Fréttatíminn - 19.08.2016, Síða 38

Það að vera „sendur í sveit“
er lífsreynsla sem færri og
færri ungmenni kynnast á
Íslandi. Á Rás 1 hefst í dag
sex þátta heimildasería
sem heitir Sendur í sveit og
fjallar um þessa reynslu. Þar
ferðast Mikael Torfason, rit-
höfundur, aftur í tímann til
þeirra ára þegar vist í sveit
var hans veruleiki á sumrin.
Guðni Tómasson
gudni@frettatiminn.is
Sveitabæirnir sem Mikael Torfason var sendur til á sumrin urðu sex talsins og nýlega ferðaðist hann um landið til að heimsækja
þessa bæi, vopnaður upptökutæki
og minnisbók. Hugmyndin var að
velta fyrir sér fólkinu úr fortíð-
inni og hvaða áhrif þessi reynsla
hafði á hann. Þáttagerðin tengist
bók sem Mikael er að vinna að um
þessi ár í lífi sínu. Hún mun koma
í kjölfar bókarinnar Týnd í Paradís
sem Mikael skrifaði um foreldra
sína og vakti nokkra athygli.
„Minningar mínar frá þessum
tíma eru allar mjög sterkar,“ segir
Mikael. „Það er auðvitað svolítið
svakalegt að ryðjast svona inn
á sex ólík heimili og fá að kynn-
ast nýjum fjölskyldum í nokkra
mánuði. Við erum öll svo ólík en
um leið eigum við mannfólkið svo
ótal margt sameiginlegt. Þetta
er auðvitað þversögn en þannig
erum við líka, uppfull af stórum
þversögnum.“
Mikael segir að ferðin um landið
hafi breytt öllum hans minningum
um þennan tíma. „Það er ekkert
mál að halda í gremju og reiði
unglingsins sem sendur var í sveit
ef maður þarf aldrei að horfast í
augu við sjálfan sig. Ég fékk alveg
nýja sýn á þessi ár og líka nýja sýn
á mig sjálfan. Ég hélt ég hefði verið
algerlega óalandi og óferjandi en
ég var víst líka góður og yndisleg-
ur. Í mínum huga hafði ég verið
þungur eftir löng veikindi í æsku
en í huga þessa fólk var ég glaður
og skemmtilegur strákur. Auðvit-
að var ég líka þungur og erfiður
en við erum svo ótrúlega flókin.
Við höfum tilhneigingu til að ein-
falda allt.“
Meðal síðustu sendinganna
Mikael, sem er fæddur árið 1974,
telur að hann sé meðal þeirra
síðustu sem nær í þessa áður út-
breiddu menningu, að senda börn
í sveit. Hugsunin var oft að létta
undir með foreldrum barna og
passa að þau yrðu ekki að ómenn-
um og letingjum í borginni. Svo
var bændum mikilvægt að fá ung-
linga til vinnu yfir mesta bjarg-
ræðistímann.
„Þetta hafa verið ótrúleg ár frá
því ég fór fyrst í sveit strax eftir
myntbreytingu 1980,“ segir Mika-
el. „Hugsaðu þér hvernig lán þessa
fólks hafa stökkbreyst og hversu
margar fjölskyldur hafi þurft að
hætta búskap. Ísland er fjandsam-
legt fólki sem ekki erfir peninga
og þarf að fjármagna sig með lán-
um sem eru oft verri en lán hjá
mafíunni í New York.“
Sveitinni var ætlað að herða
menn og kenna þeim að vinna.
Mikael er sammála því. „Ég hef
alltaf haldið því fram að í sveitinni
hafi ég lært að vinna. Ég hef haft
tilhneigingu til að vera hörkudug-
legur og þarf alltaf að vera að gera
eitthvað. Eins og sannur bóndi.
Í sveitinni lærði ég líka á fólk,
sem hefur verið dýrmætt.“
Fyrsti þáttur í þáttaröðinni
Sendur í sveit er á dagskrá Rásar
1 klukkan 10:15. Í honum er Mikael
með hugann við vist sína í Drangs-
hlíð undir Eyjafjöllum þangað sem
hann fór sex ára gamall. Húsráð-
endur þar höfðu þá ekki heyrt
í honum í 36 ár. Í hverjum hinna
sex þátta verður vistin á einum
bæ skoðuð.
38 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 19. ágúst 2016
Mikki sendur í sveit
Á síðustu
mánuðum
hefur Mikael
Torfason,
rithöfundur,
heimsótt
bæina þangað
sem hann
var sendur
í sveit. Nú líta
dagsins ljós
sex útvarps-
þættir um
þessa reynslu
og síðan bók í
framhaldinu.
Drangshlíð undir Eyjafjöllum var fyrsta sveitin þangað sem Mikael var sendur. Þar
er nú rekið stórt gistiheimili en á þessari gömlu mynd sjást útihúsin.
Mynd | drangshlid.is
Eru ólympíuleikarnir tilbúnir
fyrir svarta, intersex hlaupakonu?
Caster Semenya keppir að öllum
líkindum í úrslitum í 800 metra hlaupi
kvenna á sunnudag klukkan 00.30,
en undanúrslit lágu ekki fyrir þegar
blaðið fór í prentun.
Yfirburðir Caster
Semenya í kvenna­
hlaupi eru milli
tannanna á fólki í Ríó.
Caster Semenyaa stimplaði sig
inn sem hlaupastjörnu aðeins 18
ára gömul þegar hún vann gull
í 800 metra hlaupi í Berlín með
ótrúlegum yfirburðum og er nú
spáð öruggu gulli í sömu grein á
ólympíuleikunum í Ríó.
Þátttaka hinnar suður-afrísku
hlaupakonu í kvennahlaupinu hef-
ur þó verið umdeild árum saman.
Vöðvabygging Semenya þykir svipa
til vöðvabyggingar karlmanns,
rödd hennar er djúp og testosterón-
magn í líkama hennar er meira en í
flestum konum, eiginleikar sem að
margra mati skilgreina hana líkam-
lega sem intersex.
Auk þess er hún yfirburðagóður
hlaupari og lauk sem dæmi hlaup-
inu í Berlín heilum 30 metrum á
undan öðrum keppendum.
Í kjölfar „kynjaprófs“, sem Sem-
enya var skikkuð í, hefur hún þurft
að taka inn hormón til þess að
halda testosteróninu innan „eðli-
legra“ marka, að mati íþróttasam-
bandsins IAAF.
Hún er þó alls ekki fyrsta inter-
sex manneskjan sem tekur þátt í
ólympíuleikunum og í kjölfar þess
að intersex íþróttakonan Dutee
Chand kærði ákvörðun IAAF
um hormónainntöku til að halda
niðri testosteróni og vann málið
hefur Semenya hætt hormóna-
inntökunni.
Margir hafa gagnrýnt þáttöku
Semenya á þeim forsendum að
kvennahlaupið sé verndað sport og
því mikilvægt að halda testosterón-
magni keppenda innan einhverra
marka.
Aðrir hafa þó bent á að gagnrýn-
in sé óverðskulduð og byggð á mis-
munun. Ótrúlegt íþróttafólk, á
borð við Michael Phelps eða Usain
Bolt, hafi líka líkamlega yfirburði
yfir aðra keppendur í sínum grein-
um, en hefðu hins vegar aldrei
orðið fyrir sama áreiti og Caster
Semenya hefur þurft að þola vegna
kyns síns. | sgþ
Matartíminn
Þann 27. ágúst
auglysingar@frettatiminn.is | gt@frettatiminn.is | 531 3300
alla föstudaga
og laugardaga