Morgunblaðið - 07.04.2017, Blaðsíða 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. APRÍL 2017
Flottir
í fötum
Laugavegi 77, 101 Reykjavík - Sími 551-3033
Jakkaföt
fyrir
veislurnar
Vilhjálmur A. Kjartansson
vilhjalmur@mbl.is
„Mér finnst ekki rétt að verið sé að
æsa fólk upp með fréttum um rottu-
faraldur í einstökum hverfum borg-
arinnar,“ segir Ólafur Sigurðsson,
formaður Landssamtaka meindýra-
eyða.
„Reykjavíkurborg annast flest út-
köll varðandi rottur en það er rétt að
benda á að borgin gengur í þessi mál
íbúum að kostnaðarlausu. Við sinn-
um ekki slíkum útköllum nema þeg-
ar sérstaklega liggur við og borgin
getur ekki sinnt útkalli.“
Spurður um meintan rottufar-
aldur segist Ólafur ekki vita til þess
að meira sé um rottur nú en oft áður.
„Ég væri búinn að heyra af því ef
rottufaraldur væri í gangi og þá líka
ef mikið meira væri um rottur í einu
hverfi en öðru. Reykjavíkurborg
stendur sig ótrúlega vel í þessum
málum.“
Rottur eru um allan bæ
Ómar F. Dabney, rekstrarfulltrúi
Meindýravarna Reykjavíkurborgar,
segir alls engan rottufaraldur í Vest-
urbæ Reykjavíkur.
„Mér finnst frétt sem birtist í Rík-
isútvarpinu um rottur í Vest-
urbænum í gær vera í æsifréttastíl.
Það eru rottur um allan bæ en fólk
verður frekar vart við þær í eldri
hverfum borgarinnar þar sem allur
gangur er á því hvernig ástand lagna
getur verið,“ segir Ómar og bætir
því við að litlar sem engar sveiflur
hafi verið á fjölda rotta á und-
anförnum árum.
„Við sjáum marktækan mun á
músum milli ára en fjöldinn á rottum
er svipaður. Það er alls ekki meira
um þær núna en áður.“
Lagnir og flokkun á rusli
Þar sem lögnum er ekki sinnt
reglulega eru meiri líkur á því að
rottur komist upp á yfirborðið en
þær finnst helst í lagnakerfi borg-
arinnar segir Ómar og bendir á að
margs konar kemísk efni geti haft
áhrif á ástand lagna.
„Ýmis efni sem við notum í upp-
þvottavélum og þvottavélum geta
tært upp lagnir með tímanum.“
Ómar bendir fólki á að flokka
heimilissorp og alls ekki nota
sorpkvarnir.
„Við erum að fæða rotturnar með
sorpkvörnunum og auka álagið á
fráveitukerfið. Ég bið fólk því vin-
samlega að flokka heldur sitt rusl,“
segir Ómar en aukið álag eykur
skemmdir og þannig aðgang rott-
unnar upp á yfirborðið.
Spurður um sníkjudýr sem fylgja
rottunum, t.d. rottumítla, segir Óm-
ar fátt um slíkt.
„Rottumítillinn komst nýlega í há-
mæli vegna frétta um hann á heimili
ungs pars. Hann er hins vegar mjög
sjaldgæfur og síðasta tilvik sem ég
man eftir var árið 2001. Það fylgja
íslensku rottunni fá sníkjudýr, m.a.
vegna þess öfluga starfs okkar að
fækka þeim og það staðfesta skor-
dýrafræðingar og aðrir vísindamenn
sem við vinnum með.“
Enginn rottufaraldur í Vesturbæ
 Verið að æsa fólk upp að óþörfu
 Fá sníkjudýr fylgja íslensku rottunni
Morgunblaðið/Sverrir
Meindýr Rottur lifa í lagnakerfi borgarinnar og koma helst upp á yfirborð og inn í hús fólks þegar lagnirnar bila.
Vilhjálmur A. Kjartansson
vilhjalmur@mbl.is
Alls sóttu 16 karlmenn um þrjár
verkefnastjórastöður sem hver felur
í sér milljón króna styrk til að hefja
nám á meistarastigi haustið 2017,
sem veitir leyfi til kennslu á leik-
skólastigi.
Arna H. Jónsdóttir, formaður
leikskólabrautar við Háskóla Ís-
lands, segir að verið sé að vinna úr
umsóknum en ætlast er til þess af
þeim sem hljóta styrkinn að þeir
sinni tilteknum störfum meðan á
námi þeirra stendur.
„Við hlutum styrk úr Jafnrétt-
issjóði Íslands til að kynna námið og
stýrihópurinn ákvað að fara þessa
leið. Í verkefninu munu þeir þrír
umsækjendur, sem valdir verða,
sinna kynningarstarfi í samráði við
stýrihóp verkefnisins með það að
markmiði að vekja athygli á bæði
náminu og starfi leikskólakennara,“
segir Arna en töluverður kynjahalli
er í starfstéttinni. „Leikskólakennar
eru í meirihluta konur. Einhvers
staðar í kringum 98 prósent.“
Styrkurinn verður greiddur þegar
náminu er lokið og búið að skila af-
riti af leyfisbréfi til kennslu á leik-
skólastigi ásamt greinargerð.
Milljón ástæður
fyrir náminu
 Sextán sóttu um 3 kynningarstöður
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Athygli Sérstök aðferð til að laða
karlmenn í leikskólakennaranám.
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Leyfilegur heildarafli íslenskra skipa
í makríl á árinu 2017 er 168.464 lestir,
samkvæmt nýrri reglugerð sjávarút-
vegsráðuneytisins. Fyrirkomulag
veiðanna er að mestu það sama og
verið hefur síðustu ár. Reikna má
með að vertíð byrji í lok júní miðað við
síðustu ár.
Samningar hafa ekki náðst við önn-
ur strandríki um skiptingu afla úr
makrílstofninum í NA-Atlantshafi. Í
viðræðum Íslendinga, Norðmanna,
Færeyinga, Grænlendinga og Evr-
ópusambandsins í fyrrahaust var
ákveðið að miða við að afli færi ekki
yfir 1.021 þúsund tonn árið 2017. Al-
þjóða hafrannsóknaráðið lagði í fyrra-
haust til að aflinn 2017 færi ekki yfir
944 þúsund tonn og er þar miðað við
nýtingarstefnu sem á að gefa há-
marksafrakstur til lengri tíma.
Sá kvóti sem Íslendingar hafa nú
ákveðið er 16,5% af fyrrnefndri við-
miðun strandríkjanna, eða sama við-
miðun og Íslendingar hafa haft á síð-
ustu árum. Grænlendingar hafa
ákveðið að hámarksafli í makríl í ár
verði 66.365 tonn. Noregur, Evrópu-
sambandið og Færeyjar hafa tekið
frá 15,6 % fyrir Íslendinga, Græn-
lendinga og Rússa, en Íslendingar
taka einir rúmlega það hlutfall. Því
bendir allt til að makrílafli ársins fari
umfram fyrrnefnd 1.021 þúsund tonn.
Heimilt að flytja 10% milli ára
Makrílkvótinn á síðasta ári var
147.824 lestir, en meðal annars vegna
flutnings á milli ára varð aflinn tals-
vert meiri. Heimildir til slíks voru
auknar í 30% kjölfar viðskiptabanns
Rússa 2015, þær voru 20% í fyrra, en í
ár eru þær að nýju komnar í 10%
vegna flutnings heimilda yfir á næsta
ár.
Í yfirliti Fiskistofu í byrjun janúar
kom fram að makrílafli íslenskra
skipa á síðasta ári var 172,2 þúsund
tonn en var 169,3 þúsund tonn árið
2015. Þetta var aukning upp á 1,7%
milli ára. Af aflanum í fyrra veiddust
162.600 tonn í íslenskri lögsögu, eða
94,4% aflans. Makrílafli íslenskra
skipa á alþjóðlegu hafsvæði var 11,4
þúsund tonn og afli í grænlenskri lög-
sögu nam 6,8 þúsund tonnum.
110 þúsund tonn í hlut
skipa með veiðireynslu
Af makrílkvótanum í ár koma tæp-
lega 110 þúsund tonn í hlut skipa sem
veiddu makríl í flottroll og nót á ár-
unum 2007, 2008 og 2009. Til vinnslu-
skipa fara 32.720 lestir og 8.443 lestir
til skipa sem ekki frysta aflann um
borð. Flutningur á aflaheimildum á
milli þessara flokka er heimill. Tvö
þúsund tonn fara í sérstakar ráðstaf-
anir vegna smábáta og tæplega níu
þúsund tonn, eða 5,3%, fara í skip-
timarkað vegna potta eða annarra að-
gerða stjórnvalda.
Til smábáta sem veiða makríl á línu
eða handfæri er ráðstafað 6.400 lest-
um.
Makrílveiðar ársins
í svipuðum skorðum
 Ráðherra ákveður tæplega 170 þúsund tonna hámarksafla
Morgunblaðið/Börkur Kjartansson
Á miðunum Sigurður VE 15 á loðnuveiðum vestur af Patreksfirði í síðasta mánuði, sjá má hvalablástur til hægri, en
hvalir höfðu lítt haft sig í frammi á loðnuvertíðinni fyrr en í blálokin, en þá var talsvert af hval á miðunum.