Morgunblaðið - 22.11.2016, Blaðsíða 13

Fljótlega eftir að ég fluttist heim,
níu ára gömul, kynntist ég norrænu
goðsögnunum og varð óskaplega
glöð að komast að því að við
ættum svona æðislegar sögur.
Ég var alveg heilluð. Eftir að
ég myndtúlkaði Völuspá,
þessi fornu kvæði sem Þór-
arinn endurorti varð ekki
aftur snúið og síðan hef ég
verið á kafi í fræðunum.“
Saga um sögur
Íslensku fornsögurnar
hafa líkt og norræna goða-
fræðin verið undirliggjandi stef í
verkum Kristínar Rögnu. Í
tengslum við fyrrnefndar bækur
hefur hún sett upp sýningar á mynd-
verkum sínum og einnig hannaði hún
og teiknaði 90 metra langan refil,
sem byggist á Njálssögu og vígður
var 2013 í Sögusetrinu á Hvolsvelli.
Gestum og gangandi býðst að taka í
hann spor og er saumaskapurinn nú
rúmlega hálfnaður.
„Reyndar kemur refill, Njála og
margar persónur úr íslensku forn-
sögunum við sögu í Dýrgripnum.
Meira að segja Harry Potter og
Bróðir minn Ljónshjarta, enda er
bókin að nokkru leyti saga um sögur
og í og með ætluð til að vekja áhuga
á menningararfi okkar, bók-
menntum af ýmsu tagi og ekki síst
Skálholti,“ upplýsir Kristín Ragna.
Í formála bókarinnar fer hún
með lesendur til ársins 1954. Þá er
amma Eddu og nafna lítil stelpa að
fylgjast með merkum fornleifaupp-
greftri í Skálholti sem faðir hennar,
fornleifafræðingur, tekur þátt í, og
átti sér stað í raunveruleikanum.
„Steinkistan með beinagrind-
inni, sem grafin var upp þetta ár, var
kveikjan að sögunni. Kistan er núna
í kjallara Skálholts, en dýrgripurinn;
gylltur baugur með hvítum steini,
sem amma Edda finnur, er hins veg-
ar minn skáldskapur. Amman gerist
fornleifafræðingur og geymir grip-
inn á skrifstofu sinni í Skálholti, þar
sem honum er stolið rúmlega hálfri
öld síðar. Og þá kemur til kasta
Eddu yngri, sem er 11 ára, og Úlfs,
sjö ára stjúpbróður hennar,“ segir
höfundurinn og vill ekki reka sögu-
þráðinn of ítarlega. Upplýsir þó að
plottið snúist um að finna bæði grip-
inn og þjófinn. Í lokin komi svo í ljós
hvers konar merkisgrip um sé að
ræða.
Ævintýri í goðheimum
Dýrgripurinn hlaut Nýrækt-
arstyrk Miðstöðvar íslenskra bók-
mennta. Í umsögn dómnefndar seg-
ir: „Höfundur skapar hrífandi heim
þar sem í spennandi ævintýri fyrir
alla fjölskylduna mætast kunn-
uglegur íslenskur veruleiki, íslensk
menningarsaga og nýstárleg nálgun
við norræna goðafræði.“
Eins og ráða má af umsögninni
lenda Edda og Úlfur í háskalegum
ævintýrum í goðheimum þar sem
þau hitta fyrir þekkt og minna þekkt
goð. Af þeim má nefna Þór, Sif og
Ull son hennar, Fenrisúlfinn, sem
verður mikill vinur Úlfs, á meðan
vinskapur tekst með þeim Eddu,
Freyju og dóttur hennar, Hnoss.
Einnig er getið um Loka lævísa,
íkornann Ratatosk, Heimdall, vörð
Óðins, og hrafna Óðins, þá Hugin og
Munin, sem fylgja börnunum fast
eftir.
„Markmiðið var að búa til æv-
intýri fyrir þá sem eru sólgnir í sög-
ur. Við erum alltaf að segja sögur og
spegla okkur í þeim. Ég byggi á
ýmsu sem átt hefur sér stað í raun-
veruleikanum, annað á gömlum sög-
um sem ég fann oft eyður í, til dæm-
is fá Ullur og Hnoss að ljóma, en á
þau er lítið minnst í Snorra-Eddu.
Þótt bókin sé hugsuð fyrir 8 til 13
ára sá ég fyrir mér að fjölskyldan
gæti lesið hana saman og allir haft
gaman af. Dýrgripurinn er fyrst
og fremst skemmtisaga, en þó með
svolitlum boðskap, annars vegar um
mikilvægi sagnahefðarinnar og hins
vegar fjölskyldubanda,“ segir Krist-
ín Ragna. „Ég er ekkert að troða
boðskapnum ofan í kok á lesendum,
hann er undirliggjandi. Það reynir
nefnilega á samband stjúpsyst-
kinanna,“ bætir hún við.
Edda og Úlfur eiga
sér framhaldslíf
Kristín Ragna kveðst hafa verið
síteiknandi frá því hún var barn og
alla tíð verið mjög upptekin af að
vinna með texta og teikningar sam-
an. Og ekki minnkaði áhuginn í
Myndlista- og handíðaskóla Íslands.
Smám saman fór hún að skrifa sam-
hliða teiknivinnunni og skellti sér í
bókmenntafræðinám til þess að vera
betur í stakk búin til að skrifa sjálf
og skapa eigin söguheima. BA-
ritgerðin hennar fjallaði um samspil
mynda og texta, sem hún hefur æ
síðan lagt mikla áherslu á. En hvort
gerir hún fyrst – teiknar eða skrifar?
„Að þessu sinni ákvað ég að ein-
beita mér að textanum fyrst og
teikna síðan myndirnar. Ég sá sög-
una samt allan tímann mjög mynd-
rænt fyrir mér, útlit sögupersón-
anna og sögusviðið, og hugsaði
myndirnar þannig að þær bættu ein-
hverju við textann eins og ég geri
alltaf þegar ég myndskreyti bækur.
Varðandi textann þá er ég alveg
ófeiminn að nota ríkulegan orða-
forða, sem ég set í auðskiljanlegt
samhengi,“ segir Kristín Ragna,
sem þegar hefur hafist handa við að
skapa þeim Eddu og Úlfi framhalds-
líf í máli og myndum.
Verkskipulag Til að hafa heildarsýn yfir söguna og framvindu hennar
hengdi Kristín Ragna skissur og minnismiða upp í vinnustofu sinni.
Stjúpsystkini Úlfur og Edda koma brunandi í Skálholt með pabba Eddu. Hrafnar Óðins, Huginn og Muninn, fylgj-
ast með. Skömmu síðar er forngrip stolið af ömmu Eddu og börnin elta þjófinn ofan í göng undir Skálholti.
ÖFLUG LAUSN VIÐ HÁLSBÓLGU!
Bólgueyðandi og verkjastillandi
munnsogstafla við særindum í hálsi
Nýtt
www.apotekarinn.is
- lægra verð
Strefen 8,75 mg munnsogstöflur og Strefen Orange 8,75 mg Sukkerfri, munnsogstöflur. Innihalda flurbiprofen. Strefen er notað sem skammtímameðferð til að draga tímabundið úr særindum í hálsi hjá fullorðnum og börnum eldir en 12 ára. Sjúga skal eina munnsogstöflu rólega og láta
leysast upp í munni á 3-6 klst. fresti eftir þörfum, mest 5 töflur á sólahring. Ekki er ráðlagt að nota lyfið lengur en í 3 sólarhringa. Lesið vandlega upplýsingar á umbúðum og fylgiseðli fyrir notkun. Leitið til læknis eða lyfjafræðings sé þörf á frekari upplýsingum um áhættu og aukaverkanir.
Sjá nánari upplýsingar um lyfið á www.serlyfjaskra.is.
DAGLEGT LÍF 13
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 22. NÓVEMBER 2016
Edda var orðin glorhungruð og sennilega með óráði. Það hlaut að vera ástæðan fyr-
ir þessu öllu saman. Eða gæti ölsopinn hafa valdið ofskynjunum? Hún lyfti spón-
inum og ætlaði að fá sér en það flutu þrjú augu í súpunni. Þetta var verra en elda-
mennska pabba hennar.
Þrumuguðinn ropaði líkt og sæljón og börn hans kepptust við að leika það eftir.
Úlfur lét ekki sitt eftir liggja.
Þór lamdi hnefanum svo fast í borðið að allt lék á reiðiskjálfi. „Hann er sannur
garpur þessi. Upprennandi höfðingi. Réttast væri að taka drenginn í fóstur.“
„Færðu þig, drengstauli,“ sagði Ullur og hlammaði sér á bekkinn við hlið Úlfs.
„Jæja félagi, svo þér finnst gaman að etja kapp?“
„Ha, hvaða app er það?“ spurði Úlfur.
„Þykist þú vera fyndinn, litla gerpi?“ Ullur sleit brauðbita af Úlfi, stakk upp í sig
og spýtti honum svo ofan í askinn hjá Eddu. Seyðið skvettist framan í hana.
„Ég vann einu sinni brandarakeppni í skólanum,“ sagði Úlfur. „Og líka hrákakeppni. Það var alveg geðveikt gam-
an.“
Ullur stóð upp fjólublár í framan. „Hættu þessu gjammi, tittur. Ég skora þig á hólm. Þrautakeppni á morgun. Þá
sjáum við hvor stendur eftir sem sigurvegari og hvor verður bannfærður og sendur til Heljar.“
BROT ÚR BÓKARKAFLA
Rosaleg ropkeppni