Morgunblaðið - 13.10.2017, Blaðsíða 38

38 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. OKTÓBER 2017
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Í einu verka sýningarinnar Stór-
Ísland, sem verður opnuð í Lista-
safni Reykjavíkur – Hafnarhúsi í
kvöld klukkan 20, má sjá hvar lista-
konan Anna Hallin er komin með
tröllvaxna uppblásna mynd af Ís-
landi í fangið og glímir við að ná
jafnvægi. Líta má á glímuna í mynd-
bandsverkinu sem tákn fyrir við-
fangsefni sýningarinnar þar sem
getur að líta verk sjö listamanna sem
eiga það sameiginlegt að hafa fæðst
utan Íslands en hafa gert landið að
heimili sínu. Og eru öll virkir þátt-
takendur í íslensku listalífi, hafa
auðgað það hver með sínum hætti,
og á sínum forsendum, og auka á
fjölbreytileikann eins og glögglega
kemur í ljós við að skoða marg-
breytileg og forvitnileg myndverkin.
Listamennirnir sjö eru Anna Hall-
in, Claudia Hausfeld, Jeanette Cas-
tioni, Joris Rademaker, Rebecca Er-
in Moran, Sari Cedergren og
Theresa Himmer. Þau eru frá Sví-
þjóð, Þýskalandi, Ítalíu, Hollandi,
Bandaríkjunum, Finnlandi og Dan-
mörku og hafa sett í sýningarsalina
ljósmynda- og myndbandsverk,
skúlptúra, teikningar og innsetn-
ingar. Sýningarstjórinn, Yean Fee
Quay, á sjálf rætur í Singapúr en
stafar sem verkefnastjóri sýninga
við Listasafn Reykjavíkur.
Bakgrunnurinn hefur áhrif
Listafólkið fékk frjálsar hendur
við val á verkum á sýninguna og í til-
kynningu frá safninu segir að áhrifin
geti verið „í líkingu við að heyra
nokkur móðurmál töluð í einu“.
Í samtali við sýningarstjórann
Fee kemur fram að hugmyndin um
að setja upp sýningu með þátttöku
listamanna sem séu fæddir í öðru
landi en hafi sest að á Íslandi hafi
fyrst kviknað fyrir rúmum áratug.
„Oft er verið að setja saman sýn-
ingar með íslenskum listamönnum
sem settar eru upp erlendis og eiga
að standa fyrir íslenska myndlist en
okkur fannst ekki síður áhugavert
að setja saman sýningu sem þessa
enda eru margir listamenn hér á
landi af erlendum uppruna,“ segir
Fee og bætir við að sýninguna megi
líta á sem lítið dæmi um það hvað
listamenn fæddir í öðrum löndum
skapa hér.
„Í ferlinu, við að ræða við þessa
listamenn og skoða hvað þeir hafa
verið að fást við, þá fann ég líka að
verkin þeirra eru að mörgu leyti sér-
stök hér í samhengi íslenskrar
myndlistar.“
– Hvernig?
„Hér er gott dæmi,“ svarar Fee
brosandi og bendir á verk eftir Joris
við hlið okkar. „Ég gat til dæmis
ekki fundið verk eftir annan íslensk-
an listamann sem gerir verk úr tann-
stönglum.“ Á einum veggnum er röð
lágmynda þar sem Joris hefur skap-
að ýmiskonar form úr þeim aðgengi-
lega en jafnframt óvænta efnivið.
„Joris notar semsagt tilbúna hluti
í sín verk og það gera margir fleiri
en það hvernig hann hugsar um það
greinir hann frá öðrum,“ bætir Fee
við.
„Bakgrunnur allra listamannanna
hefur áhrif á verkin og kemur inn í
þau á einhvern hátt og það finnst
mér áhugavert. Annað dæmi um það
er hvernig Anna Hallin hefur unnið
úr sinni menntun í leirlist og tekið
það inn í aðra miðla eins og vídeó-
verk. Og Jeanette notar rannsókn-
araðferð sem hún beitir í sinni list-
sköpun til að leita, ekki að einhverju
sem tengist Ítalíu þótt hún sé ættuð
þaðan, heldur oftast að einhverju
sem tengist Íslandi.
Theresa er dönsk, lærði myndlist í
New York og hefur lesið mikið ensk-
ar bókmenntir. Hún er líka með
rannsóknaraðferð og notar til að
mynda sögu eftir John Cheever,
Sundmanninn, og kvikmyndahandrit
eftir bókinni. Hún fékk svo íslenska
leikara til að leika upp úr því á ís-
lensku. Ég hef ekki séð neinn mynd-
listarmann sem fæddur er á Íslandi
skapa verk á sama hátt og þau.“
– Þeir sem flytja til annars lands
bera með sér eitthvað nýtt sem bæt-
ist við menninguna sem er þar fyrir.
Sjáum við það og finnum fyrir því?
„Já, hiklaust,“ svarar Fee. „Upp-
haflega hugmyndin að sýningunni
var einföld, að sýna verk listamanna
sem fæddust í öðrum löndum, en já,
það gladdi mig að sjá þegar verkin
komu hér saman að þau sýna hverju
listamennirnir bæta við myndlist-
arlífið. Og þau eru á engan hátt út-
undan hér á landi heldur hafa öll
fengið viðurkenningu og njóta virð-
ingar fyrir störf sín.“
Heillandi og flókið á sama tíma
Nokkrir listamannanna unnu að
uppsetningu verka sinna sinna þeg-
ar blaðamaður leit inn í gær. Fyrir
sýninguna hefur Anna Hallin meðal
annars valið hluta af myndbands-
verki sem þær Olga Bergmann
sýndu á sínum tíma í Listasafni Ís-
lands, þar sem hún sést glíma við
uppblásið Ísland.
„Mér fannst það passa svo vel inn
á þessa sýningu,“ segir hún. „Það er
vitaskuld allt annað að velja að flytja
frá einu landi til annars eða vera
þvingaður til þess, en maður fær
alltaf eitthvað nýtt í fangið sem þarf
að meðhöndla og kynnast. Það eru
margar hliðar á því að skipta um
heimaland, það er heillandi og flókið
á sama tíma.“
Annað verk Önnu er úr leir og
sýnir nokkrar samfastar fígúrur,
sumar með andlit á óvenjulegum
stöðum og aðrar andlitslausar. „Nú
er maður svolítið upptekinn af kosn-
ingunum sem eru að skella strax aft-
ur á okkur og því hvernig menn haga
sér í hóp. Nú hefur stór hluti Íslend-
inga líka reynslu af því að búa í öðr-
um löndum og þekkja að maður
breytist að einhverju leyti en er um
leið sá sami,“ segir hún um verkið.
Fjalla um innflytjendur
Jeanette sýnir tvö verk. Annað frá
2004 þegar hún var í námi í Bret-
landi og vann rannsóknarverkefni
Að mörgu leyti sérstök
 Sjö listamenn sem eru fæddir í öðrum löndum en búa nú á Íslandi eiga verk á sýningunni
Stór-Ísland í Listasafni Reykjavíkur – Hafnarhúsi  „Eru á engan hátt útundan hér á landi“
Morgunblaðið/Einar Falur
Stórt Ísland Í myndbandsverki
glímir Anna Hallin við landið.
Fjölbreytileiki Nokkrir listamannanna með sýningarstjóranum: Anna Hallin, Claudia Hausfeld, Rebecca Erin
Moran, Yean Fee Quay og Jeanette Castioni. Einnig sýna Joris Rademaker, Sari Cedergren og Theresa Himmer.
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Við höfum verið að flytja tangólög eft-
ir Piazzolla og argentíska tónlist á
ýmsum tónleikum síðustu mánuði við
afskaplega góðar viðtökur Íslendinga.
Það var draumur hjá mér að halda
tónleika í stærri sal og fara eins langt
og hægt væri í einhvers konar svið-
setningu tónlistarinnar,“ segir Svan-
laug Jóhannsdóttir söngkona sem
kemur fram á Tíbrártónleikum í Saln-
um í kvöld kl. 20. Með henni leika Agn-
ar Már Magnússon á píanó, Matthías
Stefánsson á fiðlu, Matti Kallio á
harmonikku, Gunnar Hilmarsson á
gítar og Gunnar Hrafnsson á kontra-
bassa. Dansarar frá Tangófélaginu
taka sporið úr smiðju Tinnu Ágústs-
dóttur ásamt Jóhannesi Agnari Krist-
inssyni og sérstakur gestasöngvari er
Margrét Pálmadóttir söngkona.
„Við erum í gegnum tónlistina að
vinna með sterkar grunntilfinningar.
Ýkt sorg, ást og drama eru aðalsmerki
tangósins þar sem dalirnir eru djúpir,
topparnir ýktari og gleðin glansar.
Þarna gefst tækifæri til að gleyma sér
um stund, opna hugann fyrir mögu-
leikum og hugsa um orð, atburði og
upplifanir frá nýju sjónarhorni,“ segir
Svanlaug og bendir á að hún sé vegna
mikillar tjáningar sinnar á tónleikum
iðulega spurð hvort hún sé leiklistar-
menntuð.
„Ég er það ekki, en elska leikhúsið
og setti einu sinni upp söngleik í sam-
starfi við Íslensku óperuna og fékk
tækifæri til að starfa sem aðstoðarleik-
stjóri á West End. Á þeim tíma hélt ég
að það væri nóg fyrir mig að starfa í
leikhúsinu að tjaldabaki, en fann síðan
fljótt að ég vildi líka standa á sviðinu
og gefa af mér til áhorfenda.“
Í læri hjá flottum kennurum
Spurð hvernig áhugi hennar á
tangónum hafi kviknað rifjar Svanlaug
upp að hún hafi sótt tveggja daga
námskeið hjá Olivier Manoury fyrir
sjö árum. „Hann kynnti mig fyrir
Piazzolla og þá áttaði ég mig á því að
ég væri komin heim tónlistarlega séð
og yrði að skoða þessa tónlist betur,“
segir Svanlaug og rifjar upp að hún
hafi á þeim tíma verið komin níu mán-
uði á leið. Þegar dóttir Svanlaugar var
sex mánaða hélt hún ásamt eiginmanni
til Argentínu og sótti um nokkurt
skeið söngtíma hjá Pablito Martin,
Maríu Graña og Lauru Gonzalez, dótt-
ur Juliu Zenko.
„Ég var svo heppin að fá að læra hjá
Töfrandi tangó
 Svanlaug Jóhannsdóttir kemur fram
á Tíbrártónleikum í Salnum í kvöld
Hleðslutæki Hleðslutæki Starttæki
Nevada 14 Alpine 18 Boost Drive 9000
12V, 9A 12/24V, 9/5A 12V, 9000mAh
TW 807025 TW 807025 TW 807025
9.900 kr. 13.990 kr. 17.490 kr.
Verkfærasalan
Síðumúli 11 - 108 Reykjavík | Dalshraun 13 - 220 Hafnarfjörður
560-8888 • www.vfs.is
Öll verð eru birt með fyrirvara um prentvillur og áskilinn er réttur til breytinga. Tilboð gildir til 30.nóvember 2017.