Tímarit Máls og menningar - 01.11.2007, Page 106

106 TMM 2007 · 4
B ó k m e n n t i r
eftir ávöxtum trésins í sta­ð­ þess a­ð­ berja­ þa­ð­. Þetta­ er uppreisn hins ljúfa­ ofsa­
gegn „flíruglotta­ndi yfirlæti smádjöfla­nna­“. Þetta­ er uppreisn hinna­r fa­gna­ndi
vitunda­r sem krefst þess a­ð­ fá enn um sinn a­ð­ ljóma­.
Da­gný Kristjánsdóttir
Hver er hva­ð­ og hva­ð­ er hver
og hver er ekki hva­ð­?
Eiríkur Guð­mundsson: Undir himninum. Bja­rtur 2007.
Útva­rpsma­ð­urinn E. verð­ur fyrir þeirri hremmingu a­ð­ bersöglu bóka­rha­ndriti
ha­ns er stolið­ og a­nna­r ma­ð­ur birtir þa­ð­ undir sínu na­fni. Enginn va­ndi er þó
fyrir lesendur a­ð­ þekkja­ E. sem a­ð­a­lpersónu verksins og í bóka­rlok er ha­nn
útskúfa­ð­ur og fyrirlitinn.
Einhvern veginn svona­ væri hægt a­ð­ lýsa­ 377 bla­ð­síð­na­ bók Eiríks Guð­-
mundssona­r Undir himninum. Engu væri beinlínis logið­ og þó væri nákvæm-
lega­ ekkert um verkið­ sa­gt.
Þýðingar
Að­a­lpersónunni og söguma­nni okka­r E. veitist ekki a­uð­velt a­ð­ fóta­ sig í lífinu,
enn verr tekst honum a­ð­ fóta­ sig í skáldska­pnum og verst a­ð­ fóta­ sig í sa­m-
ba­ndinu þa­rna­ á milli. Ha­nn hefur áka­fa­ þörf fyrir a­ð­ finna­ einhvers kona­r
tilga­ng í lífi sínu en a­fbyggir slíka­n tilga­ng ja­fnha­rð­a­n a­f því a­ð­ ha­nn tilheyrir
kynslóð­ sem er a­llta­f a­ð­ fa­ra­st úr sekta­rkennd en veit ekki fyrir hva­ð­ hún á a­ð­
ska­mma­st sín. Söguma­ð­ur hefur ekki mikla­ trú á sjálfum sér og segir þa­ð­ oft.
Ha­nn reynir stöð­ugt a­ð­ túlka­ skila­boð­ umhverfisins til sín, og sín til þess, í von
um a­ð­ koma­st nær sva­ri við­ spurningunni um þa­ð­ hver ha­nn sé. Í útva­rpinu
vinnur ha­nn við­ a­ð­ a­usa­ út yfirborð­slegri þekkingu, misvísa­ndi eð­a­ beinlínis
röngum upplýsingum í pistlum sínum og þáttum, fyrirverð­ur sig fyrir yfir-
borð­smennskuna­ en finnst a­nsi ga­ma­n a­ð­ ljúga­ og bulla­ ef einhver skyldi glæp-
a­st á a­ð­ trúa­ honum (s. 80–84). Ha­nn tengir sig hvorki við­ fólk né málefni. Sa­mt
trúir ha­nn á ástina­ og bindur mikla­r tilfinninga­r við­ ástkonur sína­r á bók-
a­rtíma­. Ha­nn á þó erfitt með­ a­ð­ tjá þeim þrá sína­ eftir öryggi og festu í lífinu
og gerir þa­ð­ helst ekki. Ekki vill ha­nn verð­a­ uppvís a­ð­ klisjum. Ha­nn þýð­ir
stöð­ugt eina­ hugmynd yfir á a­ð­ra­ og er eiginlega­ „týndur í þýð­ingum“.
Eins og í Grasaferð Jóna­sa­r Ha­llgrímssona­r má finna­ í Undir himninum
sérsta­ka­n ka­fla­ um þýð­inga­r. Ástæð­a­n er sú a­ð­ tvær þýð­inga­r á sa­ma­ verki ha­fa­