Félagsbréf - 01.02.1959, Blaðsíða 13

FELAGSBREF
11
einhæfa starf, sem gerir menn
meira og minna að þrælum tilveru
sinnar, og um leið tákn ofskipu-
lags og einræðis, sem fjötrar ein-
staklingana og vamar þeim
þroska. Ennfremur má segja, að
gangrimlahjólið verði hjá mér í
þessari sögu tákn þess þrönga
hrings, sem eðli og lífslögmál
sníða manninum og hann getur
aldrei losnað við, hve mikilli þró-
un sem tæknin nær, því að tækni-
leg þróun hefur engin áhrif á þau
lögmál, sem ráða mest í lífi
mannsins.
— Er ekki einliver líking meS
gangrimlahjóli þínu og Grótta-
kvörninni?
Jú, eflaust. En Grótta-kvömin
sem tákn hefur öðlazt sína á-
kveðnu og helzt til þröngu merk-
ingu í íslenzkum og norrænum
bókmemitum, og sú merking fer
ekki að öllu leyti saman við það,
sem ég vildi tákna, og því fannst
mér að mörgu leyti æskilegra að
velja gangrimlahjól, það er auð-
veldara í meðfömm.
— En svo að við hverfum aS
öSru. Þú liefur unniS lengi aS
hlaSamennsku. Álítur þú þaS
heppilegt starf fyrir rithöfund?
Já, ég hef unnið allmikið við
hlaðamennsku. Heppilegt starf
fyrir rithöfund? Ja, það er í
senn ákaflega þroskandi og ákaf-
lega hættulegt. Blaðamaður kynn-
ist mjög mörgu fólki og á tal við
menn af öllum stéttum og þjóð-
emi, nú orðið, og verður, ef vel
á að vera, að fylgjast að meira eða
minna leyti með öllu því, sem er
að gerast, ekki aðeins hér á landi,
því að þetta „hér á landi“ er ekki
lengur til, heldur úti í heiminum
og hvarvetna. Það opnar mögu-
leika til þroska að kynnast mörg-
um, eins og segir um Hómer, og
reyna að lesa þá niður í kjölinn
í skömmu bragði, en það felur
líka í sér þá hættu, að blaðamað-
urinn láti sér nægja þessi stund-
arkynni, hugleiði þau ekkert nán-
ar, fari að líta á menn, málefni
og atburði aðeins sem tveggja eða
þriggja dálka frétt.
— Þú skrifaSir lengi þætti í
AlþýSublaSiS, sem hétu Brotnir
pennar. Þeir þóttu mjög skemmti-
legir.
Já, ég skrifaði lengi Brotna
penna og hafði mjög gaman af
því. Þeir urðu t. d. til þess, að ég
kynntist mörgum manni nánara
en annars hefði verið. Vissir menn
tóku ástfóstri við tilteknar per-
sónur í dálkunum, og sumir þeirra
ræddu oft um þær við mig, og ég
fékk tækifæri til að komast eftir,
hvers vegna þeir völdu sér ein-
hverja sérstaka skopstælingu á
mannlegum fyrirbærum til sálu-
félags.
Ég get t. d. sagt frá fullorðnum
manni utan af landi, sem hafði
legið lengi í sjúkraliúsi hér í hæn-
um. Hann liafði mikið dálæti á
Filippusi Bessasyni og fýsti að