárframlögum til
skólamála er þetta krefjandi verkefni.
Við þurfum því öll að standa saman
sem sterk fagstétt. ­ Menntun er okkar
fag. Gerum góðan skóla enn betri!
Texti: Þórður Á. Hjaltested.
Látum ekki menntun
gjalda kreppunnar!
fræðslufundurfræðslufund r
Sú kennsla sem þörf er á í dag
krefst kennara sem eru mjög færir
og sífellt til í að auka þekkingu sína.
Viðsemjendur vilja
auka viðveru kennara
í skólum og jafnvel
stytta tímann sem
fer í undirbúning og
úrvinnslu kennslu-
stunda. Þarna verðum
við að gæta okkar.