Dagblaðið Vísir - DV - 27.05.2016, Blaðsíða 12

Helgarblað 27.–30. maí 201612 Umræða
Gamalt vín á nýjum belgjum?
n Stefna Viðreisnar svipuð og annarra flokka n Þorgerður og Þorsteinn sverja flokkinn af sér
V
iðreisn er máski sá stjórn-
málaflokkur sem lengst
hefur verið til án þess að
vera til. Stofnfundur Við-
reisnar var loks haldinn
24. maí síðastliðinn en unnið hafði
verið að stofnun hans frá því síðla
vetrar 2014. Upphafið má rekja til
þeirrar óánægju sem orðin var með
fálæti Sjálfstæðisflokksins varð-
andi Evrópusambandsmál, og síð-
ar harða andstöðu flokksins gegn
Evrópusambandsaðild.
Benedikt Jóhannesson, nýkjör-
inn formaður Viðreisnar, var for-
maður Sjálfstæðra Evrópumanna,
sem börðust fyrir aðild að Evrópu-
sambandinu. Benedikt steig fram á
vormánuðum 2014 og boðaði stofn-
un nýs stjórnmálaafls, Viðreisnar,
sem myndi hafa Evrópusambands-
aðild á stefnuskrá sinni. Hann gekk
síðan úr Sjálfstæðisflokknum í júní
sama ár og hefur Viðreisn verið í
burðarliðnum síðan.
Dregið úr áherslu á ESB-aðild
Raunar er það svo að dregið hef-
ur verið úr áherslunni á Evrópu-
sambandsaðild í stefnuskrá flokks-
ins. Nú er lögð áhersla á að leggja
skuli það í dóm þjóðarinnar hvort
halda skuli áfram aðildarviðræð-
um og, verði það niðurstaðan, að
leggja skuli aðildarsamninginn fyrir
í þjóðartkvæðagreiðslu.
Viðreisn er, samkvæmt því sem
kemur fram í stefnumálum flokks-
ins, ný frjálslynd stjórnmálasamtök
sem hafi það að markmiði að berj-
ast fyrir réttlátu samfélagi, stöðugu
efnahagslífi og fjölbreyttum tæki-
færum með áherslu á markaðs-
lausnir, vestræna samvinnu og frelsi
einstaklinga.
Grunnstefna vörðuð fögrum
fyrirheitum
Grunnstefna Viðreisnar er ekki
ólík grunnstefnu flestra stjórn-
málahreyfinga, bæði starfandi og
þeirra sem lagt hafa upp laupana.
Þótt vissulega sé áherslumunur milli
flokka, til að mynda varðandi utan-
ríkisstefnu, er grunnstefna flestra
flokka byggð upp á fögrum fyrirheit-
um um að almannahagsmuna skuli
gætt, staðinn skuli vörður um vel-
ferð, að unnið skuli að jafnrétti og
tryggja skuli stöðugleika í efnahags-
málum. Viðreisn er engin undan-
tekning frá þessu, stefnt er að öllu
þessu og meiru til. Því má velta fyrir
sér hvað flokkurinn hafi nýtt fram að
færa, hvort hann sé gamalt vín á nýj-
um belgjum.
Í grunnstefnu Viðreisnar seg-
ir meðal annars að flokkurinn
vilji byggja upp samfélag þar sem
einstaklingar vilji og geti nýtt
hæfileika sína til fulls. Mikilvægt sé
að tryggja stöðugleika í efnahags-
málum og að almannahagsmunir
gangi framar sérhagsmunum. Nokk-
uð sem flestir geta líklega tekið und-
ir.
Vilja jafnt vægi atkvæða
Þó eru settir fram áherslupunkt-
ar í grunnstefnu flokksins sem eru
býsna afdráttarlausir. Þar segir með-
al annars að náttúruauðlindir Ís-
lands séu sameign þjóðarinnar og
fyrir nýtingu þeirra beri að greiða
markaðsverð. Einnig segir að ljúka
skuli endurskoðun stjórnarskrár-
innar og ná um hana víðtækri sátt.
Þá er það stefna Viðreisnar að vægi
atkvæða skuli vera jafnt, óháð bú-
setu.
Viðreisn leggur áherslu á að
samkeppni og frjáls markaður veiti
aðhald og stuðli að efnahagslegum
framförum, hagsæld almennings
og nýsköpun á öllum sviðum. Því
skuli nýta markaðslausnir sem víð-
ast og ríki og sveitarfélög eigi ekki að
stunda samkeppnisrekstur. Ekki er
tilgreint í grunnstefnunni við hvað
er átt í þessum efnum, hvort það sé
til að mynda stefna Viðreisnar að
nýta markaðslausnir í menntakerf-
inu og heilbrigðiskerfinu. Benedikt
Jóhannesson segir þó í samtali við
Eyjuna að það sé hugmyndin. Til-
tekið er að allir skuli eiga rétt á heil-
brigðisþjónustu, menntun og félags-
legri þjónustu.
Þá segir sömuleiðis að þjóðin
skuli strax kjósa um hvort ljúka skuli
viðræðum um aðild að Evrópusam-
bandinu til þess að ná megi aðildar-
samningi sem borinn verði undir
þjóðina.
Grænar áherslur í öndvegi
Auk grunnstefnu flokksins leggur
Viðreisn fram stefnu í sex málaflokk-
um. Sé horft til umhverfis- og auð-
lindastefnunnar, sem flokkurinn set-
ur fram, mætti með góðu móti segja
að Viðreisn skipi sér í hóp flokka sem
leggja áherslu á græn málefni. Með-
al annars vill flokkurinn að náttúru-
verndarsvæði á landinu verði stækk-
uð og þar verði horft til hálendisins.
Ísland skuli vera í forystu um sjálf-
bæra nýtingu auðlinda hafsins þar
sem nýtingarstefna byggist á vís-
indalegum grunni. Af afli eigi að
vinna gegn mengun hafsins og með-
al annars að beita hagrænum hvöt-
um til að draga úr plastnotkun. Lagt
er til að plast verði sérstaklega skatt-
lagt í þessum tilgangi.
Taka skuli tillit til sjónarmiða
náttúruverndar við nýtingu orku-
auðlinda. Þeir sem fái heimild til
að nýta orkuauðlindir séu skuld-
bundnir til að greiða sanngjarnt
auðlindagjald fyrir þau afnot. Þó að
sagt sé hér að framan að Viðreisn
virðist skipa sér á bekk með græn-
um flokkum hafnar flokkurinn ekki
framkvæmdum við orkuöflun sem
valdi óafturkræfri röskun á náttúru.
Hins vegar er lögð áhersla á að rík-
ari kröfur verði gerðar um ávöxtun
slíkra framkvæmda. Gera verði arð-
semiskröfu til nýrra virkjana út frá
heildarhagsmunum þjóðarinnar,
þar sem langtímasjónarmið verði
höfð að leiðarljósi og sérfræðiþekk-
ing nýtt. Flokkurinn setur sér síðan
afar háleit markmið um að árið 2030
verði 95 prósent af allri orku sem
notuð er hér á landi umhverfisvæn.
Tala fyrir aukinni aðkomu einka-
aðila í heilbrigðisþjónustu
Þegar kemur að heilbrigðis- og
velferðarmálum leggur Viðreisn
áherslu á að standa skuli vörð um
rétt allra landsmanna til heilbrigð-
isþjónustu, óháð efnahag. Sú þjón-
usta skuli vera í fremstu röð og
miðuð við þarfir hvers og eins.
Byggja skuli greiðsluþátttöku í heil-
brigðiskerfinu á sanngirni og miðist
hún við greiðslugetu. Þá verði tann-
Formaðurinn Benedikt Jóhannesson
talar á fundi Viðreisnar.
MynD SiGTryGGur Ari
Ekki með Þorgerður Katrín sver af sér
þátttöku í Viðreisn. MynD SiGTryGGur Ari
Heldur ekki með Þorsteinn segist ekki á
leið í framboð. MynD SiGTryGGur Ari
Freyr rögnvaldsson
freyr@eyjan.is