Morgunblaðið - Sunnudagur - 01.11.2015, Blaðsíða 39

uðum jöxlum, sem jafnan voru kynntir sem blaðamenn
á þekktum breskum fjölmiðli, og fóru um með virðu-
legum mönnum sem keyptir höfðu verið til þess að
greiða þeirra för.
Á börum gátu þeir þó ekki þagað yfir því hver það
var sem ól þá hér og virtust telja sér til upphefðar.
Sláandi upplýsingar
En erlendum fjölmiðlum eða aðkeyptum eftirlíkingum
af fjölmiðlasnillingum verður þó ekki kennt um allt það
sem bjagast þegar sannleikurinn afbakast. Og það
snýst ekki allt um bankakreppur og daunilla atburði í
aðdraganda þeirra.
Sumt er miklu nær hinu venjulega Íslandi og hinni
daglegu tilveru.
Greinafjöld, umræður og fréttaskýringar, sem allt til
samans er eins óteljandi og Breiðafjarðareyjar og
Vatnsdalshólar til samans, flæða um allt með eitt og
sama þema: Stjórnvöld hafa síðustu árin ekki gætt
þess að kaupmáttaraukning launþega skilaði sér til
fulls til bótaþega. Langt er frá því og þetta er óend-
anlega ljótt. Innhringingarþættir útvarps eru uppfullir
af þessu sama og varla nokkur sem andmælir. Það er
ekki endilega skrítið. Því æra þess sem það gerði fyki
jafn hratt og þess sem spyrði hvort ekki væri rétt að
ræða málefni flóttafólks efnislega. En eins má vera að
allir séu orðnir sannfærðir um að þetta sé jafn satt og
að Esjan sé norðuraustur af Kjalarnesi. Stjórnmála-
menn úr flestum eða öllum flokkum, að undanskildum
Pétri heitnum Blöndal, hafa lagt sitt til þessarar sann-
leiksgerðar og hafa spunnið þennan lopa árum saman í
von um vinsældir.
Þurrar tölur þegja ekki
Embætti ríkisskattstjóra stundar ekki vinsældakapp-
hlaup, þótt það vilji augljóslega vera í góðu sambandi
við almenning í landinu. Það gefur út ritið Tíund, sem
birtir fróðlegt efni sem tengist verksviði embættisins.
Í nýjasta heftinu segir þetta: „Tryggingastofnun rík-
isins greiddi rúma 73,7 milljarða í dagpeninga, dán-
arbætur, ellilífeyri, endurhæfingarlífeyri, foreldra-
greiðslur, heimilisuppbót, maka- og umönnunarbætur,
mæðra- og feðralaun, örorkulífeyri og örorkustyrki og
ýmsar aðrar greiðslur árið 2014. Greiðslur frá Trygg-
ingastofnun voru rúmum sjö milljörðum eða 10,5%
hærri en árið áður.
Það er athyglisvert að greiðslur frá Tryggingastofn-
un hafa hækkað um 27,2% að raunvirði frá árinu 2010 á
sama tíma og laun hafa hækkað um 14,4%. Þá lækkuðu
tryggingabætur ekki í hruninu, ólíkt launum. Þær hafa
hækkað um 27,1% ef miðað er við árið 2007 en launa-
greiðslur eru enn 8,2% lægri en þær voru þá.“
Þá segir í sömu grein: „Það er athyglisvert að frá
árinu 2010 hefur þeim sem fá greiðslur frá Trygg-
ingastofnun fjölgað um 8.815, eða tæp 19,7%, en á
sama tíma hefur framteljendum á skattgrunnskrá
fjölgað umm 11.042 eða um 4,2%. Þeir sem fengu
greidd laun voru hins vegar aðeins 6.679 fleiri árið 2014
en 2010 og hafði aðeins fjölgað um 3,8% á þessum
tíma.“
Hver verða viðbrögðin?
Upplýsingar af þessu tagi, með nauðsynlegu talnaefni,
kunna að fara fyrir ofan garð og neðan hjá mörgum.
En þær eru himinhrópandi og ættu því að hljóta mikla
athygli og skapa umræður.
Fyrir það fyrsta þá er meintum sannleika, sem
hamrað hefur verið á af ákefð og varla nokkur hefur
þorað að andæfa, hrundið af stalli með dynk.
Hvernig stendur á því að þingmenn og ráðherrar
hafa ekki látið málið til sín taka með afgerandi hætti?
Hvernig getur það gerst, að á aðeins fjórum árum hef-
ur þeim sem þiggja bætur frá Tryggingastofnun fjölg-
að um 19,7% á meðan „vinnandi fólki sem stendur að
mestu undir velferðinni í landinu“, eins og það er orðað
í Tíund, hefur aðeins fjölgað um 3,8%? Faraldrar hafa
ekki geisað né landið setið undir loftárásum og
sprengjuregni.
Ekki þarf að kunna mikið annað en margföld-
unartöfluna til að sjá að þessi þróun leiðir í ógöngur
haldi hún áfram.
Upplýsingar af þessu tagi hrópa á að við þeim sé
brugðist. Og það fast.
Þeir lesendur þessa bréfs, sem hafa trú á því að sú
verði raunin, rétti upp hönd.
Já, því miður þá kemur þessi nær samhljóða niður-
staða ykkar ekki á óvart.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
1.11. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 39