Freyr - 01.04.2006, Síða 9
NAUTGRIPARÆKT
frá 1. janúar 2006. Allt fjármálaumhverfi
hefur breyst mjög ört að undanförnu og að-
gengi að fjármunum er með allt öðrum
hætti nú en fyrir örfáum misserum. Nú líta
lánastofnanir frekar til heildarviðskipta
bænda og hver og einn getur samið um sfn
kjör og aðgengi að fjármagni. Þar er einnig
um fleiri möguleika að ræða en áður var.
Víst er að Landsbankinn ætlar sér að sinna
framþróun og uppbyggingu meðal bænda
og í landbúnaði almennt og leitast þar við
að verða fremstur meðal jafningja.
Eitt af því sem samtímis breytist er að erf-
iðara verður að fá upplýsingar um fram-
kvæmdir í landbúnaði. Landsbankinn, eins
og aðrar lánastofnanir, gefur ekki upp um-
svif málaflokksins, en Lánasjóður landbún-
aðarins tók árlega saman yfirlit yfir fram-
kvæmdir og fjárfestingar sem sjóðurinn lán-
aði til. Því verður að leita annarra leiða til að
fá samanburð hvað þetta varðar frá ári til
árs.
Fyrir sfðasta ár er þó hægt að fullyrða að
enn ríkir mikil framkvæmdagleði og bjart-
sýni I mjólkurframleiðslunni. Fjós og mjalta-
búnaður er endurnýjaður af miklum krafti.
Það eru ekki síst hagstæðar markaðsað-
stæður sem ýta undir áframhaldandi bjart-
sýni og jákvæða þróun ( greininni.
FRAMLEIÐSLA OG SALA MJÓLKUR
Heildargreiðslumark verðlagsársins
2004/2005 var 106 milljónir lítra en fram-
leiðsla á verðlagsárinu nam 1 1 1.352 þús.
Itr. Greiðslumark fyrir verðlagsárið
2005/2006 var í framhaldi af því ákveðið
111 milljónir lítra. Tafla 3 sýnir framleiðslu
mjólkur á almanaksárunum 2000-2005 og
heildargreiðslumark í mjólk miðað við verð-
lagsárin 2000/2001-2004/2005.
Tafla 3. Framleiðsla mjólkur og heildar-
greiðslumark í mjólk 2000-2005
Alman- aksár Fram- leiðsla (þús. Itr.) Fram- leiðsluár Greiðslu- mark (þús. Itr.)
2000 104.025 2000/2001 103.000
2001 106.150 2001/2002 104.000
2002 110.761 2002/2003 106.000
2003 108.384 2003/2004 105.000
2004 112.030 2004/2005 106.000
2005 109.463 * 2005/2006 111.000
Heimild: Bændasamtök íslands/
Samtök afurðastöðva í mjólkuriðnaði
* Mjólka ehf. meðtalin
Sala próteinríkra mjólkurvara, s.s. osta og
skyrs, hefur farið vaxandi undanfarin ár en
á móti hefur dregið úr sölu á fituríkum vör-
um eins og drykkjarmjólk og viðbiti. Árlega
er því flutt út nokkurt magn af smjöri. (töfl-
um 4 og 5 er sýnd sala helstu mjólkurafurða
árin 2004 og 2005 á fitu- og próteingrunni,
ásamt breytingu á milli ára.
Tafla 4. Sala mjólkurafurða 2004 og
2005, umreiknuð á fitugrunni
2004 2005 Mismunur
(þús. Itr.) (þús. Itr.) (þús. Itr.)
Mjólk 26.014 25.858 -156
Rjómi 16.862 17.237 375
Ábaetisréttir 2.860 2.803 -57
Viðbit 24.971 25.881 910
Ostar 25.376 26.488 1.112
Mjólkurduft o.fl. 2.036 2.062 26
Samtals 98.119 100.768 2.649
Heimild: Samtök afurðastöðva í mjólkuriðnaði
Tafla 5. Sala mjólkurafurða 2004 og
2005, umreiknuð á próteingrunni
2004 2005 Mismunur
(þús. Itr. (þús. Itr.J (þús. Itr.)
Mjólk 42.844 42.460 -384
Rjómi 1.655 1.730 75
Ábætisréttir 15.368 17.221 1853
Viðbit 2.691 2.674 -17
Ostar 39.443 40.927 1.484
Mjólkurduft o.fl. 7.277 7.041 -236
Samtals 106.587 112.315 5.728
Heimild Samtök afurðastöðva í mjólkuriðnaði
Nokkur aukning hefur orðið í neyslu
mjólkurafurða á íbúa þegar hún er reiknuð
miðað við fituinnihald, eða um 0,8% milli
áranna 2004 og 2005. Þetta er jákvæð
Ljósm. Jón Eiríksson
breyting frá fyrri árum. Árið 2005 var neysla
á íbúa á próteingrunni einnig tæpum
1,15% meiri en árið 2004. Þessi þróun er
sýnd í töflu 6.
(töflu 7 er sýnd neysla helstu mjólkuraf-
urða á íbúa árin 2000 -2005. Veruleg aukn-
ing hefur orðið í neyslu á skyri og skyr-
drykkjum á sfðustu árum en dregið úr
mjólkurdrykkju.
FRAMLEIÐSLA OG SALA
NAUTGRIPAKJÖTS
Framleiðsla og sala nautgripakjöts hefur
haldist nokkuð stöðug undanfarin ár eða
milli 12 og 13 kg á íbúa. Hlutdeild naut-
gripakjöts í heildarkjötneyslu Islendinga árið
2005 var tæplega 15%. í töflu 8 er yfirlit
yfir framleiðslu og sölu nautgripakjöts árin
2000 - 2005. Alls var 20.019 gripum slátr-
að á árinu 2005.
Tafla 6. Heildarsala mjólkur á íbúa 2000-2005, umreiknuð á fitu- og próteingrunni
IIIIIMIIIII IIIIIIIIIH 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Samtals umr. á fitugr. (Itr.) 348,5 344,8 336,7 334,1 337,8 340,4
Samtals umr. á próteingr. (Itr.) 377,0 379,1 369,6 370,8 375,1 379,4
Heimild: Samtök afurðastöðva í mjólkuriðnaði. Útreikningar: Bændasamtök islands
Tafla 7. Sala helstu mjólkurafurða á íbúa 2000 -2005
2000 2001 2002 2003 2004 2005
Mjólk (Itr.) 154,4 151,5 149,7 146,9 144,8 141,8
Rjómi (Itr.) 7,3 7,3 7,2 7,5 7,7 7,6
Jógúrt (Itr.) 10,9 10,2 11,6 12,2 14,3 13,4
Jógúrt innflutt (Itr.) 1,3 0,6 0,3 0,2 0,2 0,1
Skyr(kg) 6,7 8,7 7,9 8,9 10,7 14,8
Aðrar ferskvörur (Itr.) 1,5 1,4 1,5 1,4 1,3 1,0
Viðbit (kg) 5,4 5,3 5,1 5,0 5,1 5,2
Ostar (kg) 14,7 15,1 14,9 15,0 15,1 15,4
Ostar innfluttir (kg) 0,6 0,4 0,5 0,5 0,5 0,6
Duft (kg) 2,2 2,3 2,3 2,2 2,4 2,3
Heimild: Samtök afurðastöðva í mjólkuriðnaði
FREYR 04 2006
5