Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.1996, Blaðsíða 35

Fró vinnuverndarnefnd
HJÚKRUNARFRÆÐINGAR OG
VINNUVERND
Hólmfríður Gunnarsdóttir, formaður vinnuverndarnefndar
Á vegum Félags íslenskra hjúkrunar-
fræðinga starfar vinnuvemdarnefnd sem
sérstaklega er ætlað það hlutverk að
huga að vinnuvernd stéttarinnar.
Guðmunda Sigurðardóttir, hjúkrunar-
fræðingur, sem hefur sérmenntun á sviði
vinnuverndar, átti drýgstan þátt í því að
vekja athygli á mikilvægi málsins og
stuðla að lilurð nefndarinnar. Hún á
miklar þakkir skildar fyrir framlag sitt.
Guðmunda er nú starfandi erlendis, en
við sem störfuðum með henni höfum
tekið við lampanum og munum reyna að
láta Ijósið lýsa.
Þótt hugmyndin væri að nefndin
sinnti fyrst og fremst vinnuverndar-
málum stéttarinnar fannst okkur, sem að
þessum málum störfum, að nauðsyn bæri
til að taka á verkefninu frá ýmsum
hliðum. Grundvallarþekkingar væri þörf
á þessu sviði sem kæmi hjúkmnar-
fræðingum að haldi, bæði í eigin staifi og
þegar að því kæmi að sinna vinnuvernd
annarra starfsmanna. Árið 1994 lá fyrir
að styrkur hefði fengist frá Félagsmála-
ráðuneytinu til að halda námskeið fyrir
hjúkrunarfræðinga um vinnuvernd. Þá
ákváðum við að bjóða Félagi íslenskra
sjúkraþjálfara, Læknafélagi íslands og
Sálfræðingafélagi íslands að taka þátt í
námskeiðinu með okkur og héldum það
haustið 1994 í samvinnu við Endur-
menntunarstofnun Háskóla íslands.
Námskeiðinu var ætlað að
glæða áhuga og þekkingu þessara
starfshópa á vinnuvernd en allt frá
því að lögin um aðbúnað og
hollustuhætti á vinnustöðuin voru
sett 1980 hefur staðið til að koma á
heilsuvernd slarfsmanna á Islandi.
Þrátt l'yrir ákvæði uni slíkt í lögmn
liefur framkvæmdin dregist, en um
þessar niundir er starfandi nefnd á
veguni Vinnueftirlits ríkisins þar
sem verið er að ræða hvernig þessi
starfsemi skuli vera.
TtMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 1. tbl. 72. árg. 1996
Vinnuvernd
í verki
Hjúkrunarfræðingar gegna
lykilhlutverki í starfsmannaheilsuvemd
og á þeim vettvangi hafa hjúkmnar-
fræðingar mikla og fjölbreytta möguleika
til að láta til sín taka. Við þuifum að vera
vakandi fyrir nýjum tækifæmm því að
hér á sannarlega við máltækið að sveltur
sitjandi kráka en fljúgandi fær.
Til þess að styðja hjúkmnar-
fræðinga til að takast á við verkefni á
þessu sviði hefur nefndin á prjónunum
að láta þýða handbók um vinnuvernd
sem yrði tiltæk á heilsugæslustöðvum og
annars staðar þar sem starfsemi af þessu
tagi verður í framtíðinni.
Ymiss konar hættur geta leynst í
starfsumhverfi hjúkmnarfræðinga
sjálfra. Sem dæmi má nefna: andlegt og
líkamlegt álag, fmmuhemjandi lyf,
svæfingargös, sýkingarhættu og margt
fleira. Til þess að geta varið sjálfan sig
þarf að þekkja hættuna og leiðir til
úrbóta. Vinnuverndarnefndin hefur
fcngið leyfi ritstjórnar Tímarits
hjiíkrnnarfræðinga til að hirta í
liverju riti stuttar greinar um
vinnuverndarmál sem sérstaklega
snúa að lijúkrunarfræðingum.
Ábendingar frá hjúkmnarfræðingum um
brýn efni eru vel þegnar, en við munum
fá fólk með sérþekkingu til að fjalla um
livert málefni.
Það er von okkar og ósk að þessar
greinar veki hjúkrunarfræðinga til
umhugsunar um eigið vinnuumhverfi og
til vitundar um hvernig þeir eigi að taka
á málunum þegar að því kemur að
hjúkrunarfræðingar sinna heilsuvernd
starfsmanna almennt.
Vinnuvernd í
heimahjúkrun
Hjúkrunarfræöingar geta
mögulega neitað að starfa
við óviðunandi aðstæður í
heimahúsum.
Hjúkmnarfræðingum sem starfa við
heimahjúkmn Finnst að álag í
heimahjúkrun hafi aukist á undanförnum
inánuðum. Dvalartfmi sjúklinga á
sjúkrahúsum hefur styst, þeir útskrifast
veikari en áður og þurfa því meiri
aðhlynningu eftir að heim er komið.
Margir þurfa aðstoð sem reynir á líkama
þess sem honum hjúkrar t.d. við flutning
í og úr rúmi og við gang. Aðstæður til að
hjúkra sjúklingum f heimahúsum em oft
erfiðar, t.d. getur vantað ýmis
hjálpartæki sem þykja sjálfsögð á
sjúkrastofnunum.
Veikindaforföll hjúkrunarfræðinga í
heimahúsum hafa aukist og meira ber á
kvörtunum um álagseinkenni t.d.
bakverki og vöðvabólgur en áður.
Á heimilum, þar sem vinnuaðstöðu
er ábótavant, hafa hjúkrunarfræðiiigamir
gjarnan komið með tillögur til úrbóta,
s.s. að útvega sjúkrarúm eða baðlyftara.
I sumuin tilvikum haiá sjúklingar eða
aðstandendur þeirra ekki viljað verða við
tilmælum hjúkmnarfræðinganna. Sumir
hafa ekki sætt sig við fötlun sfna og em
ekki tilbúnir að hafa tæki í kringum sig
sem minna stöðugt á hana. Oðrum finnst
tækin til óprýði inni á heimilum.
Ásta Möller, formaður Félags
íslenskra hjúkrunarfræðinga, leitaði í
desember sl. svara hjá Vinnueftirliti
ríkisins við eftirfarandi spurningum:
1. Hvaða ákvæði í lögum eða
reglugerðum um vinnuvernd eiga að
tryggja vinnuumhverfi þeirra sem starfa í
heimahúsum?
2. Gefa ákvæði í lögum eða
reglugerðum um vinnuvernd,
hjúkrunarfræðingum rétt lil að krefjast
þess að gerðar séu ráðstafanir til að
tiyggja vinnuumhverfi þeirra í
heimahúsum m.t.t. heilsuverndar. Hvaða
ráðum geta þeir beitt til að fylgja eftir
slíkum kröfum?