Félagsbréf - 01.10.1962, Blaðsíða 52

48
FÉLAGSBRÉF
Ég trúi á anda réttlætisins
samfélag mannanna
og friðsælt líf,
segir hér í Trúarjátningu að bókar-
lokum; og það er hinn hreinlegi og
einlægi tónn í þessu og öðrum snotrum
smáljóðum bókarinnar sem helzt kynni
að vekja vonir urn skáldskaparhæfi-
leik Ara Jósefssonar. Jón frá Pálm
holti mun hafa ort og gefið út fleira
en Ari, en ég veit ekki hvort viðleitni
hans í Hendur borgarinnar eru kaldar
er umtalsverðari. Það sem að sinrii
virðist vænlegast í ljóðum lians er ein-
hvers konar „raunsær“ hversdagstónn,
ofurlítið í ætt við Jón úr Vör, sem
bregður þar fyrir stöku sinnum, en
ósköp eru þær viðstöður stopular eun
sem komið er. „En getum við teflt
hjörtum okkar gegn rafmagninu?“
spyr hann í einu ljóði; og vel gæti
þessi vandi orðið yrkisefni: það er eins
og mál Jóns frá Pálmholti öðlist helzl
festu þegar hann víkur að nákomnum
og hversdagslegum hlutum. En í flest-
öllum ljóðum sínum virðist Jón stefna
á önnur mið án þess glöggt verði séð
hvert er stefnt; ljóðmál hans er að
jafnaði svo ónákvæmt, staðfestulaust
að ljóðin fara forgörðum í tómt orða-
pjátur. Þannig hefur hann t.d. gaman
mikið að litorðum eins og fleiri ung
skáld en virðist með öllu bresta skyn
á gildi þeirra, og eru mörg hláleg
dæmi þess í ljóðum hans: þau hafa
ekki lit heldur litaglennu.
Ljóðagerð þeirra Jóns frá Pálmholti
og Ara Jósefssonar stendur væntanlega
til bóta, en að svo komnu votta báðir
með bókum sínum vandkvæði margra
yngstu „formbyltingarskáldanna“:
ljóðskynjun þeirra virðist grunn og
einhæf og brestur alla víðari skírskot-
un, lungutakið máttfarið eða ódýrt og
án sambands við annað málfar og ljóð-
mál, og enda óljós stefnumið í skáld-
skapnum þótt sums staðar örli á ljóð-
rænni æð. Víkur enn að því sem fyrr
var vitað: ytri „formbylting“ dugir
skammt, það er hin innri bylting ljóð-
máls og ljóðskynjunar sem úrslitum
ræður um framvindu skáldskapar.
IV.
T hópi yngstu skáldanna hefur Þor-
"*■ steinn frá Hamri um þessar mundir
einnu sérstæðast svipmót; ljóðmál hans
og öll ljóðviðleitni er í senn þroskaðri
og persónulegri en annarra höfunda a
svipuðu reki. Skáldskapur Þorsteins á
sér lifandi rætur í íslenzkri hefð, orð-
list og sögu; vandi hans í þremur bók-
um hingað til virðist einkum að vinna
sér persónulegt form, sjálfstæðan per-
sónulegan ljóðstíl á hinum forna,
grundvelli. Viðhorf hans og öll við-
leitni er nútímaleg, en hann freistar
þess að elda ljóðmál sitt í afli fornrar
orðkynngi: þar er í senn mestur vandi
hans og einkenni stöðu hans og sér-
stöðu í nútímaljóðlist okkar.
Onnur bók Þorsteins frá Hamri.
Tannfé handa nýjum heimi, bei ljós'
ust merki þessarar formleitar; vand-