Morgunblaðið - 13.10.2017, Blaðsíða 17

kjölfarið. „Hver þessara þriggja
virkjana einar og sér eru arðbærir
kostir, Urriðafoss hvað arðbærastur.
En sú virkjun yrði alltaf síðust, m.a.
vegna umhverfisáhrifa. En það er
17
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. OKTÓBER 2017
ekki þannig að Hvammsvirkjun
myndi á einhvern hátt kalla á að ráð-
ist yrði í hinar tvær.“
Anna Sigríður á Stóra-Núpi segir
sig og fleiri hafa óttast að áformin í
heild yrðu dregin fram í dagsljósið á
ný. „En hvort sem það er hugmyndin
eða ekki þá á ekki að reisa Hvamms-
virkjun. Mér finnst komið gott af
virkjunum yfirhöfuð, hvort sem það
er hér í anddyri hálendisins, eða ann-
ars staðar.“
Hún minnir á að aðeins nýverið
hafi Búðarhálsvirkjun verið tekin í
gagnið og Búrfell II sé í byggingu.
„Þarf að reisa Hvammsvirkjun? Ein-
hvers staðar verðum við að draga
mörkin.“
Þessari sömu spurningu veltir nú
Björgvin Skafti Bjarnason, oddviti
Skeiða- og Gnúpverjahrepps, fyrir
sér. Virkjanirnar þrjár myndu allar
hafa umhverfisáhrif í sveitarfélaginu
en engar beinar tekjur af þeim eða
störf þó skapast. Mannvirki tengd
Hvammsvirkjun yrðu handan Þjórs-
ár og þar með í Rangárþingi ytra. Því
fengju Skeiðamenn og Gnúpverjar
ekkert fyrir sinn snúð. „Þetta er
mjög óheppilegt,“ segir Hörður og
bætir við að Landsvirkjun hafi mjög
litla möguleika til að bæta sveitar-
félögum slíkt misrétti upp. „Þetta er
ekki sanngjörn skipting og stjórnvöld
þyrftu að skoða þessa löggjöf.“
Fórn fyrir þjóðhagslega
hagsmuni
Fleiri sveitarfélög hafa lent í þeirri
stöðu að hagnast ekki á virkjunum
innan sinna landamerkja. Gott dæmi
um það er Kárahnjúkavirkjun. Stífla
og lón eru á Fljótsdalshéraði en
stöðvarhúsið í Fljótsdalshreppi.
Landsvirkjun greiðir Fljótsdals-
hreppi fasteignagjöld en Fljótsdals-
hérað fær ekkert í sinn hlut.
„Við lítum á þetta sem fórn. Það er
alveg klárt mál,“ segir Björgvin odd-
viti, spurður hvers vegna Skeiða- og
Gnúpverjahreppur ætti að sam-
þykkja Hvammsvirkjun. Hann segir
að ákvörðunina þurfi að byggja á
þjóðhagslegri hagkvæmni. „Ef það
er þörf á virkjun þá virkjum við, ef
það er ekki þörf þá virkjum við ekki.
Svo er það matsatriði hvað er þörf.“
En er þessi þörf til staðar núna
varðandi Hvammsvirkjun? Björgvin
telur svo ekki vera, hvort sem miðað
er við orkuspá Orkustofnunar eða lit-
ið til stóriðjuverkefna sem eru í
óvissu eða hafa verið slegin út af
borðinu. „Það er allur vindur úr
þessu í augnablikinu.“ Hann telur
það sameiginlegan skilning sveitar-
stjórnarinnar og Landsvirkjunar „að
það liggi ekkert rosalega á [að
byggja Hvammsvirkjun]“.
Í frummatsskýrslu vegna fram-
kvæmdarinnar sem kom út í maí á
þessu ári kom fram að gert væri ráð
fyrir að útboðsferli vegna Hvamms-
virkjunar myndi hefjast í ár og að
framkvæmdir gætu mögulega hafist
í byrjun næsta árs. Þá var stefnt að
því að virkjunin yrði tekin í rekstur
árið 2021.
Nú er hins vegar ljóst að þessi
áætlun hefur breyst nokkuð. Að sögn
Harðar er enn útlit fyrir að
Hvammsvirkjun verði næsta virkjun
Landsvirkjunar, „en það er ekki
þannig að þetta sé alveg að bresta á“.
Ekki sé búið að taka ákvörðun um
Hagalón Inntakslón
Hvammsvirkjunar yrði
4 ferkílómetrar að stærð.
Baráttan tekið mikla orku
Anna María Flygenring, bóndi í Hlíð, segir að einhverjir hafi þá skoðun að þar sem búið sé að virkja ofar í Þjórsá og
umhverfið manngerðara á þessum slóðum en til dæmis í Þjórsárverum skipti litlu hvort virkjað verði í byggð. „Mér
finnst það fáránleg rök,“ segir hún. Hvammsvirkjun yrði heilmikið inngrip í marga þætti.
 SJÁ SÍÐU 18
Nýta betur orkuvinnslusvæðin
Til að draga úr umhverfisáhrifum leggur Landsvirkjun nú áherslu á að nýta betur þau svæði sem orkuvinnsla fer
þegar fram á og nýta þannig þá innviði, m.a. uppistöðulón, vegi og línur, sem þegar eru til staðar. Fyrirhugaðar virkj-
anir í neðri hluta Þjórsár eru dæmi um þetta. „Með auknu vægi umhverfismála er það orðið stærra mál að fara inn á
áður ónýtt og ósnortin svæði,“ segir Hörður Arnarson, forstjóri Landsvirkjunar. Sama þróun eigi sér stað erlendis.
Lega lóna m.v. umhverfismat 2003
Fyrirhugaðar virkjanir í neðri hluta Þjórsár
5 km
SKEIÐA- OG
GNÚPVERJAHREPPUR
RANGÁRÞING YTRA
ÁSAHREPPUR
FLÓA-
HREPPUR
Þjórs
á
Hestfjall
VörðufellHv
ítá
Skarðsfjall
Gíslholtsvötn
Búðafoss
Þjórsártún
Kálfhóll
Háholt
Blesastaðir
Brautarholt
Árnes
Stórinúpur
Hagi
Skarð
Hagalón
4,0 km2
Urriðafossvirkjun
140 MW
Búrfell I og II
Hvammsvirkjun
93 MW
Heiðarlón
9 km
Árneslón
4,5 km2
Holtavirkjun
57 MW
2