Dagblaðið Vísir - DV - 28.08.2015, Blaðsíða 6

Helgarblað 28.–31. ágúst 20156 Fréttir
Dalshrauni 13
220 Hafnarfirði
Sími 565 2292
Settu fókusinn á
Þýsk gæði í gegn
Sumarútsalan
hafin í Hjólaspretti
20 - 50% afsláttur af völdum hjólum
Aldrei fleiri
nemendur
50 nemendur stunda nú meist-
aranám í sjálfbærum orkuvísind-
um og orkuverkfræði við Íslenska
orkuháskólann í Háskólanum
í Reykjavík og hafa þeir aldrei
verið fleiri. Enn fremur hafa 240
nemendur sótt styttri námskeið
um endurnýjanlega orku við há-
skólann í sumar.
Í tilkynningu frá Háskólan-
um í Reykjavík kemur fram að
yfir 90 prósent nemenda Íslenska
orkuháskólans komi erlendis frá.
Flestir koma frá Bandaríkjun-
um en annars koma nemendur
frá öllum heimshornum, með-
al annars frá Keníu, Brasilíu og
Þýskalandi.
Markmið Íslenska orkuhá-
skólans í HR er að mennta sér-
fræðinga framtíðarinnar á sviði
endurnýjanlegrar orku. Auk Há-
skólans í Reykjavík standa Orku-
veita Reykjavíkur og Íslenskar
orkurannsóknir að náminu.
„Það er mjög ánægjulegt að
sjá hversu sterkt orðspor Íslands
er á sviði endurnýjanlegrar orku á
alþjóðavettvangi, en það byggir á
því að við höfum miklu að miðla
á þessu sviði. Á því byggir einmitt
orkunámið hjá okkur í HR, en við
höfum unnið að þróun og eflingu
þessu síðustu ár, með Orkuveitu
Reykjavíkur og ISOR, í samstarfi
við íslensk fyrirtæki og stofnan-
ir. Námið er sett upp og skipulagt
fyrir erlenda nemendur, en það
nýtist líka íslenskum nemend-
um og fyrirtækjum sem þarna
hafa aðgang að framúrskarandi
alþjóðlegu námi,“ segir Ari Krist-
inn Jónsson, rektor Háskólans í
Reykjavík.
„Málamyndasamráð“
menntamálaráðherra
n Vonbrigði innan KÍ varðandi skort á samráði n Hugsi yfir hvers konar menntapólitík er í uppsiglingu
I
nnan raða Kennarasambands Ís-
lands hafa menn orðið fyrir mikl-
um vonbrigðum með þann skort
á samráði sem menntamálaráð-
herra hefur viðhaft í vinnu sinni
við að smíða aðgerðir upp úr hvítbók
ráðherrans. Þrátt fyrir óskir þess efn-
is fékk KÍ ekki að koma að vinnunni
með beinum hætti, aðeins að veita
umsagnir. Varaformaður KÍ segir að
um málamyndasamráð sé að ræða og
er hugsi yfir hvers konar menntapóli-
tík sé í uppsiglingu.
Þjóðarátaki ýtt úr vör
Læsi hefur verið á hvers manns vör-
um undanfarið, eða síðan Mennta-
málastofnun birti minnisblað um
Byrjendalæsi og að árangurinn af að-
ferðunum væri ekki nægilega góður.
Á sama tíma blés menntamálaráð-
herra, Illugi Gunnarsson, í herlúðra
og ýtti úr vör átakinu „Þjóðarsáttmáli
um læsi“. Markmið átaksins er að 90%
nemenda í 10. bekk nái lágmarksvið-
miðum um að geta lesið sér til gagns
í PISA-könnuninni sem lögð verð-
ur fyrir árið 2018 en í dag ná einung-
is 79% nemenda því markmiði. Blaða-
maður DV settist niður og fór yfir
stöðuna með þremur forsvarskonum
Kennarasambands Íslands; Aðalheiði
Steingrímsdóttur, varaformanni KÍ,
Guðbjörgu Ragnarsdóttur, varafor-
manni Félags grunnskólakennara og
Ingibjörgu Kristleifsdóttur, formanni
Félags stjórnenda leikskóla.
Ekkert samráð við
Kennarasambandið
„Við höfum orðið fyrir miklum von-
brigðum með þann farveg sem ráð-
herra ákvað að nota til að vinna úr
þeim málum sem fjallað er um í hvít-
bókinni eftir útkomu hennar fyrir einu
ári. Í hvítbók er mikið lagt upp úr sam-
starfi við kennara og samtök þeirra en
það kom hins vegar fljótt á daginn að
ráðherrann leit öðruvísi á málin,“ seg-
ir Aðalheiður. Menntamálaráðherra
stofnaði þrjá ráðuneytishópa til að
vinna að aðgerðaáætlunum um mál-
in í hvítbók, þar á meðal einn um læsi.
Ráðuneytið handvaldi einstaklinga
í hópana, allt ágætt fagfólk, en ekki
var orðið við óskum KÍ um að koma
að þessari vinnu með beinum hætti.
Eina samráðið sem boðið var upp á
fólst í að veita umsagnir um tillögur
ráðuneytishópanna í gegnum sam-
ráðshóp fulltrúa margra aðila, KÍ, há-
skóla, sveitarfélaga, ASÍ, atvinnulífs-
ins og fleiri. „Að okkar mati er þetta
málamyndasamráð og í ósamræmi
við það sem hvítbók leggur upp með.
Við erum ósátt við þessa nálgun og
verklagsaðferð því að kennarasam-
tökin eru ekki bara einhver aðili úti í
bæ. Við erum um 10.000 manns á öll-
um skólastigum utan háskóla og fag-
fólkið sem vinnur verkin á gólfinu,“
segir Aðalheiður ákveðin.
Vantraust á fagstéttinni
Talið berst að minnisblaðinu sem
Menntamálastofnun birti um Byrj-
endalæsi. Málið hefur verið afar um-
deilt og svo virðist sem stjórnvöld hafi
ekki trú á aðferðunum en margir hafa
stigið fram og lýst góðri reynslu sinni
af þeim. „Okkur finnst það sem kom-
ið hefur frá Menntamálastofnun fela
í sér vantraust á fagstéttina í skólum
landsins og að hún hafi verið á villi-
götum í sínu starfi. Stofnun sem þessi
þarf mikið á því að halda að njóta
trausts fagfólksins og þetta innslag er
ekki góð byrjun á starfi nýrrar stofn-
unar að okkar mati. Þegar hugsað er
um sambærilegar stofnanir hjá hin-
um Norðurlandaþjóðunum, til dæm-
is í Noregi, þá er þar mikið lagt upp
úr faglegu sjálfstæði og stöðu til að
sinna faglegri leiðbeiningarskyldu á
mörgum sviðum og gagnvart mörg-
um aðilum og þar á meðal stjórnvöld-
um. Í Noregi hefur reynt á þetta hlut-
verk og stofnunin bent þarlendum
stjórnvöldum á að tilteknar ákvarðan-
ir séu að faglegu mati ekki réttar. Við
erum mjög hugsi yfir því hvers konar
menntapólitík er í uppsiglingu hérna,“
segir Aðalheiður.
Gríðarleg samkeppni um
frítíma barna
„Skólasamfélagið leggur að sjálfsögðu
mikla áherslu á lestur og við höfum
haft áhyggjur af þessari þróun sem er
að verða. Maður heyrir í ungmennum
að þau lesa bara skólabækurnar en
yndislesturinn er ekki eins algengur
og hann var áður. Það helgast meðal
annars að þeirri gríðarlegu samkeppni
sem ríkir um frítíma ungmenna. Það
er ótrúlega margt í boði í afþreyingu
og tómstundum,“ segir Guðbjörg og
bætir við: „Við höfum áður dalað í læsi
en þá hefur kennarastéttin unnið gott
starf við að snúa þróuninni við. Til
þess að viðhalda því þarf að fá alla á
sama band; börnin, foreldra, kennara
og stjórnvöld. Einnig verður að hafa
það í hug að námskráin er þétt setin af
mikilvægum atriðum sem þarf einnig
að sinna. Gríðarleg áhersla á læsi mun
þýða minni áherslu á aðra mikilvæga
þætti, það þarf að ákveða hvar eigi að
skapa þetta rými.“
Fólk orðið læst með
ýmsum aðferðum
„Það hafa verið notaðar fjölmargar
aðferðir áður fyrr, til dæmis stafaað-
ferðin og hljóðaðferðin svo nokkrar
séu nefndar. Við skulum ekki gleyma
því að stór hópur fólks hefur orðið læs
með öllum þessum aðferðum. Hins
vegar er alltaf ákveðinn hópur sem
á í erfiðleikum og sá hópur þarf aðra
nálgun. Ég held að enginn kennari geti
notað einhverja eina hreina ómeng-
aða aðferð í dag. Kennarar leita ein-
faldlega fanga víða. Það þarf að púsla
þessu saman, hinn heilagi sannleik-
ur er ekki til. Ég byrjaði full eldmóðs
í kennslu og lagði af stað með sann-
leikann að vopni en eftir nokkur ár er
enginn einn sannleikur til,“ segir Guð-
björg kímin.
Mikilvægt að fagfólk hafi
frelsi til að velja aðferðir
„Við fögnum allri umræðu um skóla-
mál og svona sáttmáli getur haft áhrif,
þó það væri ekki til annars en að
vekja umræðu og samstöðu um vel-
ferð barna. Hins vegar lítur þetta ferli
ekki vel út, stefnan kemur að ofan,
án samráðs við fagfólkið, sem á síð-
an að taka við þessu og framkvæma.
Ég hefði haldið að meiri áhersla yrði
lögð á sveigjanleika og virðingu fyr-
ir fagþekkingu en mjög mikilvægt er
að fagfólkið hafi frelsi til að velja að-
ferðir samkvæmt faglegu mati, og að
því sé treyst fyrir því,“ segir Ingibjörg.
Hún segir mjög athyglisvert að fylgj-
ast með umræðunni og hversu mjög
sé einblínt á að einhver tiltekin að-
ferð skili ekki árangri og að skólarnir
séu ekki að standa sig. „Það verður að
horfa á þetta í víðara samhengi. Sem
dæmi má nefna að þegar hrunið varð
og fjársvelti leikskólanna í kjölfarið þá
var fjármagn til símenntunar skorið
niður. Kennarastarfið er hins vegar í
sífelldri þróun, ekki síst út af breyting-
um í samfélaginu og tæknibreyting-
um og því þarf að hlúa vel að þessum
þætti og því má alls ekki gleyma að í
leikskólunum þarf að vera vel mennt-
að fagfólk en þar er grunnurinn lagð-
ur,“ segir Ingibjörg. n
Miðar hvítbókin á
markmið skólastarfs?
Í kraftmiklum pistli á heimasíðu
Kennarasambands Íslands skrifar Ingileif
Ástvaldsdóttir um hennar upplifun af
umræðunni um Byrjendalæsi. Ingileif er
skjólastjóri Þelamerkurskóla sem hefur
stuðst við aðferðina. Í pistli sínum vísar
Ingileif í ummæli breska skólamannsins
Toby Salt, sem hefur mikla reynslu af
ráðgjöf til breskra stjórnmálamanna í
menntamálum.
„Reynsla Toby Salt hefur sýnt honum
að verkefni þeirra og aðgerðir séu oftar en
ekki gerðar til að auka framgang þeirra í
stjórnmálum fremur en að vinna að mark-
miðum menntunar. Hann minntist á, að í
slíkum verkefnum misstu menn sjónar af
meginmarkmiðum skólastarfs. Toby Salt
brýndi fyrir skólafólki að standa fast með
fagmennsku sinni í ólgunni sem jafnan
fylgir áherslubreytingum í menntamál-
um,“ segir Ingileif.
Hún lýsir yfir áhyggjum sínum af því
að ýmis teikn séu á lofti um að farið verði
eftir einni ríkisaðferð í lestrarkennslu
og að verði það raunin óttast hún að
aðgerðirnar missi sjónar á meginmark-
miði náms og kennslu samkvæmt lögum
og námskrá.
Björn Þorfinnsson
bjornth@dv.is
Varaformaður KÍ Aðalheiður Steingrímsdóttir ÞorMar ViGnir Gunnarsson