Morgunblaðið - 11.12.2017, Blaðsíða 15

FRÉTTIR 15Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 11. DESEMBER 2017
Jólatilboðsverð kr. 59.719,-
Til í svörtum, rauðum og grænum lit
Rauðagerði 25 108 Rvk Sími 440-1800 www.kaelitaekni.is
Vitamix S30
• Tvær könnur fylgja 600 ml
drykkjarkanna og 1,2 l kanna
• Stiglaus hraðastýring ásamt
pulse rofa
• Uppskriftarbók fylgir
Fjölhæfur og flottur
Heimurinn er að-
eins „einu brjál-
æðiskasti“ frá
kjarnorkustríði.
Þetta sagði Beat-
rice Fihn þegar
hún tók á móti
friðarverðlaun-
um Nóbels fyrir
hönd samtak-
anna ICAN í Ósló
í gær. Samtökin berjast fyrir eyð-
ingu kjarnorkuvopna í heiminum
og að baki þeim stendur bandalag
hundraða frjálsra félagasamtaka.
Við athöfnina sagði Fihn yfirvof-
andi hættu vegna kjarnorkuvopna
vera meiri í dag en á tímum kalda
stríðsins.
NOREGUR
Friðarverðlaun
Nóbels afhent í Ósló
Beatrice Fihn
Ólöf Ragnarsdóttir
olofr@mbl.is
Hvassa vinda, sem hafa magnað
skógarelda í Kaliforníuríki, tók að
lægja örlítið á laugardag. Bæði íbú-
ar og slökkvilið vona að það verði til
þess að auðveldara verði að ná tök-
um á eldunum. Hundruðum þús-
unda var gert að yfirgefa heimili sín
vegna eldanna og rúmlega 850
byggingar urðu fyrir tjóni. Þrátt
fyrir umfang eldanna, sem geisuðu
á sex stöðum á svæðinu, hefur að-
eins verið tilkynnt um eitt mannsfall
af þeirra völdum. Sumum íbúum var
loks heimilað að snúa aftur til heim-
kynna sinna eftir fimm daga fjar-
veru. Sterkustu vindhviðurnar
mældust allt að 26 m/s en hinir svo-
kölluðu Santa Ana-vindar standa nú
yfir og eru þeir árstíðabundnir. Þá
er gróður afar þurr á svæðinu og
því hættuleg blanda saman við mik-
ið hvassviðri. Varað hefur verið við
því að þrátt fyrir að vinda lægi þurfi
enn að hafa varann á vegna reyks
og ösku sem mengað geti loftið á
svæðunum.
Trump lýsti yfir neyðarástandi
Um 1.000 slökkvistöðvar vítt og
breitt í Kaliforníu vinna saman að
því að ná tökum á eldunum. Um
4.400 manns berjast við stærsta eld-
inn af sex, en aðeins hefur tekist að
ná tökum á um 15% af þeim eldi. Þó
hefur aðeins betur gengið með hina
fimm.
Donald Trump Bandaríkjaforseti
hefur lýst yfir neyðarástandi vegna
skógareldanna og heimilar með því
aukið fjármagn frá alríkinu vegna
ástandsins. Jerry Brown, ríkisstjóri
Kaliforníu, segir elda sem ógni lífi
og eignum fólks nú einfaldlega hluta
af lífi fólks á svæðinu. Brown segir
Kaliforníubúa þurfa að laga sig að
breyttum aðstæðum sem komnar
eru til vegna loftslagsbreytinga.
Þykir það stinga í stúf við ummæli
Bandaríkjaforseta en hann er efa-
semdamaður um loftslagsbreytingar
af mannavöldum.
Árið 2017 er það mannskæðasta í
sögu Kaliforníu þegar kemur að
skógareldum. Til að mynda létu yfir
40 manns lífið í október þegar
skógareldar geisuðu um vínekrur
norður af borginni San Francisco.
AFP
Náttúruhamfarir Skógareldarnir sem hafa geisað víða um Kaliforníu eru illviðráðanlegir og hafa valdið miklu tjóni.
Vona að eldar hjaðni
þegar vinda lægir
 Hundruð þúsunda neyddust til að flýja heimili sín
Ólöf Ragnarsdóttir
olofr@mbl.is
Emmanuel Macron Frakklandsfor-
seti fundaði með Benjamin Net-
anyahu, forsætisráðherra Ísraels, í
gær og hvatti hann til að sýna hug-
rekki í samskiptum við Palestínu-
menn svo hægt væri að koma á friði
milli ríkjanna. Átök brutust út í kjöl-
far umdeildrar ákvörðunar Donalds
Trump Bandaríkjaforseta að viður-
kenna Jerúsalem sem höfuðborg
Ísraels og hafa fjórir Palestínumenn
fallið. Þá lagði Macron að Netanyahu
að stöðva byggingu landtökubyggða
gyðinga á landi Palestínumanna en á
þessu ári settu stjórnvöld í Ísrael
fram áætlun um byggingu fleiri
íbúða í landtökubyggðum en nokkru
sinni fyrr frá árinu 1992. Landtöku-
byggðirnar eru ólögleglegar sam-
kvæmt alþjóðalögum. Fyrir fundinn
hafði Netanyahu sakað leiðtoga ríkja
Evrópusambandsins um hræsni þar
sem þeir hefðu fordæmt ákvörðun
Trumps en látið vera að fordæma
eldflaugaárásir sem beindust að Ísr-
ael. Macron hóf því tölu sína á því að
fordæma allar árásir sem beinst hafa
gegn Ísrael síðustu daga. Netanyahu
heldur til Brussel í dag þar sem hann
hittir utanríkisráðherra ESB-ríkja
og búist er við að þeir muni taka und-
ir málflutning Macron og þrýsta á
hann að semja um frið við Palest-
ínumenn.
Ákvörðun Trumps hefur verið
gagnrýnd víða um heim og þykir til
þess fallin að draga úr líkum á að
hægt verði að semja um frið á milli
Ísraela og Palestínumanna. Banda-
ríkjamenn hafa iðulega átt sæti við
borðið þegar kemur að friðarsamn-
ingum á milli ríkjanna þrátt fyrir að
allt frá 1976 hafi Ísrael verið það ríki
sem þiggur mestan stuðning frá
Bandaríkjamönnum. Í fyrstu var sá
stuðningur aðallega í formi efna-
hagslegrar aðstoðar en í dag er
hernaðarlegur stuðningur stærsti
hlutinn. Á valdatíð George W. Bush
var gerður samningur um hernaðar-
legan stuðning sem gildir til ársins
2018 þar sem segir að Ísraelar fái
sem nemur 30 milljörðum banda-
ríkjadollara á 10 ára tímabili. Þá er
Ísraelum heimilt að ráðstafa allt að
26,3% af þeirri fjárhæð til hergagna
sem framleidd eru í Ísrael og styrkir
samningurinn því um leið vopna-
framleiðendur þar í landi.
Evrópuríki þrýsta á Ísrael
vegna ákvörðunar Trumps
 Forsætisráðherra Ísraels í heimsókn til Evrópu  Sakar ESB-ríki um hræsni
AFP
Átök Fjórir ísraelskir hermenn handtaka dreng fyrir að kasta steinum.
Jerúsalem
» Borgin skiptist í tvo hluta,
austur og vestur.
» Ísraelar hernámu austur-
hlutann í stríði 1967 og er
staða borgarinnar eitt stærsta
deilumálið milli ríkjanna.
» Palestínumenn eru um þriðj-
ungur íbúa borgarinnar en
njóta ekki sömu réttinda og
ísraelskir íbúar.
» Yfirvöld í Ísrael veita palest-
ínskum íbúum Jerúsalem ekki
ríkisborgararétt. Þeir hafa því
t.a.m. ekki kosningarétt.
Þúsundir mótmæltu í miðborg
Kænugarðs í gær og kröfðust þess
að Mikheil Saakashvili yrði látinn
laus úr fangelsi. Einnig vilja mót-
mælendur að forseta Úkraínu, Petro
Porosénkó, verði vikið frá störfum.
Saakashvili er fyrrverandi forseti
Georgíu og er gefið að sök að leggja
á ráðin um valdarán fyrir tilstilli
Rússa. Saakashvili var áður héraðs-
stjóri í Úkraínu en var sviptur þeim
titli, og úkraínskum ríkisborgara-
rétti, eftir deilu við Porosénkó.
ÚKRAÍNA
Vilja forsetann frá
og fanga lausan