Félagsbréf - 01.10.1965, Blaðsíða 55

sprottin beint upp úr daglegu lífi líð-
andi stundar og gerðist í afar kunnug-
legu umhverfi, sögusviðið var þröngt
og vel afmarkað, og höfundurinn þekkti
skákborðið og taflmenn þess af eigin
raun. Sagan var full af lífi og hreyf-
ingu og mannlýsingarnar skýrar og
sannfærandi, þó að þær væru ekki
margorðar. 79 af stöðinni var sann-
ferðug skuggsjá íslenzks nútímalífs og
speglaði nokkra þætti þess á minnis-
verðan liátt með skírskotun til þekktra
og hversdagslegra hluta. ffún er ekki
löng og gerist á stuttum tíma, — einu
sumri, og lýsir fyrst og fremst daglegu
lífi, ástum, örlögum og hversdagsvanda-
málum nokkurra einstaklinga. Aðal-
persónan er leigubílstjóri af kynslóð
Indriða G. Þorsteinssonar, ættaður úr
Skagafirði og fluttur til Reykjavíkur,
en leitar aftur í átthagana, þegar lífið
fyrir sunnan er komið í hnút, —
sveitamaður til bókarloka. En þó að
79 af stöðinni sé fyrst og fremst stutt
saga úr lífi fárra einstaklinga, fær hún
annað og meira gildi, af því að mörg
atvik hennar eru tákn sérstakra, tíma-
bundinna þjóðfélagsfyrirbæra, og höf-
undinum er aðalatriði „að lýsa þjóð-
lífinu almennt á vissu árabili,“ án
þess að fella um það nokkurn dóm eða
benda mönnum á einhvern einan og
sannan veg. Indriði G. Þorsteinsson
talar ekki mikið um þjóðfélagið sem
slíkt í sögum sínum, en veruleiki þess,
eins og liann birtist á líðandi stund
°g í athöfnum manna, er þeim ósvikin
^jolfesta og gildisauki.
79 af stöðinni er vel byggð upp, og
hún var skrifuð á Ijósu og eðlilegu máli,
sem féll vel að anda hennar og efni.
Stíllinn var nýstárlegur, hraður og hnit-
miðaður, og bókin bar þess öll merki,
að höfundurinn var farinn að beita sig
miklum aga og hafði unnið söguna vel.
Vinnubrögð hans við smásögurnar í
Sæluviku og 79 af stöðinni voru eins
og svart og hvítt. En það fór ekki
milli mála af hverjum Indriði hafði
lært og hvaða „skóla“ hann dáði. Og
þó að sagan fengi hjá mörgum góða
dóma, fékk hún einnig nokkra mjög
slæma, og helzti ásteytingarsteinninn
var sá, að höfundurinn stældi Hem-
ingway og jafnvel þýðingar á bókum
lians. Það var sagt, að hann kynni
ekki að skrifa á íslenzku, og hvíti hest-
urinn í Mælifellshnjúknum ætti sér
fyrirmynd í Fönnunum á Kilimanjaro,
þó að ár eftir ár taki einn skafl-
inn í fjallinu á sig hestsmynd, þegar
farið er að þiðna, og hafi verið bænd-
um í framanverðum Skagafirði slík
staðreynd lið fram af lið, að þá segja
þeir fyrst óhætt að fara skreiðarferð
suður Kjöl, þegar hvíti hesturinn er
farinn í sundur um bógana. Svo ein-
föld er sagan um hann. Margt fleira
var bókinni og höfundi hennar fundið
til foráttu, en ég skal játa, að ég hef
aldrei getað skilið réttmæti þeirra á-
sakana. Á köflum var ættarmótið mjög
áberandi, en mörgum sást yfir það af
einhverjum ástæðum, að annars staðar
var stíllinn aðeins stíll Indriða, og
hann fór þar á kostum. Miklu fremur
FÉLAGSBRÉF 43