Morgunblaðið - 31.12.2016, Blaðsíða 32

32 STJÓRNMÁL
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. DESEMBER 2016
V
ið áramót lítum við yfir farinn veg og hvert og eitt
okkar vegur og metur hvernig árið sem er að líða
hefur verið fyrir okkur og okkar nánustu. Fyrir
suma hefur þetta verið ár vaxtar og gæfu, fram-
fara, velmegunar og góðra minninga. Fyrir aðra
ár sársauka, vonbrigða og trega. Flest upplifum við breytingar
í einni eða annarri mynd, breytingar á persónulegum högum
og breytingar á því umhverfi sem við lifum í. Sumum breyt-
ingum fögnum við, öðrum ekki. En flest reynum við að vera
trú þeim verkefnum sem berast okkur í hendur og inna þau af
hendi eins vel og unnt er.
Nútímamanninum er ásköpuð ákveðin framfaratrú sem
meðal annars birtist í því að við trúum því að hver kynslóð hafi
það betra en kynslóðin á undan. Þessi framfaratrú lifði góðu
lífi alla 20. öldina, þegar Ísland nánast stökk úr stöðnuðum
heimi fortíðar fram á sjónarsviðið sem frjáls og fullvalda þjóð.
Framtíð þjóðarinnar var sem óskrifuð bók. Listamenn þjóð-
arinnar skynjuðu þetta og þegar Jóhannes Kjarval, Halldór
Laxness og Jón Leifs tóku að þróa list sína varð þeim ljóst að
þeir yrðu að skapa sig sjálfir sem listamenn. Menningararf-
urinn dugði ekki, þeir yrðu að finna sínar eigin leiðir. Leiðir
sem fullnægðu þeim sjálfum sem listamönnum um leið og þeir
ræktuðu erindi sitt við eigin þjóð.
Og það voru ekki bara listamenn
þjóðarinnar sem upplifðu tíðarand-
ann með þessum hætti. Um allt
land var verk að vinna. Atvinnulíf
þjóðarinnar tók stakkaskiptum,
bæði til sjávar og sveita. Vegir,
hafnir, brýr, flugvellir, allt þetta
varð að framkvæma frá grunni.
II.
Framsóknarflokkurinn fagnaði
100 ára afmæli sínu á árinu en flokkurinn var stofnaður 16.
desember 1916. Þá var Ísland ekki sjálfstætt ríki en baráttu-
hugur aldamótakynslóðarinnar var farinn að skila árangri og
frelsiskyndlar hugsjónamanna loguðu skært, ekki síst hjá ung-
mennafélögum og samvinnufélögum sem að verulegu leyti
kusu Framsóknarflokkinn sem málsvara sinn. Við höfðum
eignast Stjórnarráð, Háskóla og okkar eigið skipafélag og
stutt var í sjálfstæðið. Íslendingar voru að gerast þjóð meðal
þjóða.
Þegar landsmenn líta yfir síðustu hundrað ár geta þeir
sannarlega fyllst stolti. Á flestum sviðum hefur þjóðin náð að
nýta sjálfstæði sitt til framfara og þróunar. Það er nokkurn
veginn sama hvar gripið er niður í alþjóðlegum samanburði.
Allstaðar eru Íslendingar í fremstu röð. Þetta er ekki sagt til
að hreykja sér en við getum ekki vitað hvert skal stefna ef vit-
um ekki hvaðan við komum. Ísland og hin norrænu ríkin eru
þau þjóðfélög sem flestir líta til þegar meta á gæði samfélaga
og hvar best hefur tekist til við að tryggja velferð sem flestra.
Við Íslendingar höfum sýnt að við eigum heima í þeim hópi og
getum borið höfuðið hátt.
III.
Engum dylst að horfur í efnahagslífinu á Íslandi eru bjartar
um þessar mundir og hagvöxtur samfelldari en við höfum séð í
langan tíma. Hann hvílir á styrkum stoðum í hagkerfinu og við
sjáum birtingarmynd þess í því að kaupmáttur launa hefur
aukist verulega á síðustu misserum, laun hafa hækkað mikið
um leið og verðbólga hefur haldist lág. Almenningur finnur
áhrifin í auknum ráðstöfunartekjum samfara lækkandi skuld-
um enda hafa skuldir heimilanna lækkað mikið á undanförnum
árum. Hagur heimilanna hefur sjaldan verið betri en nú, miðað
við stöðu og þróun helstu hagvísa og að flestra dómi er árang-
urinn einstakur. Augljóst er að skuldalækkunaraðgerðir rík-
isstjórnarinnar tókust mjög vel og styrktu stöðu heimilanna í
landinu eins og að var stefnt.
Erlend staða þjóðarbúsins er orðin jákvæð og í fyrsta sinn
frá því mælingar hófust eigum við Íslendingar meiri eignir er-
lendis en við skuldum. Lánshæf-
ismat Íslands hefur hækkað og er nú
A3 samkvæmt Moody’s. Það er stór
áfangi og sýnir svo ekki verður um
villst að Ísland er á réttri leið. Ís-
lensk fyrirtæki geta fjármagnað sig
erlendis á ný og á hagstæðari kjör-
um en þekkst hafa um margra ára
skeið. Ávöxtunarkrafa á erlend
skuldabréf íslensku bankanna hefur
lækkað umtalsvert og það skilar sér
í bættum fjármögnunarkjörum. Al-
mennt nýtur ríkissjóður betri kjara erlendis en íslensk fyr-
irtæki. Við njótum því öll betri kjara, bæði í gegnum ríkissjóð
og ekki síður þar sem íslenskt atvinnulíf hefur bæði greiðari
aðgang að erlendu lánsfé og greiðir minna fyrir það. Meg-
inþorri almennings í landinu finnur ekki lengur fyrir fjár-
magnshöftum og fyrirtæki hafa meira svigrúm í sinni starf-
semi. Á nýju ári rýmka heimildir til gjaldeyrisviðskipta enn
frekar, þótt höftin verði líklega við lýði í einhverri mynd um
sinn. Nú er mikilvægara en nokkru sinni áður, að vel sé haldið
á spilunum, að verkefni séu leyst án eftirmála og við teflum
ekki í tvísýnu þeim mikla árangri sem hefur náðst.
En þessi góða staða gerir það ekki endilega auðveldara að
halda um stjórnartaumana. Verkefni stjórnmálanna lýkur
aldrei. Alltaf er hægt að gera betur, hvort sem það er á sviði
velferðarmála eða uppbyggingar innviða samfélagsins. Vissu-
lega er það svo að hinn einstaki árangur sem náðst hefur í
fjármálum ríkisins gerir það að verkum að hægt er að hafa
væntingar um að á næstu árum verði unnt að búa enn frekar í
haginn fyrir komandi kynslóðir.
IV.
Ungur var eg forðum,
fór eg einn saman:
þá varð eg villur vega.
Auðigur þóttumst
er eg annan fann:
Maður er manns gaman.
Hávamál minna okkur á þau fornu sannindi að við erum öll
háð hvert öðru. Við lifum í samfélagi þar sem við verðum að
taka tillit til náungans. Samfélagið grundvallast á samvinnu,
allt frá sveitarstjórnarstigi upp til Alþingis og ríkisstjórnar.
Undanfarið ár hefur verið okkur mörgum erfitt á hinu póli-
tíska sviði þar sem sundrung og tortryggni verða oft öllu yf-
irsterkari. Þó má segja að síðustu vikur hafi okkur stjórn-
málamönnunum tekist að sýna nýtt andlit sem gefur vonandi
fyrirheit um það sem koma skal. Vissulega greinir menn á um
leiðir og stundum markmið en við verðum þó að trúa því að all-
ir vilji landi og þjóð vel. Á því verður að byggja. Ný ríkisstjórn
að loknum kosningum í október hefur ekki enn verið mynduð,
önnur staða er uppi á Alþingi en við höfum átt að venjast. Úr-
slit kosninganna eru vísbending um að mynda verði ríkisstjórn
með breiða skírskotun til hægri og vinstri. Ríkisstjórn sem
horfir til efnahagslegrar og félagslegrar velsældar.
Framsóknarflokkurinn átti erindi við þjóðina fyrir hundrað
árum og hann á enn erindi við þjóðina. Baráttan fyrir jafnrétti,
þar sem hverjum manni er gert kleift að njóta sín í félagi
manna, mun alltaf verða til staðar og á því sviði vitnar sagan
um að Framsóknarflokkurinn stendur heill að störfum. Vissan
um að samvinna manna skili okkur betur fram á veg, en hver
fyrir sig, er grunnstefið í okkar starfi sem og einkunnarorðin
sígildu; manngildi ofar auðgildi.
V.
Góðir landsmenn.
Framundan er nýtt ár; ár tækifæra, ár uppbyggingar, ár
vaxtar og þroska. Ríkisstjórn Framsóknarflokks og Sjálfstæð-
isflokks hefur ráðist í mörg stór verkefni og árangurinn liggur
fyrir. Það er bjart framundan, en verkefnin eru næg og á
næsta ári tökumst við á við krefjandi og mikilvæg verkefni
sem felast í áframhaldandi styrkingu grunneiningar þjóð-
félagsins, fjölskyldunnar, og viðhald iog eflingu velferðarkerf-
isins. Ég þakka Íslendingum samfylgdina á árinu sem er að
líða og óska þjóðinni gleðilegs árs.
Sigurður Ingi Jóhannsson forsætisráðherra, formaður Framsóknarflokksins
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Við áramót
’
Úrslit kosninganna eru vís-
bending um að mynda verði
ríkisstjórn með breiða skír-
skotun til hægri og vinstri. Ríkis-
stjórn sem horfir til efnahags-
legrar og félagslegrar velsældar.