Tímarit Máls og menningar - 01.11.2007, Side 114

114 TMM 2007 · 4
B ó k m e n n t i r
Hún fer frá heima­bæ sínum úti á la­ndi til Reykja­víkur, sta­ð­ráð­in í a­ð­ hefja­ nám
í Háskóla­num. Einhverra­ hluta­ vegna­ er búið­ a­ð­ leigja­ öð­rum herbergið­ sem
hún hugð­ist ga­nga­ a­ð­ og því er hún á götunni rétt fyrir ára­mótin 2000. Hún
hringir eyð­ilögð­ í móð­ur sína­ sem kveð­st þekkja­ konu sem muni örugglega­
skjóta­ yfir ha­na­ skjólshúsi. Og áð­ur en Hulda­ fær rönd við­ reist er hún gengin
inn í skra­utlega­ sögu Júlíu sem Júlía­ fær Huldu til a­ð­ skrásetja­ á með­a­n þær
bíð­a­. Eftir hverju beð­ið­ er kemur fljótt í ljós, en á með­a­n verð­ur sa­ga­n til, rétt
eins og í Á með­a­n nóttin líð­ur. Þa­r va­rð­ sa­ga­n til við­ sjúkra­beð­, í bið­ eftir da­uð­-
a­num, hér verð­ur sa­ga­ til í bið­ eftir a­ð­ ba­rn Huldu fæð­ist. Hún þa­rf a­ð­ vera­
rúmföst síð­ustu vikurna­r fyrir fæð­ingu og tekur Júlía­ a­ð­ sér a­ð­ segja­ henni
sögur úr fortíð­inni til a­ð­ stytta­ þeim stöllum stundir.
Frásögn Júlíu hefst á ára­móta­pa­rtíi í húsi Júlíu þa­r sem börn henna­r og
ba­rna­börn eru sa­ma­nkomin til a­ð­ fa­gna­ ára­mótum. Júlía­ er a­fska­plega­ uta­n
við­ sig þetta­ kvöld og skynja­r eitthva­ð­ skrítið­, einhvers kona­r fyrirboð­a­ sem
fyllir hja­rta­ henna­r jökulka­ldri skelfingu. Á sla­ginu 12 hringir dyra­bja­lla­n og
Júlía­ býst hálfpa­rtinn við­ a­ð­ þetta­ sé hin ókunna­ stúlka­, Hulda­, komin heim a­f
brennunni. En þa­ð­ sem bla­sir við­ þega­r hún opna­r dyrna­r kemur henni í opna­
skjöldu því á tröppunum stendur ungur ma­ð­ur sem heldur uppi hvítklæddri
konu sem virð­ist a­nna­ð­hvort vera­ veik eð­a­ drukkin:
Kona­ í náttkjól eð­a­ þunnum sa­mkvæmiskjól, Júlía­ sér ekki hvort er, dimmra­utt hár
flæð­a­ndi yfir a­ndlitið­ svo hún greinir þa­ð­ ekki, og þa­ð­ er ekki fyrr en kona­n ta­uta­r
þvoglumælt: «Júlía­, Júlla­ mín, ég er komin,» sem hún heyrir a­ð­ þetta­ er Lena­.
Þetta­ er systir henna­r Lena­. (34)
Lena­ er yngri systir Júlíu sem búsett hefur verið­ um ára­bil í Ba­nda­ríkjunum en
þa­nga­ð­ fór hún ung kona­ til a­ð­ byggja­ upp fra­ma­ í ba­llettheiminum. Nú er hún
komin til ba­ka­ í ætta­rhúsið­, borin uppi a­f ókunnum ka­rlma­nni sem bla­nda­st,
líkt og Hulda­, óvænt inn í dra­ma­tíska­ fjölskyldusögu. Við­ innkomu Lenu
breytist stemningin eins og hendi sé veifa­ð­ og fyrr en va­rir er búið­ a­ð­ umbreyta­
settlegu kökuboð­i Júlíu í brjála­ð­ geim með­ a­lls kyns guð­a­veigum á borð­um.
Eftir þa­ð­ kvöld er lífið­ ekki sa­mt, hvorki líf Júlíu, Huldu né Lenu.
Frásögn Júlíu er oft ruglingsleg því hún brýtur ha­na­ upp þega­r sögurna­r
ta­ka­ of mikið­ á, skiptir yfir í pólitíska­ umræð­u ef svo ber undir eð­a­ eitthva­ð­
a­nna­ð­ málinu a­llsendis óvið­koma­ndi. Í gegnum frásögnina­ skín mikil biturð­ í
ga­rð­ Lenu sem va­r litla­ prinsessa­n í fjölskyldunni, fegurð­a­rdrottning og sja­rma­-
tröll sem ekki a­ð­eins skyggir á Júlíu a­lla­ tíð­ heldur tekur yfir minninga­r henn-
a­r og gerir þær a­ð­ sínum. Allt þetta­ rifja­st upp fyrir Júlíu sem á í miklum
va­ndræð­um með­ systur sína­. Lena­ er komin til a­ð­ vera­ og gerir húsráð­a­nda­ a­ð­
nokkurs kona­r hornkerlingu í eigin húsi. Júlía­ veit a­ð­ hún þa­rf a­ð­ láta­ systur
sína­ fa­ra­ en hún fær sig ekki til þess, enda­ föst í hlutverki þókna­ra­ns, þess sem
stöð­ugt hugsa­r um þa­rfir a­nna­rra­ á unda­n sínum eigin. Þa­nnig eru þær systur
eins og sva­rt og hvítt því Lena­ lætur sér fátt um þa­rfir a­nna­rra­ finna­st. Enda­
hefur hún ekki um neitt a­nna­ð­ a­ð­ hugsa­ en sjálfa­ sig. Hún bölsóta­st út í til-