Læknablaðið - 01.12.2016, Blaðsíða 43

LÆKNAblaðið 2016/102 571
„Það var mikilvægt að skilja að
þetta fólk var hrjáð af borgarastríði,
ofsóknum og árásum og treysti
bókstaflega engum sem komu í
stórum bílalestum inn í þorpin með
blikkandi ljósum og framandi fólk í
einkennisbúningum,“ segir dr. Cheik
Ibrahime prófessor í félagsmann-
fræði í Dakar í Senegal.
vilja íbúanna; þeir yrðu ekki þvingaðir til
neins. Með þessu byggðum við varlega
upp traust á milli okkar og þeirra þar til
íbúarnir voru tilbúnir að hleypa erlendu
hjálparliðunum inn í þorpin. Við byrj-
uðum á verst sýktu svæðunum í Sierra
Leone og fórum þaðan yfir til Malí og
enduðum í Gíneu þar sem við mættum
mestu andstöðunni og tók okkur lengstan
tíma að sannfæra íbúana um að við vær-
um að hjálpa þeim en ekki að ráðast á þá.
Stundum vildu yfirvöld senda vopnaðar
öryggissveitir með okkur því ástandið var
talið mjög hættulegt en við höfnuðum því
alltaf. Þá hefði verkefnið fallið um sjálft
sig.“
Konurnar gegndu mikilvægu hlutverki
„Við gegndum hlutverki talsmanns hinna
marghrjáðu íbúa þessara landa og kom-
um sjónarmiðum þeirra á framfæri við
yfirvöld og alþjóðasamfélagið. Í hvert sinn
sem við komum í nýtt þorp urðum við
að byrja á byrjuninni. Mikilvægast var
að sýna auðmýkt og snúa algjörlega við
ímyndinni sem íbúarnir höfðu af yfirvöld-
um og utanaðkomandi valdbeitingu. Við
urðum að sýna varnarleysi og auðmýkt
og sannfæra íbúanna um að við yrðum
eyru þeirra og munnur í samskiptum
við yfirvöld. Við ræddum við trúarleið-
toga íbúanna og þær viðræður stóðu oft
klukkutímum saman. Einnig var rætt
við konurnar því þær hafa mikil völd í
þorpunum og stjórna greftrunarsiðunum.
Útskýrt var í hverju smithættan var fólgin
og gátum komist að samkomulagi um að
hægt væri sýna hinum látnu táknræna
virðingu án þess að snerta líkin.
Í sumum þorpum höfðu einhverjir íbú-
ar verið handteknir og fangelsaðir vegna
andstöðu sinnar og við þurftum þá að
semja um lausn þeirra áður en hægt var
að vinna traust þorpsbúanna. Þetta var
stundum mjög tímafrekt og alþjóðasam-
félagið var eðlilega mjög óþolinmótt. Við
urðum því einnig að koma erlendum sam-
starfsmönnum okkur í skilning um mikil-
vægi þess að sýna þolinmæði, auðmýkt og
skilning á aðstæðum.
Aðstæðurnar sem við tókumst á við
þarna eru í rauninni sammannlegar um
allan heim og í öllum samfélögum. Þegar
hætta steðjar að, hnappast samfélögin
saman og verja sig gegn henni. Þorpssam-
félög þessara Afríkulanda eru í engu frá-
brugðin öðrum samfélögum að því leyti.
Saga, menning og siðir hvers samfélags
ráða því síðan hvernig viðbrögðin verða
og það er mikilvægt að skilja þau til að
geta komist í gegnum varnirnar og byrjað
að hjálpa. Lexían sem við lærðum þarna
mun gagnast alls staðar í framtíðinni
þegar svipaðar aðstæður koma upp,“ sagði
Cheik Ibrahime að lokum.
U M F J Ö L L U N O G G R E I N A R