Fréttatíminn - 18.03.2016, Qupperneq 26

Óðalsostur hefur verið á borðum landsmanna frá
árinu 1972. Fyrirmynd hans er Jarlsberg, frægasti
ostur Norðmanna. Óðalsostur er mildur með örlítinn
möndlukeim og skarpa, sæta, grösuga tóna. Frábær á
morgunverðarborðið, hádegishlaðborð eða bara einn
og sér.
www.odalsostar.is
ÓÐALSOSTUR
TIGNARLEGUR
Stefanía María Arnardóttir
er 28 ára gömul kona í
Reykjavík sem stundar
nám við HÍ og HA. Þrátt
fyrir heilsubrest, sem má
rekja til fátæktar og álags
í bernsku, ætlar Stefanía
ekki að láta það hafa áhrif á
námsárangur sinn.
Alda Lóa Leifsdóttir
aldaloa@frettatiminn.is
Þegar Stefanía María Arnardóttir
lýsti leiðinni heim til sín, þá var
það einhvern veginn svona: „Þú
kemur að tveimur húsum, annað
er glæný blokk og hitt er ómerki-
legt hús, ég er í ómerkilega hús-
inu.“
Í bernsku var Stefanía vanrækt
af foreldrum sínum sem gátu ein-
faldlega ekki betur. Stefanía bjó
við fjárhagslegt óöryggi og veik-
indi móður sinnar og þróaði með
sér tengslarof, félagsfælni og kvíða
en slæmt heilsufar sitt í dag rekur
hún til bágra aðstæðna í bernsku.
„Ég var bara óheppin,“ segir hún
og bætir við; „Foreldrar mínir
eru gott fólk, en ég vissi alltaf að
mamma væri eitthvað öðruvísi
og að ég væri öðruvísi. Hvort það
voru veikindin eða fátæktin gat ég
ekki greint.“ Stefanía vill meina að
þær mæðgur séu báðar á einhverf-
urófi, eins og fleiri í fjölskyldunni.
Ég veit ekki hvort að ég hafi gert
mér vitsmunalega grein fyrir því,
en ég vissi bara að ég var eitt-
hvað verri. Ekki það að ég sé slæm
manneskja, ég vissi bara að ég
væri minna virði.“
Stefanía og bræður hennar
tveir, en hún er á milli þeirra í
aldri, bjuggu hjá móður sinni í út-
hverfi borgarinnar. Pabbi þeirra
var mikið fjarverandi og skildu
foreldrar hennar að lokum þegar
hún nálgaðist unglingsárin. Fjöl-
skyldan var félagslega einangruð
og var á löngu tímabili ofsótt af
veikum manni úr föðurfjölskyld-
unni sem hafði sín áhrif á heimilis-
lífið. Móðir Stefaníu var þunglynd
og örugglega með ómeðhöndlaða
áfallastreituröskun og fékk enga
aðstoð, nema síður væri. Lífið var
yfirþyrmandi og heimilishaldið og
barnauppeldi óyfirstíganlegt verk-
efni. Allt sem hét siðir eða fastir
þættir í heimilishaldinu, eins og
matmálstímar eða að halda upp
á afmæli, gufaði einfaldlega upp.
Milli systkinanna og móðurinnar
voru lítil samskipti, þau deildu að-
eins húsnæði en annars sá Stefanía
sjálf um þarfir sínar frá unga aldri.
„Ég veit ekki einu sinni hvar allir
voru, ég man bara að ég var þarna
en hvað aðrir voru að gera, ég veit
það ekki. Ég gerði allt sjálf, eldaði
og bakaði, lærði heima, þvoði af
mér og kom mér í skólann, vissu-
lega varð ég þrautseig af þessu.
Þegar maður er krakki þá reynir
maður að láta hlutina ganga.
Mamma var svo þreytt og fjarlæg.
Hana vantaði stuðning og hjálp
sem hún ekki fékk sem orsakaði
að ég gat ekki tengst henni eins og
hún og við hefðum viljað.“
Ég skal borga, mamma!
Án þess að gera sér nákvæmlega
grein fyrir því hvað væri að þá
hafði Stefanía áhyggjur af fjár-
Fátækt Það er ekki bara skömmin
sem vill fela fátæktina í samfélaginu
heldur ríkir hagsmunir líka. Við erum
sannfærð um að fátæktin sé ekki
samfélagslegt mein heldur sök hins
fátæka. Fréttatíminn heldur áfram að
skoða líf og veröld hinna fátæku.
Ég var bara
óheppin
hagsstöðu móður sinnar. Það fyrsta
sem barn hugsar er hvað hef ég
gert sem orsakar þetta ástand? Til
dæmis þegar hún var átta og níu
ára þá velti hún því fyrir sér hvort
ástandið myndi batna ef hún borð-
aði minna eða kannski ef hún hætti
í tómstundum. „Ég ákvað sjálf að
hætta í frjálsum, ég sagði „mamma,
ég er hætt í frjálsum!“ Og mamma
svaraði bara; „ókei.“ Þetta var þegar
ég var níu ára og strax þá vildi ég
ekki að mamma væri að borga neitt
fyrir mig. Ég fékk lánað trompet í
skólanum í heilan mánuð og langaði
ógeðslega til þess að fara í trompet-
tíma í framhaldinu og læra að spila
á hljóðfærið. Ég man að þá sagði
ég við mömmu að ég skyldi borga
hljóðfæranámið sjálf. Mamma
fattaði ekki neitt og spurði ekkert
frekar út í þetta og auðvitað gat ég
ekki borgað, ég átti enga peninga
níu ára gömul. Ég vissi bara að
Stefanía hefur alltaf átt dýr
og segist ekki geta lifað án
þeirra. Hún fékk Border
Collie hvolpinn Fjólu fyrir
hálfu ári, sem er ofurhress
og þarf mikla athygli.
Myndir | Alda Lóa
26 | fréttatíminn | Helgin 18. mars–20. mars 2016