Fréttablaðið - 30.09.2017, Síða 104

&
Into the Inferno er nýjasta mynd Herzogs og því fjallar fyrsta spurningin um eldfjöll og hvað það sé við þau sem heilli hann svo mikið.„Eldfjöll hafa heillað mig
mjög lengi. Árið 1976 gerði ég
myndina La Soufrière á eyjunni
Guadeloupe og hún fjallaði um
gríðarlega hættulegt ástand sem
ríkti þar á þeim tíma. Það er gríðar-
legur kostur við eldgos að þar birt-
ist hrikalegur náttúrulegur kraftur
sjónrænt og það er alls ekki hægt að
hunsa hann sé maður kvikmynda-
gerðarmaður.
Við gerð Into the Inferno notaði
ég svipmyndir sem ég fékk á Íslandi,
frá Eyjagosinu. Það gos var mjög vel
fest á filmu og var auðvitað gjörsam-
lega meiriháttar. Ótrúlegt að beint
fyrir aftan húsið manns opnist log-
andi sprunga – það er mjög öflugt
myndefni.“
Hann talar um Into the Inferno
og við ræðum stuttlega um Kon-
ungsbók í tengslum við það hvernig
menning, trú og eldfjöll geta tengst.
„Á áttunda áratugnum, stuttu eftir
að Konungsbók hafði verið skilað
aftur til Íslands, fékk ég að halda á
henni – og allir í Reykjavík vissu af
því á innan við tíu mínútum!“
Skjalafals órjúfanlegur hluti
kvikmyndagerðar
Meðal námskeiða sem Werner
Herzog kennir við Werner Herzog‘s
Rouge Film School eru meðal ann-
ars skjalafals, það að dýrka upp lása
og íþróttir kvikmyndagerðarinnar.
Herzog segist glottandi afgreiða
þessi námskeið á stuttum tíma í
byrjun annar. En hann verður síðan
alvarlegur þegar skjalafals berst í
mál.
„Fitzcarraldo – þar sem ég flyt
skip yfir fjall – hefði aldrei orðið
að veruleika ef það væri ekki fyrir
umtalsvert skjalafals. Ástæðan fyrir
því er sú að á þeim tíma var einræði
í landinu, herforingjastjórn, og ég
fékk ekki að færa skipið. Ég lagði
því fram fjögurra blaðsíðna leyfi
fyrir þessum umsvifum og því fylgdi
meira að segja undirskrift frá forseta
Perú. Ég sjálfur útbjó auðvitað öll
þessi skjöl og falsaði meira að segja
undirskrift forsetans.
Þetta eru nauðsynlegir hæfileikar
til að komast fram hjá kerfinu.
Kerfið býður ekki kvikmynda-
gerðarfólki að stunda list sína og
raunar er kerfið og bjúrókrasían
náttúrulegur óvinur kvikmynda-
gerðarmannsins. Það er mjög
nauðsynlegt að vera klárari en skrif-
ræðið og kunna að nýta sér ákveðin
glæpsamleg öfl – án þess að nokkur
meiðist. Það er markmiðið – þú ferð
á svig við kerfið, þú ferð á svig við
herforingjastjórnina og enginn
meiðist. Til þess þarf að kunna
að falsa eigin skjöl meðal ann-
ars – kvikmyndagerðin veltur
á því og það er náttúrulegur
réttur listamannsins, náttúru-
legur réttur ljóðskáldsins.“
Náttúrurétturinn minnti
á söguna af Herzog þar sem
hann fékk „lánaða“ myndavél
úr Institute for Film Research í
München. Hann segir að stofnunin
hafi haft það hlutverk að lána út
vélarnar til upprenn-
andi kvikmynda-
g e r ð a r m a n n a
en hafi ekki
viljað lána
h o n u m
vél af
e i n -
Eldfjöll,
skjalafals
langir
göngutúrar
Svokallaðir bransadagar eru hluti
af dagskrá RIFF hátíðarinnar. Þar
verður boðið upp á sérstaka dag-
skrá fyrir kvikmyndagerðarfólk.
Vera Sölvadóttir heldur utan um
bransadagana sem hefjast í dag
með spjalli með Werner Herzog í
Háskólabíói.
Þann 4. október verður svo
haldið málþing í hátíðarsal Nor-
ræna hússins. Umfjöllunarefnið
er kvikmyndaborgin Reykjavík.
Þar verða umræður um mögu-
leika Reykjavíkurborgar til að
þjónusta og efla kvikmyndagerð
og kvikmyndatökur borgarinnar.
„Málþingið er hugsað sem
kynning og umræður um mögu-
leika Reykjavíkur í að þjónusta og
efla kvikmyndagerð. Það hvernig
auka má aðdráttarafl Reykjavíkur-
borgar sem kvikmyndaborgar,“
segir Vera Sölvadóttir kvikmynda-
gerðarkona sem heldur utan
um bransadaga RIFF í ár. Laufey
Guðjónsdóttir, forstöðumaður
Kvikmyndamiðstöðvar, stýrir um-
ræðum og meðal þeirra sem taka
þátt verða Dagur B. Eggertsson
borgarstjóri, Kristinn Þórðarson,
formaður Samtaka íslenskra kvik-
myndaframleiðenda, Thomas
Gammeltoft, forstöðumaður
kvikmyndasjóðs Kaupmanna-
hafnar, auk íslensks kvikmynda-
gerðarfólks.
Meðal þess sem verður rætt er
þróun uppbyggingar kvikmynda-
þorps í Gufunesi. Fyrir rúmu ári
síðan var tilkynnt um byggingu
RVK studios á kvikmyndaveri
sem verður hluti af framtíðar-
mynd Gufuness. Þangað vilja
smærri og stærri fyrirtæki stefna
og samnýta krafta sína. Í vor var
til dæmis tilkynnt um að tækja-
leigan Kukl flytji í Gufunes innan
tíðar.
„Uppbyggingin mun koma til
með að gjörbreyta vinnuum-
hverfi kvikmyndagerðarmanna.
Kannski verður hægt að búa til
heila kvikmynd án þess að sækja
þjónustu annað,“ segir Vera.
Henni finnst ekki mega missa
sjónir á því að efla íslenskt hæfi-
leikafólk til dáða. „Uppbygg-
ingin má að mínu mati ekki bara
verða þjónusta við erlenda aðila.
Við eigum líka að efla innlenda
kvikmyndagerð og alla sköpun
sem tengist kvikmyndagerð. Við
Thomas Gammeltoft ræddum
einmitt um þetta og ég hlakka
mikið til að hlusta á hvað hann
hefur fram að færa á málþing-
inu,“ segir Vera.
Margt annað skemmtilegt
verður um að vera á kvikmynda-
hátíðinni tengt kvikmynda-
gerð. „Ég get til dæmis nefnt
skemmtilegan viðburð með Dr.
Gunna sem fer í gönguferð um
Reykjavík og sýnir tökustaði þar
sem klassískar kvikmyndir hafa
verið teknar upp ásamt því að
stoppa við staði sem eiga sér
skemmtilega menningarlega
skírskotun,“ segir Vera en göngu-
ferðin skemmtilega verður þann
5. október. Nánari upplýsingar
má finna á heimasíðu RIff, www.
riff.is. – kbg
Kvikmyndaborgin
Reykjavík
Lesið. Ferðist
Fótgangandi. Ferðist
Frá Madríd tiL Kíev
eða Frá Boston tiL
gvateMaLaBorgar. Það
MargBorgar sig og er
MiKið Betra en Fjögur
ár í KviKMyndasKóLa.
Elle Marja er 14 ára samísk stelpa
sem gætir hreindýra. Þegar hún
upplifir kynþáttafordóma í heima-
vistarskólanum sínum fer hana
að dreyma um annað líf. Til að
öðlast það þarf hún að verða önnur
manneskja og slíta tengslin við fjöl-
skyldu sína og menningu. Þetta er
söguþráður kvikmyndarinnar Sami
Blood sem Amanda Kernell leik-
stýrir. Myndin vann Europa Cine-
mas Label og FEDEORA verðlaunin í
Feneyjum og er sýnd á RIFF í ár.
Kvikmyndin er persónulegt verk
Amöndu.
„Í fjölskyldu minni eru nokkrir
af eldri kynslóð Sama sem afneita
uppruna sínum og menningu. Þeir
ólust upp í fjöllunum og gættu
hreindýrahjarða og töluðu samísku.
Seinna fóru þeir í heimavistar-
skóla þar sem þeim var eingöngu
leyft að tala sænsku. Í dag bera
þeir önnur nöfn og segjast sænskir
og hafa ekki talað við systkini sín
síðan á sjöunda áratugnum. Þetta
er ekki einsdæmi. Þetta er það sem
einkennir þessa kynslóð Sama,“
segir Amanda. „Ég hef alltaf velt
því fyrir mér af hverju þeir ákváðu
að slíta tengslin og breytast. Getur
þú orðið önnur manneskja? Hvað
verður um þig ef þú slítur tengsl
við fortíðina, menningu og sögu?“
spyr Amanda og segir kvikmyndina
ástaróð til eldri kynslóða Sama.
„Bæði til þeirra sem slitu á öll tengsl
og þeirra sem urðu eftir,“ segir
Amanda.
„Ég vildi búa til kvikmynd þar
sem við skyggnumst inn í samfélag
Sama og skoðum þessa skammar-
legu meðferð Svía. Ég vildi gera
þroskasögu sem er jafn hrá, of-
beldisfull og falleg og sú tilfinning
að vaxa úr grasi,“ segir Amanda.
Amanda segir meginþráð í
verkum sínum fjalla um lygar,
skömm og leyndarmál. „Ég geri
kvikmyndir til að skilja heiminn og
fólkið í kringum mig. Hver einasta
mynd sem ég geri er yfirlýsing um
ást til einhvers sem stendur mér
nærri. Ég vil setja mig í spor fólks,
segir Amanda en hennar næsta verk
mun fjalla um forræðisdeilu. – kbg
Lygar, skömm og leyndarmál
Kvikmyndin Sami Blood er persónulegt verk Amöndu Kernell.
myndagerðarmenn:
„Lesið. Ferðist fótgangandi. Ferð-
ist frá Madríd til Kíev eða frá Boston
til Gvatemalaborgar. Það margborg-
ar sig og er mikið betra en fjögur ár í
kvikmyndaskóla. Haltu þig við eigin
hugsjón því að það er engin ástæða
til að hræðast nokkurn skapaðan
hlut.“
Ég spyr hann hvað hann sé að lesa
þessa dagana og hann segir mér að
hann sé mest að lesa ljóð en fyrir
utan það sé það aðallega „pragma-
tískur lestur“ á hnausþykkri endur-
minningabók Gorbatsjevs og tækni-
legir hluti um Sovétríkin vegna
næsta verkefnis síns sem hann hefur
verið að vinna í Moskvu þaðan sem
hann flaug beint til Íslands.
Áður en blaðamaður nær að
spyrja hann betur út í það verk-
efni lýkur viðtalinu skyndilega
þegar honum er tilkynnt að
hann verði að hendast yfir í
næsta stopp. Áður en hann
fer staldrar hann þó við og
talar eilítið um internetið og
hvernig ungt fólk, mengi sem
blaðamaður fellur undir, verði
að vara sig á ýmsum fölskum
staðreyndum sem þar er að
finna. Blaðamaður getur ekki
annað en tekið undir það.
Werner Herzog er
stundum sagður
vera eini eftirlifandi
kvikmyndahöf-
undurinn (auteur)
en hann hefur á
ferlinum gert gríðar-
legan fjölda kvik-
mynda. Herzog er nú
staddur á landinu
vegna RIFF og að
því tilefni fékk
Fréttablaðið að
ræða stuttlega
við hann.
hverri ástæðu og því hafi hann bara
tekið vélina. Ætlunin hafi allan tím-
ann verið að skila henni.
„Þegar ég var búinn að skjóta
fyrstu myndina kom sú næsta, svo
sú næsta og svo koll af kolli. Ég átt-
aði mig á því að enginn tók eftir því
að vélin var horfin. Sjálft hlutverk
myndavélarinnar var að þjóna fólki
eins og mér – svo að það var auð-
vitað náttúrulegur réttur minn að
skjóta á hana kvikmyndir.“
Lesið bækur
Nokkur ráð fyrir unga kvik-
uppByggingin Má að
Mínu Mati eKKi Bara
verða Þjónusta við
erLenda aðiLa. við
eiguM LíKa að eFLa
innLenda KviKMynda
gerð og aLLa sKöpun.
Stefán þór
Hjartarson
stefanthor@frettabladid.is
3 0 . s e p t e m b e r 2 0 1 7 L A U G A r D A G U r40 H e L G i n ∙ F r É t t A b L A ð i ð
3
0
-0
9
-2
0
1
7
0
4
:2
0
F
B
1
3
6
s
_
P
1
0
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
3
6
s
_
P
1
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
3
6
s
_
P
0
2
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
3
6
s
_
P
0
3
3
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
D
E
1
-A
4
C
8
1
D
E
1
-A
3
8
C
1
D
E
1
-A
2
5
0
1
D
E
1
-A
1
1
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
B

F
B
1
3
6
s
_
2
9
_
9
_
2
0
1
7
C
M
Y
K