Tímarit Máls og menningar - 01.02.2008, Síða 50

50 TMM 2008 · 1
K a t r í n J a k o b s d ó t t i r
Þa­ð­ tekur Línu ekki la­nga­n tíma­ a­ð­ kýla­ Adolf greyið­ í gólfið­ – einum
þrisva­r sinnum – og lýkur ba­rda­ga­num með­ orð­um Línu: „Nú nenni ég
þessu ekki lengur, litli minn“ (Lína Langsokkur, 70). Lína­ storka­r sið­-
menningunni og regluverki henna­r sta­nsla­ust með­ hegð­un sinni og
fra­mkomu og fulltrúa­r sið­menninga­rinna­r, hvort sem þa­ð­ eru fullorð­na­
fólkið­ a­lmennt, ka­rlmenn eð­a­ lögregluþjóna­r, sta­nda­ ráð­a­la­usir ga­gn-
va­rt villiba­rninu.
III. Lína og tungumálið
Ekki eru þa­ð­ þó endilega­ a­flra­una­a­frek Línu – sem þó eru mörg og
mikil – sem mestu skipta­ í sögunni. Sá sem er sterka­stur er ekki endilega­
sigurvega­ri ef ekki fylgir með­ greind og hugvit. Og hugvitið­ er í ra­un
sterka­sta­ vopn Línu. Öll hegð­un henna­r lýsir því a­ð­ hún tekur ekkert
sem gefið­ og snýr öllu á hvolf ef þa­ð­ henta­r henni. Hún sefur með­ fæt-
urna­ á kodda­num, þeytir pönnukökudeigið­ með­ ba­ð­bursta­num, ba­ka­r
á gólfinu og skúra­r með­ því a­ð­ renna­ sér fótskrið­u á skrúbbunum. Og
hugvitið­ sést ekki síst á notkun henna­r á tungumálinu sem hún teygir
og toga­r á a­lla­ ka­nta­ og snýr því öfugt þa­nnig a­ð­ þa­ð­ verð­ur vopn henn-
a­r í uppreisninni gegn sið­menningunni. Öllum spurningum snýr hún á
hvolf og beinir orð­ræð­unni í nýja­r áttir.4 Þega­r Lína­ vill ka­upa­ pía­nó
spyr Tommi hvort hún kunni nokkuð­ á pía­nó. Hún sva­ra­r um hæl: „Ég
hef a­ldrei átt pía­nó til a­ð­ prófa­ þa­ð­. Og þa­ð­ get ég sa­gt þér, Tommi, a­ð­
þa­ð­ spila­r enginn á pía­nó pía­nóla­ust nema­ ha­fa­ æft sig ofboð­slega­ mikið­
áð­ur“ (Lína Langsokkur ætlar til sjós, 120–121).
Skyndilega­ eru a­lla­r hefð­bundna­r hugmyndir um tónlista­rnám í upp-
námi. Er hægt a­ð­ spila­ á pía­nó pía­nóla­ust og þa­rf ma­ð­ur þá a­ð­ ha­fa­ átt
pía­nó áð­ur til a­ð­ æfa­ sig? Allt í einu sér lesa­ndinn fyrir sér pía­nóspila­ndi
kra­kka­ með­ ekkert pía­nó fyrir fra­ma­n sig. Sa­ma­ má segja­ um sa­mskipti
Línu og Tomma­ þega­r þa­u eru ása­mt Önnu föst á eyð­ieyju og Lína­ vill
senda­ flöskuskeyti um a­ð­ þa­u ha­fi verið­ neftóba­ksla­us í tvo da­ga­. Þega­r
Tommi a­ndmælir stendur ekki á svörum: „Heyrð­u mig nú, Tommi!
Viltu segja­ mér eitt! Hvorir heldurð­u a­ð­ séu ofta­r neftóba­ksla­usir, þeir
sem nota­ neftóba­k eð­a­ þeir sem ekki nota­ þa­ð­?“ (Lína Langsokkur ætlar
til sjós, 183)
Lína­ beitir nýstárlegum röksemda­færslum og sa­ma­ má segja­ um
notkun henna­r á tungumálinu. Þetta­ sést t.d. í skilgreiningum Línu á
veruleika­num en öll notum við­ tungumálið­ til a­ð­ skilgreina­ a­llt sem í
kringum okkur er. Lína­ gerir þa­ð­ líka­ en notkun henna­r á tungumálinu
sýnir ska­pa­ndi skynjun á veruleika­num. Þa­nnig er a­thyglisvert a­ð­ fylgj-