Morgunblaðið - Sunnudagur - 01.11.2015, Blaðsíða 43

1.11. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 43
Nótin er dregin eftir
sjávarbotninum.
V
ið vorum að veiða þorskfiskseiði og rann-
sóknin miðar að því að reyna að skilja þá
þætti sem stuðla að lifun og afkomu seið-
anna á fyrsta vetrinum eftir að þau klekj-
ast,“ segir Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir, líf-
fræðingur og forstöðumaður Rannsóknaseturs Háskóla
Íslands á Vestfjörðum, en Kristinn Ingvarsson, ljós-
myndari Háskóla Íslands, heimsótti hana og sam-
starfskonur hennar, hina þýsku Anja Nickel og hina
frönsku Marion Durand, vestur síðsumars og fylgdist
með þeim að störfum í Seyðisfirði og Hestfirði.
„Í þessari rannsókn fylgjumst við til dæmis með
fæðusamkeppni, samkeppni innan árganga og sam-
keppni þorskseiða við aðrar fisktegundir, eins og
ufsa,“ heldur Guðbjörg Ásta áfram.
Hún segir ekki um reglulega vöktun að ræða en
seiðin hafa þó verið veidd annað veifið undanfarin ár.
Og safnast þegar saman kemur. „Fyrir utan veiðarnar
höfum við verið að taka lifandi seiði inn á rannsókn-
arstofu og kanna áhrif hitastigs á samkeppni milli
seiða, til dæmis milli stærðarflokka.“
Fyrstu niðurstöður liggja fyrir
Guðbjörg Ásta segir fyrstu niðurstöður úr rannsókn-
inni liggja fyrir og þar sést að stærri seiðin sem koma
fyrst inn á uppeldisstöðvarnar hafa yfirburði yfir
minni seiðin. Þetta kallar hún snjóboltaáhrif. „Núna
ætlum við að skoða þetta aðeins betur og sjá hvort
aldur seiðanna skiptir máli, það er hvenær þau voru
að klekjast eða hvenær þau voru á hrygningarstöðv-
unum. Eða þá hversu hratt þau fara að éta úr botn-
legri vist. Sá tími er mjög mikilvægur í lífssögu
þorsksins, þar sem seiðin eru að færa sig frá því að
vera í sviflegri vist yfir í að fara að éta og nýta þessa
botnlegu vist. Það verða alveg gífurleg afföll á seið-
unum á þessum tíma, allt upp í 99%,“ segir Guðbjörg
Ásta.
Þetta hefur lítið verið rannsakað á Íslandi til þessa,
þannig að niðurstaðna er beðið með eftirvæntingu.
Rannsóknasetur Háskóla Íslands á Vestfjörðum er
til húsa í Bolungarvík og hlutverk þess er einkum að
rannsaka nýtingu á sjávar- og strandauðlindum. Tveir
fastráðnir akademískir sérfræðingar starfa við setrið,
Guðbjörg Ásta, sem skoðar fyrst og fremst þróun-
arvistfræði fiskistofna, og Ragnar Edwardsson forn-
leifafræðingur sem skoðar nýtingu á sjávarauðlindum,
bæði fiski og hvölum. Sumarstarfsfólk og nemendur
koma einnig að starfinu.
Guðbjörg Ásta kom vestur í desember 2007. Hún á
engar ættir að rekja til Vestfjarða en líkar ákaflega
vel. „Umhverfið er alveg yndislegt. Það togaði mig
hingað og heldur mér hér. Þess utan væri erfitt að
stunda rannsóknir af þessu tagi ef maður væri stað-
settur í Reykjavík. Við höfum farið að minnsta kosti
vikulega í þessar veiðar frá því um miðjan júlí og er-
um ennþá að.“
Anja Nickel dregur
nótina að landi.
Anja Nickel gengur frá net-
um við lok veiðidagsins.
Hvað er á seyði
hjá seiðunum?
RANNSÓKNARSETUR HÁSKÓLA ÍSLANDS Á VESTFJÖRÐUM STUNDAR NÚ RANNSÓKNIR Á
AFKOMU ÞORSKFISKSEIÐA FYRSTA VETURINN EFTIR AÐ ÞAU KLEKJAST. NIÐURSTAÐNA ER
BEÐIÐ MEÐ EFTIRVÆNTINGU ENDA HEFUR ÞETTA LÍTIÐ VERIÐ RANNSAKAÐ HÉRLENDIS.
Myndir: Kristinn Ingvarsson kri@hi.is
Texti: Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is