Gerðir kirkjuþings - 01.01.2015, Blaðsíða 13

13
leikskólum. Slík fræðsla á að mati einhverra stjórnmálamanna aðeins heima í kirkjum og
inn á heimilum. Stundum finnst mér þetta vera megin viðfangsefni sumra þátttakenda í
stjórnmálum.
Hvað kennum við þá börnum um gullnu regluna? Ég er ekki viss um að ég myndi muna
jafnvel eftir einhverjum siðareglum og sögunni um miskunnsama samverjann sem hefur
fylgt mér frá barnsaldri eða frá því að ég lærði um hana í kristinfræðslunni í barnaskóla
Garða hrepps.
Það er kominn tími til að það sé skoðað og rætt hvers konar samfélag verður til þegar
boðskapi fjallræðunnar verður minna haldið á lofti. Hvaða áhrif hefur það? Hver verður
hugmyndafræðin sem þjóðfélagið verður grundvallað á?
Kirkjan og kristni hafa verið mikilvægur hluti af íslensku samfélagi í þúsund ár. Lengi
var kirkjan beinlínis hluti af íslenska ríkinu og kristinfræði hluti af skólanáminu. Á
fáum árum hefur orðið mikil breyting á þessu tvennu. Við sem berum ábyrgð á íslensku
þjóðkirkjunni þurfum, eins og aðrir, að takast á við síbreytilegt umhverfi. Okkur tekst
það ekki alltaf vel. Um sumt má segja að við höfum ekki haldið vöku okkar og þurfum að
standa betur að okkar verkum. Svo er það annað mál að öllum getur verið vandi á höndum
þegar grundvallarfyrirkomulagi er breytt.
Þegar ný lög voru sett um stöðu stjórn og starfshætti þjóðkirkjunnar var um sama leyti
gerður samningur um greiðslur sem íslenska ríkið skyldi greiða þjóðkirkjunni sem gjald
fyrir kirkjujarðir.
Mér hefur þótt það furðulegt að gjaldið sem ríkið greiðir fyrir þessar eignir skuli í
ríkisreikningum fært sem hluti af framlögum á sviði innanríkisráðuneytisins. Ég teldi
eðlilegra að þetta væri hjá fjármálaráðuneytinu eins og skuldbindingar sem ríkið tekur á
sig vegna fjárfestinga. Þetta fyrirkomulag hefur orðið til þess að margir sem a.m.k. ættu að
vita betur eru að túlka þessar greiðslur sem framlög ríkisins til rekstrar þjóðkirkjunnar en
ekki afborgun af jarðakaupum sem þetta í raun eru. Okkur hjá þjóðkirkjunni hefur ekki
tekist nægilega vel að útskýra eðli þessa máls og mikilvægt að við gerum betur í þeim efnum.
Það er nefnilega alveg furðulegt að sjá það í fjölmiðlum ár eftir ár að sóknargjöld sem eru
í eðli sínu félagsgjöld og afborganir af kaupsamningi sem er kirkjujarðarsamkomulagið,
skulu skellt saman í eina tölu og svo rætt um það sem framlag ríkisins til kirkjunnar og
jafnvel látið í það skína að þetta sé einhvers konar ölmusa.
Nei, greiðslur samkvæmt kirkjujarðarsamkomulaginu eru afborganir og sóknargjöldin
eru félagsgjöld. Það þarf að minna á það að það var ríkið sem vildi fella sóknargjöldin
inn í staðgreiðsluna þegar sú skattkerfisbreyting var gerð. Á þeim tíma lá það fyrir að
sóknargjöldin væru félagsgjöld og sóknarnefndir höfðu ákveðin rétt til að leggja þau á þá
sem tilheyrðu félaginu, þjóðkirkjunni.
Já, það hefur margt breyst á stuttum tíma. Sjálfsagt vitum við það eitt að fleira eigi eftir
að breytast á næstu árum og jafnvel verða breytingar hraðari ef eitthvað er. Kirkja sem vill
vera sterk og rækja af alúð hlutverk sitt í samfélaginu þarf að geta tekist á við breytingar.
Það er okkar verkefni hjá þjóðkirkjunni að tryggja að svo verði. En kirkjan eins og aðrir
þarf að geta gengið út frá því að samningar standi og að það sem var lagt til grundvallar í
kerfisbreytingu haldi.