Morgunblaðið - 07.04.2018, Blaðsíða 24

24 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. APRÍL 2018
Nánar á norraenahusid.is
Umhverfishátíð í
Norræna húsinu
Helgina 7–8. apríl kl. 13–17
GERUMHEIMILINGRÆNNI!
ÓKEYPISAÐGANGUR
laugavegi 47 www.kokka.is kokka@kokka.is
Pappelina gólfmotta, 70 x 100 cm
Verð 12.500 kr.
Stefán Gunnar Sveinsson
sgs@mbl.is
Sergei Skrípal, rússneski njósnarinn
sem varð fyrir taugaeitursárásinni í
Salisbury í síðasta mánuði, var í gær
sagður kominn úr allri lífshættu. Til-
kynntu fulltrúar sjúkrahússins þar
sem Skrípal og Júlíu dóttur hans var
sinnt að ástand Sergeis hefði batnað
til mikilla muna.
Milliríkjadeilan á milli Breta og
Rússa vegna árásarinnar harðnaði
enn í gær eftir að breska blaðið Tim-
es ljóstraði því upp að breska leyni-
þjónustan teldi sig hafa rakið upp-
runa taugaeitursins til sérstakrar
rannsóknastofu rússneska hersins í
bænum Shikhany, sem er á bökkum
Volgu suðaustur af höfuðborginni
Moskvu.
Rússar höfnuðu fullyrðingum
blaðsins þegar í stað. Sergei Lavrov,
utanríkisráðherra Rússa, sagði að
sér væri kunnugt um þessar fullyrð-
ingar, en sagði að Rússar myndu
ekki treysta neinum slíkum yfirlýs-
ingum nema þeir sjálfir fengju að
staðreyna þær. Sagði hann Breta
vera að leita dauðaleit að nýjum af-
sökunum fyrir „hinni óafsakanlegu
afstöðu þeirra“. Þá sögðu rússneskir
embættismenn að efnavopn hefðu
aldrei verið geymd í Shikhany.
Rússnesk stjórnvöld segja að þau
hafi aldrei framleitt efnavopn upp á
eigin spýtur, en Novichok-eitrið sem
um ræðir var upphaflega þróað á
tímum Sovétríkjanna. Þá lýsti Vla-
dimír Pútín Rússlandsforseti því yfir
í september á síðasta ári að öllum
efnavopnum í fórum Rússa hefði
verið eytt.
Breska innanríkisráðuneytið til-
kynnti í gær að það hefði hafnað um-
sókn um vegabréfsáritun frá Viktor-
íu, frænku Skrípal-feðginanna, en
hún var fyrr í vikunni sögð hafa tal-
að við Júlíu í síma, og var upptaka af
því símtali spiluð í rússnesku sjón-
varpi. Sagði í rökstuðningi ráðuneyt-
isins að umsókn frænkunnar um
áritun samræmdist ekki innflytj-
endareglum Bretlands.
Rússar nýttu mikinn hitafund hjá
öryggisráði Sameinuðu þjóðanna í
fyrrakvöld til þess að gagnrýna
Breta hart fyrir það hvernig þeir
hefðu haldið á málum. Andmælti
Vassilí Nebenzia, sendiherra Rúss-
lands í ráðinu, þeim fullyrðingum að
Rússland bæri ábyrgð á árásinni í
Salisbury. „Gátuð þið ekki komið
með betri falsfrétt?“ spurði hann
ráðið.
Ólígarkar settir á svartan lista
Þá ákvað Bandaríkjastjórn að
herða á refsiaðgerðum sínum gegn
helstu bandamönnum Pútíns Rúss-
landsforseta í gær, en tilkynnt var
að sjö af helstu ólígörkum landsins
hefðu verið settir á svartan lista.
Einn talsmaður bandaríska utanrík-
isráðuneytisins sagði að aðgerðirnar
væru svar við hegðun rússneskra
stjórnvalda víðsvegar um heiminn.
Nefndi hann sérstaklega innlimun
Krímskagans, stuðning Rússa við
uppreisnarmenn í austurhluta Úkra-
ínu sem og stuðning við Assad-
stjórnina í Sýrlandi, auk netárása
víðsvegar um heiminn. „En síðast en
ekki síst er þetta svar við áframhald-
andi tilraunum Rússa til þess að
grafa undan vestrænu lýðræði,“
sagði talsmaðurinn. Auk ólígark-
anna sjö voru tólf fyrirtæki í þeirra
eigu, 17 rússneskir embættismenn
og vopnaframleiðandi í ríkiseigu sett
á svarta listann.
Talið er líklegt að aðgerðir Banda-
ríkjastjórnar muni gera samskipti
Vesturveldanna og Rússlands enn
stirðari, en gagnrýnendur Pút-
ínstjórnarinnar fögnuðu þeim, þar
sem þær beindust að helstu bak-
hjörlum Pútíns. Sagði bresk-
bandaríski viðskiptamaðurinn Bill
Browder, sem eitt sinn stundaði við-
skipti í Rússlandi, að aðgerðirnar
væru löngu tímabærar, þar sem þær
tækju loks á mönnunum sem styddu
helst við bakið á Pútín.
Rússnesk stjórnvöld þögðu hins
vegar þunnu hljóði um aðgerðirnar í
gær, en fréttaskýrendur töldu að
vænta mætti harðra viðbragða úr
þeim ranni fljótlega. Fulltrúar
vopnaframleiðandans Rosboronex-
port, sem flytur út rússnesk vopn,
mótmæltu hins vegar aðgerðunum
hástöfum. Sögðu þeir aðgerðirnar
vera ekkert annað en illa dulbúna af-
sökun til þess að koma í veg fyrir
samkeppni fyrirtækisins við banda-
ríska vopnaframleiðendur.
Segja eitrið upprunnið í Rússlandi
 Sergei Skrípal kominn úr lífshættu og hefur náð „undraverðum bata“  Rússar andmæla full-
yrðingum Breta um uppruna eitursins  Bandaríkjastjórn setur bandamenn Pútíns á svartan lista
AFP
Refsiaðgerðir Þessi mynd frá nóvember á síðasta ári sýnir Vladimir Pútín
heilsa Alexei Miller, framkvæmdastjóra ríkisolíurisans Gazprom, en Miller
var einn þeirra sem lentu á svörtum lista Bandaríkjastjórnar í gær.
Skrípal-málið
» Breska blaðið The Times
ljóstraði því upp í fyrradag að
breska leyniþjónustan teldi
sig hafa rakið uppruna Novi-
chok-eitursins, sem notað var
í Salisbury 4. mars síðastlið-
inn, til rannsóknastofu í Rúss-
landi. Rússar andmæltu
þessu.
» Sergei Skrípal, njósnarinn
sem varð fyrir árásinni, er
sagður úr lífshættu og á góð-
um batavegi. Dóttir hans Júlía
mun sömuleiðis vera úr lífs-
hættu.
» Bandaríkjamenn settu sjö
af helstu bakhjörlum Pútíns á
svartan lista.
Skoðanakannanir í Ungverjalandi
benda allar til þess að Viktor Orban,
forsætisráðherra, og Fidesz-flokkur
hans muni halda völdum, þriðja
kjörtímabilið í röð, en kosið verður
til ungverska þingsins á sunnudag-
inn. Það yrði í fyrsta sinn frá því að
frjálsar kosningar voru leyfðar í
landinu sem sama ríkisstjórn nær að
lifa tvennar kosningar.
Ríkisstjórn Orbans nýtur tölu-
verðra vinsælda í heimalandinu,
enda getur hún státað af umtals-
verðum árangri í efnahagslífinu. Er-
lend fjárfesting hefur sjaldan verið
meiri og hagvöxtur síðasta árs nam
um fjórum prósentum. Þá segjast
Orban og stuðningsmenn hans að
ríkisstjórnin hafi komið á mik-
ilvægum umbótum í fjármálastjórn
ungverska ríkisins.
Martröð Evrópusambandsins
Utan Ungverjalands er Orban
hins vegar mun umdeildari. Stefna
ríkisstjórnar hans í málefnum flótta-
manna þótti hörð, og hafa gagnrýn-
endur forsætisráðherrans stundum
kallað hann „Viktator“, og blandað
þannig saman eiginnafni Orbans og
alþjóðlega orðinu um einræðisherra.
Er talað um að Orban og stjórn
hans séu, ásamt hliðstæðum hægri-
stjórnum í Póllandi og Slóvakíu, ein
af helstu martröðum Evrópusam-
bandsins, þar sem hann vilji draga
mjög úr áhrifum þess á stefnu Ung-
verjalands. Framkvæmdastjórn
sambandsins hefur því til að mynda
ákveðið að kæra Ungverjaland fyrir
að standa ekki við skuldbindingar
sínar varðandi mótttöku flótta-
manna. Ekkert bendir þó til þess að
slíkar aðgerðir muni draga nokkuð
úr vinsældum Orbans heima fyrir.
AFP
Kosningabarátta Viktor Orban, forsætisráðherra Ungverjalands, flytur síðustu kosningaræðu sína fyrir kosning-
arnar á sunnudaginn. Allar skoðanakannanir benda til þess að flokkur hans muni halda velli í kosningunum.
Þriðja kjörtímabil Orbans
virðist innan seilingar
 Uppnefndur „Viktator“ af andstæðingum sínum