Morgunblaðið - 18.05.2018, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. MAÍ 2018
Smiðjuvegi 9 · 200 Kópavogi
Sími 535 4300 · axis.is
Vandaðar íslenskar innréttingar
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Skýr merki eru um samdrátt í ferða-
þjónustu milli ára. Sá samdráttur
birtist hjá leiðsögumönnum, veit-
ingahúsum og hótelum.
Arnar Már Ólafsson, markaðs-
stjóri hjá Íslenskum fjallaleið-
sögumönnum, segir greinilega kóln-
un í íslenskri ferðaþjónustu. Gengi
krónunnar vegi þar þungt. Heim-
sóknum á vefsíðu fyrirtækisins hafi
til dæmis fjölgað um tugi prósenta
milli ára en bókunum ekki fjölgað.
Þetta bendi til að erlendir ferða-
menn sýni landinu áhuga en bóki
ekki ferðir vegna hás verðlags.
„Það er minna að gera. Þá sér-
staklega í lengri ferðum hjá hóp-
unum. Við erum með nokkuð breitt
vöruframboð. Áhrifin á hina ýmsa
þætti starfseminnar eru misjöfn.
Dagsferðir halda betur velli en
lengri ferðirnar. Það er ágætis gang-
ur þar. Eftirspurnin er svipuð og í
fyrra. Ferðamenn dvelja skemur og
eyða minna. Við höfum brugðist við
því með vöruþróun og með því að
bjóða ódýrari vöru. Það skilar sér í
dagsferðunum. Það er hins vegar
erfitt að lækka verð á lengri ferðum.
Gengisþróunin er okkur mjög í
óhag,“ segir Arnar Már.
Íslandsferðin orðin of dýr
Arnar Már segir fleira koma til en
gengisþróun. Heimurinn sé að
minnka og ferðalög að verða ódýr-
ari. Fyrir vikið sé samkeppnisstaða
Íslands í ferðaþjónustu að versna.
„Það verður sífellt ódýrara að
ferðast um heiminn. Við eru nærri
30% dýrari en önnur lönd í Skandi-
navíu. Fólk er ekki lengur tilbúið að
fara til Íslands meðan það getur
nánast farið um heiminn þveran og
endilangan fyrir sambærilegt verð.
Slíkt var ekki hægt áður. Sam-
keppnisstaða Íslands hefur versnað
mikið enda er orðið svo auðvelt að
ferðast. Samkeppnisstaða okkar
breytist um leið og krónan veikist.
Það er mikill áhugi á Íslandi,“ segir
Arnar Már og bendir á að flugfar-
gjöld hafi lækkað mikið síðustu ár.
Nú er dýrari olía talin munu hækka
verðið á flugmiðum síðar á árinu.
Hrefna Sætran matreiðslumeist-
ari rekur meðal annars veitingastað-
ina Fiskmarkaðinn og Grillmark-
aðinn í miðborg Reykjavíkur.
Hún segir merki um samdrátt í
veitingageiranum.
„Maður heyrir það frá öðrum veit-
ingamönnum að aðsóknin í ár er
minni en búist var við. Það er eins og
ferðamenn hafi ákveðið að eyða að-
eins vissri upphæð í ferðina. Það eru
allir að spara. Ferðamenn sem koma
til dæmis í fjóra daga láta duga að
fara aðeins einu sinni á fínan stað.
Áður var jafnvel farið öll kvöld út að
borða,“ segir Hrefna.
Samkeppnin að harðna
„Fiskmarkaðurinn verður 11 ára í
ár. Til að byrja með var lítið um
ferðamenn. Síðan kemur þessi mikla
sprengja í ferðaþjónustu sem kom
öllum vel. Þá fóru veitingamenn að
opna sífellt fleiri staði. Nú heyrir
maður að það sé minna að gera á
mörgum stöðum. Það eru fleiri stað-
ir að keppast um kúnnana. Það birt-
ist í að staðirnir auglýsa meira af til-
boðum en maður hefur séð áður.“
Áformað er að opna fjölda staða í
miðborginni á næstunni.
„Nú er staðan önnur en fólk bjóst
kannski við. Þegar ferðamönnum
fækkar verður rekstrarumhverfið
mun erfiðara en fólk hefur haldið,“
segir Hrefna og bendir á að laun
kokka og þjóna í Matvís muni hækka
enn frekar um næstu mánaðamót.
Þá hafi aðföng staðanna hækkað í
verði. Veitingamenn geti hins vegar
ekki velt þessu út í verðlagið. Vegna
harðari samkeppni þurfi meira fé í
markaðsstarf. Hið opinbera þurfi að
fara að huga að skattheimtu og
gjöldum á veitingahús. Tollar séu til
dæmis mjög háir. „Það er verið að
loka stöðum í miðbænum. Þetta er
allt orðið erfiðara. Það er allt að
hækka en það er ekki hægt að
hækka verðið,“ segir Hrefna.
Gengur ekki allt árið
Davíð Torfi Ólafsson, fram-
kvæmdastjóri Íslandshótela, segir
að víða um land sé ekki sé grundvöll-
ur fyrir rekstri heilsárshótela. T.d.
hafi hótelkeðjan horfið frá því að
hafa opið allt árið á Patreksfirði.
Yfir vetrarmánuðina hafi hægst á
víða um land miðað við undanfarin
þrjú til fjögur ár, einkum á hótelum
sem eru ekki við hringveginn.
„Á Patreksfirði erum við nú til
dæmis aðeins með opið sex til sjö
mánuði á ári, eftir að hafa þraukað í
þrjú ár að hafa þetta opið allt árið.
Sama má kannski segja um svæði
eins og Austfirði og Norðaustur-
land,“ segir Davíð Torfi.
Slæmar samgöngur vandamál
Hann segir samgöngumálin vega
þungt í þessu efni. Færðin sé sér-
staklega slæm á Vestfjörðum yfir
vetrarmánuðina. „Þótt ferðamönn-
um sé að fjölga er dvölin að styttast.
Það þarf að fara að telja gistinætur
frekar en fjöldann í komum ferða-
manna. Gistinóttum á hvern ferða-
mann fer fækkandi,“ segir Davíð
Torfi um þróun síðustu mánaða.
Hann segir gengi krónunnar hafa
„gífurlega mikið að segja“ um
rekstur hótela og einkum úti á landi.
Ferðamenn frá Evrópu séu sér-
staklega viðkvæmir fyrir genginu.
Davíð Torfi segir að á móti komi
að ferðamönnum frá Bandaríkj-
unum fari fjölgandi. Þá sé útlit fyrir
mikla fjölgun ferðamanna frá Asíu.
Auk WOW air séu fleiri flugfélög að
undirbúa flug frá Asíu til Íslands.
Sterkt gengi hafi minni áhrif á eftir-
spurn frá Bandaríkjunum og Asíu.
Það kunni að vega á móti samdrætti
í eftirspurn frá Evrópu.
Versti maí frá upphafi
Birna Mjöll Atladóttir, hótelstjóri
á Hótel Breiðavík, segir styrkingu
krónunnar hafa haft mikil áhrif á
bókanir hjá hótelinu. „Ég held ég
geti fullyrt að þetta sé lélegasti maí
frá upphafi. Það er algjört hrun í
maí. Ég kenni styrkingu krónunnar
töluvert um það. Ég held líka að við
séum búin að tala ferðaþjónustuna
töluvert niður. Við höfum svo mikið
orð á því sjálf hvað verðlagið er hátt
út af gengi krónunnar. Það held ég
að sé farið að skemma fyrir okkur.“
Birna Mjöll segir aukna umferð
svefnbíla – bíla sem eru útbúnir með
rúmi en án rennandi vatns – vera
plágu. Ferðamennirnir laumi sér inn
á tjaldsvæðin og noti sturtur og
þvottavélar án þess að greiða fyrir.
„Ég ræddi við erlenda ferðamenn
í vikunni sem sögðu mikið skrifað
um það á erlendum vefsíðum að þeir
sem sækja sér þjónustu tjaldsvæða á
Íslandi megi gista hvar sem þeir
vilja,“ segir Birna Mjöll og kallar
eftir aðgerðum vegna þessa. Slíkir
ferðamenn skilji lítið eftir sig en
valdi öðrum fjártjóni og ama.
Hægir á ferðaþjónustu
 Markaðsstjóri Íslenskra fjallaleiðsögumanna segir samkeppnisstöðuna breytta
 Minni sala veitingahúsa  Íslandshótel hætta heilsársrekstri á Patreksfirði
Morgunblaðið/Hari
Davíð Torfi
Ólafsson
Birna Mjöll
Atladóttir
Hrefna
Sætran
Við Tjörnina Vísbendingar eru um að ferðamenn hafi dregið úr neyslu.
Arnar Már
Ólafsson
Viðar Þorsteins-
son hefur verið
ráðinn í nýtt
starf fram-
kvæmdastjóra
Eflingar-
stéttarfélags.
Skv. frétt á vef
félagsins mun
Viðar starfa náið
með formanni,
forystufólki og
stjórn félagsins,
einkum að mótun og framkvæmd
stefnu gagnvart samnings- og sam-
starfsaðilum. Viðar hefur mikla
reynslu af félagsstörfum og verk-
efnastjórnun. Hann var m.a. einn af
stofnendum Róttæka sumarháskól-
ans. Þá segir að Viðar hafi víðtæka
þekkingu á samfélagsmálum í
gegnum rannsóknir og kennslu á
háskólastigi. Hann er með doktors-
próf frá Ohio State University og
hefur m.a. starfað sem kennari við
Háskólann á Bifröst, Endur-
menntun Háskóla Íslands og
Listaháskóla Íslands.
Ráðinn framkvæmda-
stjóri Eflingar
Viðar
Þorsteinsson
Erna Ýr Öldudóttir
ernayr@mbl.is
„Þetta eru rafrettur sem eru án ör-
flögu til að stjórna aflinu inni í tæk-
inu. Við erum ekki með þær til sölu
hjá okkur,“ segir Snorri Guð-
mundsson hjá rafrettubúðinni Póló
á Bústaðaveginum í samtali við
Morgunblaðið, en bandarískur
maður lést eftir að slík rafretta
sprakk framan í hann. Frá því
greindi breska ríkisútvarpið í gær.
Snorri kveðst þó vita til þess að
þær séu fáanlegar hérlendis, en viti
ekki um slys af þeirra völdum. Um
sé að ræða ákveðna gerð rafrettna
þar sem fólk hefur möguleika á að
setja brennarann saman sjálft.
Þannig gæti það búið til brennara
sem sé með of lágt viðnám.
„Ef viðnámið er allt of lágt, þá
hleypur straumurinn af of miklu
afli úr rafhlöðunni upp í brenn-
arann. Þá gæti það gerst að raf-
hlaðan ofhitni og tækið springi.
Slíkt gæti átt sér stað í höndunum á
fólki sem hefur ekki kunnáttu til að
nota þessa gerð rafrettna eða
ákveður að fara ekki eftir leiðbein-
ingum,“ segir Snorri sem vill ráða
fólki frá þessari gerð rafrettna og
að kaupa heldur algengar rafrettur
með örflögu og hluti í þær frá
þekktum framleiðendum.
Í rafrettum sé um venjulegar
lithium-rafhlöður að ræða, eins og
eru t.d. í farsímum og ennisljósum.
Snorri vill einnig benda fólki á að
nota hleðslutæki fyrir rafrettur til
að hlaða rafhlöðuna en ekki hrað-
hleðslutæki eða hleðslutæki fyrir
önnur raftæki eins og t.d. farsíma.
„Það er reyndar ekki hættulegt
en getur skemmt rafhlöðuna þann-
ig að hún endist skemur. Ég vil svo
ráða fólki frá því að nota ódýrar
rafhlöður frá framleiðendum sem
það þekkir ekki, og koma með
skemmdar rafhlöður og rafrettur
til okkar eða henda þeim.“
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Rafrettur Það er vinsælt að veipa
en fylgja þarf leiðbeiningum.
Rafrettur
sem geta
sprungið
 Ákveðin gerð af
rafrettum varasöm