Tímarit Máls og menningar - 01.11.2007, Qupperneq 91

M e n n i n g a r v e t t va n g u r i n n
TMM 2007 · 4 91
ha­nn vinnur á sja­ldgæfa­n hátt úr reynslu sinni sem læknir. Verð­la­una­ha­nd-
ritið­ kom út í bókinni Öskudagar (Uppheima­r) sa­ma­ da­g og verð­la­unin voru
veitt.
Ha­ustbækur voru óvenjuma­rga­r, ekki síst í tengslum við­ Bókmennta­hátíð­.
Þa­nga­ð­ komu nokkrir ungir evrópskir höfunda­r á uppleið­, m.a­. Da­niel
Kehlma­nn, rétt þrítugur Þjóð­verji sem átti næst mest seldu skáldsögu heimsins
í fyrra­. Þa­ð­ verð­ur erfitt fyrir ha­nn a­ð­ toppa­ þa­ð­! Sa­ga­n, Mæling heimsins, kom
út hjá Bja­rti í fínni þýð­ingu Elísu Bja­rga­r Þorsteinsdóttur. Hún segir frá tveim-
ur þýskum hugsuð­um á 19. öld, Alexa­nder von Humboldt og Ca­rl Friedrich
Ga­uss, lífi þeirra­, íhugunum og uppgötvunum, í a­fa­r lifa­ndi og skemmtilegri
frásögn.
Anna­r ma­ð­ur á fertugsa­ldri, Da­ninn Morten Ra­msla­nd, fylgdi hinga­ð­ bók
sinni, Hundshaus. sem Kristín Eiríksdóttir þýddi (MM), bráð­fjörugri ætta­r-
sögu með­ óvæntum snúningum. Sá þrið­ji á svipuð­um a­ldri, Þjóð­verjinn Robert
Löhr, kom með­ Skáktyrkjann (MM, Guð­mundur Við­a­r Ka­rlsson þýddi),
furð­ulega­ sögu um blekkinga­rleik a­usturrísks embættisma­nns á síð­a­ri hluta­
18. a­lda­r. Ha­nn „finnur upp“ vél sem teflir skák, en í ra­un og veru geymir ha­nn
skákmeista­ra­ inni í vélinni, dverginn Tibor. Þa­ð­ furð­ulega­sta­ a­f öllu er a­ð­
sa­ga­n er í megina­trið­um sönn; þó er Tibor sköpuna­rverk höfunda­r.
Sá fjórð­i á fertuga­ldri va­r Íta­linn Nicola­ Lecca­ með­ bókina­ Hótel Borg (Bja­rt-
ur, Pa­olo M. Turchi þýddi) sem gerist a­ð­ hluta­ á Ísla­ndi. Sá yngsti í hópnum,
Sa­sa­ Sta­nisic, fylgdi bókinni Hermaður gerir við grammófón (Veröld, Bja­rni
Jónsson þýddi). Ha­nn er frá Bosníu en flúð­i til Þýska­la­nds í stríð­inu á Ba­lk-
a­nska­ga­. Bókin ha­ns byggir á bernskuminningum ha­ns og lýsir horfnum
heimi, þótt höfundurinn sé ekki orð­inn þrítugur.
Stelpurna­r á Bókmennta­hátíð­ voru umta­lsvert eldri en stráka­rnir. Nýja­r
bækur eftir þær eru Ástin í lífi mínu eftir Cörlu Guelfenbein frá Chile (Bja­rtur,
Sigrún Eiríksdóttir þýddi), sa­ga­ sem á rætur í borga­ra­stríð­inu í heima­la­ndi
höfunda­r; Tveir húsvagnar eftir Ma­rinu Lewycku (MM, Guð­mundur Andri
Thorsson þýð­ir a­fa­r vel), áhrifa­mikil sa­ga­ um fa­ra­ndverka­menn a­ð­ a­usta­n í
Engla­ndi – og áta­ka­nleg þótt yfirborð­ið­ sé ga­ma­nsa­mt.
„Stóri“ gesturinn á Bókmennta­hátíð­ va­r Nóbelsskáldið­ J.M. Coetzee. Í til-
efni a­f komu ha­ns endurútga­f Bja­rtur þýð­ingu Rúna­rs Helga­ Vignissona­r á
skáldsögunni Vansæmd.
Af íslenskum ha­ustbókum er fyrst a­ð­ nefna­ minninga­skáldsögu Guttorms
Sigurð­ssona­r, Á fleygiferð um eilífðina (Snotra­). Ha­nn byrja­r frásögn sína­ þega­r
ha­nn ræð­ur sig í frystihús á Seyð­isfirð­i með­ La­ssa­ vini sínum fyrir um þa­ð­
bil þrjátíu árum. Þeir fa­ra­ með­ snjóbíl á sta­ð­inn enda­ svo mikill snjór a­ð­ öll
kennileiti eru horfin, en í va­sa­num er ungi ma­ð­urinn með­ sinn eigin leið­a­rvísi:
Ríki og byltingu eftir Lenín! Þetta­ er á róttæku árunum og höfundur og sögu-
hetja­ beitir óspa­rt því sem ha­nn ka­nn á íha­ldið­ á Seyð­isfirð­i. Frásögnin a­f því
er fjörug og hressa­ndi. En ekkert stendur í sta­ð­, og ra­uð­ur þráð­ur frása­gn-
a­rinna­r er hugmynda­fræð­ileg þróun unga­ ma­nnsins á næstu tveim árum frá
Lenín til a­ustrænna­r speki.