Dagblaðið Vísir - DV - 06.03.2015, Blaðsíða 16

16 Fréttir Helgarblað 6.–9. mars 2015
Formaður í andstreymi
n Óánægðir kjósendur saka Samfylkinguna um linkind n Árni Páll Árnason undirbýr landsfund
S
amfylkingin, sem heldur
landsfund sinn eftir tvær
vikur, hefur á brattann að
sækja. Mörgum jafnaðar-
mönnum og þjóðmála-
skýrendum þykir sem baráttumál
hennar á borð við aðild að Evrópu-
sambandinu sé tímaskekkja og skili
flokknum engu. Má vísa í ummæli
Jóns Baldvins Hannibalssonar, fyrr-
verandi formanns Alþýðuflokksins,
í viðtali á Eyjunni nýverið.
Forystu flokksins er legið á
hálsi fyrir að stilla sér upp með
fjármálaöflum gegn almenningi,
hafa ekki staðið fast í ístaðinu fyr-
ir lýðræðisumbætur á síðasta kjör-
tímabili, berjist ekki fyrir félagslegu
réttlæti af fullum þunga og kjörn-
ir fulltrúar jafnaðarmanna hafi sig
lítt í frammi á Alþingi í slagnum við
stjórnarflokkana.
Meðan þessu vindur fram stígur
Árni Páll Árnason, formaður Sam-
fylkingarinnar, í ræðustól á Alþingi
nú í vikunni og ítrekar óbreytta
afstöðu Samfylkingarinnar til
Evrópusambandsaðildar og bendir
á úrræðaleysi annarra flokka í pen-
inga- og gjaldeyrismálum.
Í andstreyminu
Þótt innan Samfylkingarinnar gæti
óánægju að einhverju leyti með
Árna Pál þarf hann vart að óttast
mótframboð að þessu sinni á
landsfundinum sem hefst 20. mars.
Árni Páll kannast við óánægju og
mælir því ekki mót að aðstæður séu
erfiðar nú.
„Við erum ekkert á leið inn í ESB
meðan núverandi ríkisstjórn er við
völd. Það er líka rétt að ESB glím-
ir við vanda og flókin verkefni. Við
erum sjálf að glíma við flókin verk-
efni í kjölfar fjármálakreppu. Við
verðum að meta þetta út frá ís-
lenskum hagsmunum. Aðild að
ESB var aldrei nein skyndihug-
detta. Hún byggðist á mati á ís-
lenskum hagsmunum og þeim
gríðarlega vanda sem gjaldmiðill-
inn skapar og enginn annar flokkur
er með trúverðuga lausn á. Það er
okkar bjargföst sannfæring í Sam-
fylkingunni að Evrópusamruninn,
viðskiptafrelsi og opnun landsins
hafi gerbylt íslensku samfélagi til
góðs að langmestu leyti frá 1990.
Til þess að festa þennan ávinn-
ing í sessi þarf auðvitað umgjörð
um efnahagslífið sem virkar. Fólk-
ið þarf að vilja búa á Íslandi. Það
þarf að vilja koma heim að námi
loknu og fyrirtækin þurfa að vilja
vera hér. Ekkert af þessu þrennu er
fyrir hendi í dag. Stór áhrifavaldur
er gjaldmiðilsumhverfið sem er óá-
sættanlegt.
Þetta er einfaldlega staðreynd
málsins sem menn geta ekkert
komist hjá hversu mikilli henti-
stefnu sem mönnum þóknast að
veifa. Innan stjórnarandstöðunn-
ar er þetta hins vegar ekki mikið
ágreiningsmál vegna þess að í
þeim herbúðum eru allir flokkar
sammála um að þetta sé í grund-
vallaratriðum mál sem þjóðin á að
ákveða. Fyrir ári síðan snerum við
bökum saman um að knýja ríkis-
stjórnina til að efna loforð sem hún
hafði gefið um að aðildarumsókn
yrði ekki dregin til baka nema að
undangengnu samþykki þjóðar-
innar.“
Grikkir greiða lægri upphæð
í vexti
Árni Páll segir að ekki sé hægt að
horfa á þungar skuldir Grikkja og
draga ályktanir um Ísland. „Nær-
tækara væri að horfa til Eystrasalts-
ríkjanna sem eiga fleira sameigin-
legt með Íslandi. Tvö þessara ríkja
hafa tekið upp evruna á allra síð-
ustu árum og árangurinn hefur
verið ótvíræður. Þau hafa notið
erlendrar fjárfestingar og efna-
hagslegs stöðugleika og aðild
þeirra að myntbandalaginu hefur
greitt fyrir hraðari og betri við-
snúningi en við getum státað af.
Við erum enn fangar í gjaldeyris-
höftum og fangar hárra vaxta. Það
er athyglisvert að vaxtareikningur-
inn sem Grikkir greiða af sínum
svimandi háu skuldum er miklu
lægri en við erum að borga af okk-
ar þjóðarskuld sem er þó miklu
minni. Það er vegna þess að þeir
eru aðilar að evrunni. Það er ekki
hægt að draga upp einhliða mynd
af þessari stöðu.
Spurning um aðild að ESB
er spurning um langtímastefnu
þjóðarinnar. Það er ekki farsælt fyr-
ir þjóðina og síst af öllu fyrir flokk
sem vill vera burðarflokkur í ís-
lenskum stjórnmálum að hafa enga
langtímastefnu. Það er nægt fram-
boð á flokkum hér á landi sem hafa
enga langtímastefnu í peningamál-
um.“
Töpuðum áróðursstríðinu
Samfylkingunni hefur verið borið
á brýn að tala máli fjármálaafla og
banka en láta undir höfuð leggjast
að berjast fyrir því að létta skuldir
heimilanna. Getur verið að Sam-
fylkingin hafi misst þráðinn í varð-
stöðu um borgaraleg réttindi,
réttlæti og sanngirni og yfirleitt
varðstöðu um þjóðarhagsmuni
þegar endurreisn fjármálakerfis-
ins stóð sem hæst á síðasta kjör-
tímabili?
Árni Páll er algerlega ósammála
þessu. „Það er engin innstæða fyrir
því að við höfum staðið sérstak-
an vörð um fjármálakerfið gagn-
vart almenningi. En við töpuðum
áróðurs stríðinu um það mál og
með óforskömmuðum hætti var
okkur stillt upp sem svikurum.
Þennan leik léku andstæðingar
okkar en það gerir ásakanir þeirra
ekkert réttari samt sem áður. Nú-
verandi ríkisstjórn hefur ekkert
gert til að hemja fjármálafyrirtæk-
in. Þvert á móti leggur hún fram
hvert sérpantaða frumvarpið á fæt-
ur öðru þar sem verið er að auka
svigrúm þeirra. Staðreyndirnar tala
sínu máli. Það var gerð sérstök út-
tekt á aðgerðum síðustu ríkisstjórn-
ar sem sneri að skuldum heim-
ilanna. Aðgerðirnar áttu sér vart
hliðstæðu. Þetta varð efniviður sér-
stakrar úttektar Alþjóðagjaldeyris-
sjóðsins þar sem við fengum háa
einkunn.“
Staðan ekki sem verst
Ekki er ólíklegt að Árni Páll þurfi að
svara einhverri gagnrýni á lands-
fundinum sem hefst 20. mars
næstkomandi. Hann segir fólk
meta stöðu Samfylkingarinnar á
raunsæjan hátt.
„Frá síðustu kosningum hefur
fylgið aukist að jafnaði í könnunum
um 50 prósent. Það er þokkalegt á
miðju kjörtímabili. Við erum ein-
huga og höfum þegar birt drög að
stefnumörkun á ýmsum sviðum fyrir
landsfundinn. Ég er sáttur við megin-
línurnar. Við erum á ágætum stað
miðað við fallið í síðustu kosning-
um. Það er raunar saga til næsta bæj-
ar að stjórnarflokkarnir hafi lengst af
verið með undir 40 prósenta fylgi í
könnunum og ríkis stjórnin yfirleitt í
kringum 35 prósent. Almennt eru því
umbótaöflin með 60 til 65 prósenta
stuðning í könnunum.
Einu sinni var það vandamál
hvernig atkvæði umbótaaflanna
dreifðust milli flokka. Þess gætir
ekki nú og þar sem áherslumunur
er berum við virðingu fyrir sjónar-
miðum hver annars. Samfylkingin
er stofnuð til að vera sameinandi
burðarflokkur jafnaðarmanna. Við
unum því ef fólk kýs að hasla sér
völl í öðrum flokkum og viljum
starfa með öðrum umbótaöflum.“
Niðurskurður: uppskrift að
fylgistapi
Um almenna kreppu jafnaðar-
mennskunnar segir Árni Páll að
óhjákvæmilegt sé að jafnaðar-
mannaflokkar, sem hafa þurft að
axla ábyrgð á niðurskurði í ríkis-
útgjöldum og slá af stefnumiðum
sínum, tapi fylgi. „Það hefðu verið
undur og stórmerki ef Samfylkingin
hefði bætt við sig eftir að hafa leitt
þjóðina í gegnum sína erfiðustu
tíma í 80 ár. Þegar ég varð ráðherra
2009 gerði ég ekki einu sinni ráð
fyrir að ná endurkjöri. Þetta voru
einstakir og fordæmalausir tímar.
Snilldin við jafnaðarstefnuna er
hins vegar hversu sígild hún er og
endurreisnarkraftur hennar mikill.
Þess vegna er mikilvægast fyrir
jafnaðarmenn nú að skilja nýja
tíma, takast á við hið kapítalíska
umhverfi á nýjan hátt og standa
vörð um réttindi fólks þegar sótt er
að því úr öllum áttum.“ n
Jóhann Hauksson
johannh@dv.is
Þolanlegt Árni Páll Árnason segir mestu fréttirnar að
ríkisstjórnarflokkarnir skuli lengst af vera með undir 40
prósenta fylgi í könnunum en umbótaöflin í stjórnar-
andstöðunni með 60 prósent. MyNd SiGTryGGur Ari
Kosningaloforð og mótmæli Fyrir ári var ætlun ríkisstjórnarflokkanna að slíta viðræð-
um um aðild Íslands að ESB þótt þeir hefðu lofað að bera slíkt undir þjóðina. Þetta vakti
mótmæli sem stóðu vikum saman. MyNd SiGTryGGur Ari
„Það er athyglisvert
að vaxtareikning-
urinn sem Grikkir greiða
af sínum svimandi háu
skuldum er miklu lægri
en við erum að borga af
okkar þjóðarskuld sem
er þó miklu minni. Það er
vegna þess að þeir eru
aðilar að evrunni.
„Aðild
að ESB
var aldrei nein
skyndihugdetta