Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.2002, Blaðsíða 43
íZjrAimAkeíwilíð iMrð Að uevuleikA
-Sóltún, - nýr kostur í öldrunarþjónustu
Hjúkrunarheimilið Sóltún hefur vakið mikla og verðskuldaða
athygli, enda bylting í þjónustu og aðbúnaði bœði starfsfólks
og íbúa. Ritstjóri Tímarits hjúkrunarfrœðinga sótti heimilið
heim jjórum vikum eftir opnun. Anna Birna Jensdóttir er
hjukrunarforstjóri og einn af hugmyndafrœðingum heimilis-
ins. Hún segir frá aðdraganda byggingarinnar, en er ríkið
ákvað að bjóða út byggingu og rekstur nœsta hjúkrunar-
heimilis, buðu þrír aðilar i verkið, þar af fylgdu tveir þeirra
eftir tilboðum sínum. Annar þeirra var Securitas, en á vegum
hans hannaði 5 manna hópur tilboðið. I vinnuhópnum áttu
sœti Hannes Guðmundsson, framkvæmdastjóri Securitas,
Guðmundur Arnason, einnig frá Securitas, Jóhannes Arnason
frá Hjúkrunarheimilinu Sunnuhlíð, Hróbjartur Hróbjartsson
arkitekt og svo Anna Birna, sem var þá sviðsstjóri yfir
öldrunarsviði á Landspítala-Háskólasjúkrahúsi.
„Hér vaka alliryfir ibúunum án þess að sjást“, segirAnna Birna.
„Við veltum íyrst fyrir okkur hvemig við myndum vilja
hafa draumahjúkrunarheimilið, við leituðum óhefðbundinna
lausna og það var enn meira gaman að sjá hugmyndina fæð-
ast,“ segir hún þar sem við sitjum á vistlegri skrifstofu hennar
í Sóltúni. Hugmyndina segir hún vera frá Excellence, hugsun-
in að baki er Magnet sjúkrahúsafræði, eða hugmyndir um
hvað það er sem laðar bæði starfsfólk og ibúa að tiltekinni
hjúkmn. Við ákváðum að reyna að gera það besta mögulega á
hveiju sviði, reyna að hafa svigrúm og aðstæður til að geta
veitt góða þjónustu. Við tókum því þá ákvörðun að hér yrðu
eingöngu sérbýli, en áður en Sóltún opnaði voru á milli 17 og
18 hundruð rými á öllum hjúkrunarheimilunum, þar af voru
eingöngu á annað hundrað sérbýli, en flest sambýlin voru fyrir
2 til 6 íbúa. Það var því brotið blað í öldrunarþjónustu þegar
ríkið tók þessu tilboði, en það hafði fengið hæstu einkunn
hvað varðaði þjónustu, rekstur og húsnæði. íbúar hér em 92,
allir í einbýlum sem em um 30 fermetrar hvert. Hjón, sem
koma saman, geta fengið samliggjandi sérbýli sem hægt er að
opna á milli.“ Hún segir 7 hjón búa þar núna en þau gætu
verið 12. Atta einstaklingar sameinast svo um borðstofu, setu-
stofu og eldhús. Það em því um 12 sambýli í húsinu. En hvað
um maka þeirra sem búa þama og aðra íjölskyldumeðlimi?
„Við reynum að láta makann finna sig eins velkominn hérna
og kostur er. Erum t.d. að vinna að því að makinn geti borðað
hérna líka. Stórfjölskyldan er líka velkomin og fólk getur
fengið lykla að útidyrunum og komið hingað eins oft og það
vill. Sú hugmyndafræði sem starfsemin byggist á hefur að
leiðarljósi að virðing skuli borin fyrir einstaklingunum, og við
veitum hér heimahjúkrun á litlum einkaheimilum. Það getur
verið erfiðara fyrir starfsfólkið að sinna fólki, en stefnan er að
gera það sem minnst sýnilegt, íbúar geta hins vegar kallað á
starfsfólk hvenær sem er, hver starfsmaður er með símtæki á
sér og í húsinu er fullkominn tölvubúaður þar sem við getum
haft yfirsýn yfir þjónustuþörfina. Það eru allir að vaka hér
yfir íbúunum án þess að sjást.“ Anna Birna tekur fram sím-
ann, sem er bæði kalltæki og simtæki og sýnir hvernig tölvu-
kerfið virkar í raun. Hún segir heimsóknir í húsið takmark-
aðar, en þau hafi í huga að útbúa kynningarefni og eru búin að
opna heimasíðu, www.soltun.is þar sem hægt er að fá upplýs-
ingar um starfsemina. „Þar sem þetta eru lítil heimili getum
við ekki sýnt þau nema með leyfi þeirra sem þar búa.“
Boðið upp á rauðvín og sérrí
En á heimilið sér einhverja beina fyrirmynd? „Nei, ekki bein-
línis, við höfum hins vegar reynt að taka það besta frá sam-
bærilegum heimilum á Norðurlöndunum, í Norður-Ameríku,
Frakklandi og Hollandi. Þannig fór vinnuhópurinn t.d. í
skoðunarferð til Norðurlandanna, Danmerkur, Svíþjóðar og
Finnlands. Eg hef skoðað hjúkrunarheimili víða um heim,
skoðaði til dæmis eitt í Frakklandi þar sem íbúar borðuðu við
dúkuð borð, voru með taumunnþurrkur og fengu sér rauðvín
Hjúkrunarstjórnstöð er á Itverri hæð.
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 78. árg. 2002
43