Morgunblaðið - 06.07.2018, Síða 29

30 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. JÚLÍ 2018
Valgerður Þ. Jónsdóttir
vjon@mbl.is
Sigurður Guðjónsson myndlistar-
maður þarf ekki að naga sig í hand-
arbökin fyrir að hafa orðið við óvenju-
legri ósk Listasafns ASÍ um að vinna
fyrir það verk og setja upp á sýningu
áður en búið var að velja henni stað.
„Áskorun og vissulega svolítil áhætta
að taka sénsinn á að allt gengi upp,“
eins og hann segir sjálfur. Beiðnin
kom í maí og í september setti hann
upp sýninguna Innljós í líkhúsi og
kapellu St. Jósefsspítala í Hafnarfirði.
Til greina komu líka frystiklefar og
elliheimili. Fyrir sýninguna hlaut Sig-
urður Íslensku myndlistarverðlaunin
2018 þegar þau voru veitt í fyrsta sinn
í febrúar síðastliðnum. Verkið er inn-
setning sem samanstendur af þremur
vídeóverkum; Scanner, Fuser og Mir-
ror Projector eða Skanna, Bræðingi
og Spegilvarpa.
Enn dregur til tíðinda hjá Sigurði
því kl. 15 á morgun opnar hann sýn-
inguna Innljós á öðrum stað. Að þessu
sinni í fjósi, fjóshlöðu og skúr á Kleif-
um rétt hjá Blönduósi. „Rýmið og
staðsetningin kalla á öðruvísi nálgun
og því umbreytist sýningin óhjá-
kvæmilega, enda ekki hægt að endur-
gera hana nákvæmlega eins í svona
ólíku umhverfi. Vídeóverkin eru þau
sömu, en umgjörðin er ný. Mér finnst
áhugavert að velta því fyrir mér
hvernig merking þeirra breytist við
umskiptin. Ég horfi á þessi þrjú sam-
byggðu útihús eins og skúlptúr sem
gestir ganga inn í og upplifa verkin.
Hljóðið á stóran þátt í upplifuninni því
það leikur um öll rýmin og myndar
einhvers konar tónverk. Bak við húsin
streymir svo áin Blanda og þá er kom-
in tengingin við náttúruna,“ segir Sig-
urður.
Innljós hluti af safneigninni
Sýningarsalur Listasafns ASÍ var
seldur fyrir tveimur árum og unnið er
að því að koma upp nýjum sal. Á með-
an eru sýningar haldnar víða um land
í samstarfi við stofnanir og samtök og
listamenn sem hlut eiga að máli
hverju sinni. Samhliða sýningum á
nýjustu verkum í eigu safnsins verða
haldin námskeið í hreyfimyndagerð
fyrir grunnskólabörn þar sem unnið
er með elstu verkin í safneigninni.
Innljós er fyrst í sýningaröðinni og
um leið menntunar- og kynningar-
átaki safnsins næstu árin, en listráð
þess valdi Sigurð úr hópi listamanna
til samvinnu um innkaup og sýningar-
hald. Þar sem Innljós er hluti af safn-
eigninni segir hann að safninu sé í
sjálfsvald sett að setja verkið upp í
þeirri mynd sem hentar hverju sinni.
„Þótt með því sé leiðarvísir eins og
tíðkast þegar söfnum eru afhent verk,
mun ég trúlega fylgja því eftir að ein-
hverju leyti. Annars geng ég út frá að
í framtíðinni verði farið eftir leiðarvís-
inum og hef engar áhyggjur,“ segir
Sigurður, sem síðustu dagana hefur
ásamt Finni Arnari Arnarsyni leik-
myndahönnuði, einum húsráðand-
anna á Kleifum, verið önnum kafinn
við uppsetningu Innljóss. „Finnur
Arnar og Áslaug Thorlacius sáu Inn-
ljós í kapellunni í Hafnarfirði og vissu
að til stóð að sýna verkið einnig fyrir
norðan. Þau voru svo höfðingleg að
bjóða mér og sýningarstjóranum El-
ísabetu Gunnarsdóttur upp á sýning-
araðstöðu á Blönduósi og við hlökkum
til að sjá verkin í nýjum heimkynn-
um.“
Hljóð, hreyfimyndir og ljós
Spurður um stærð og lögun inn-
setningarverkanna segir Sigurður
hvort tveggja fremur afstætt enda séu
þau samsett úr hljóði, hreyfimyndum
og ljósi og því alltaf hægt að laga þau
að aðstæðum og umhverfinu. Því má
skjóta hér inn í að verk hans hafa á
stundum verið skilgreind sem tónlist,
enda notar hann vídeó og lifandi
myndir sem fanga áhorfandann gegn-
um ryþma og endurtekningu. Þá
tengir hann mynd og hljóð þannig að
þau virðast víkka skynsvið áhorfand-
ans og vekja með honum nýjar kennd-
ir.
Á þessum nótum er einnig umsögn
dómnefndar Íslensku myndlistarverð-
launanna 2018. Auk þess sem fram
kemur að Sigurður hafi verið til-
nefndur fyrir ákaflega sterkar og heil-
steyptar innsetningar á óvenjulegu
sýningarsvæði, segir: „Sýningin er
sjónræn upplifun þar sem áhorfand-
inn verður meðvitaður um eigin tilvist
og líkama. Verkin Fuser, Scanner, og
Mirror Projector eru dularfull og
voldug í senn og kalla fram óræða
skynjun sem þó er full af vísunum í
vélræna virkni.“
Víkur nú sögunni aftur norður fyrir
heiðar. Spurningin hér á undan um
stærð verkanna liggur enn í loftinu.
„Á sýningunni á Kleifum eru verkin
nokkrir metrar á kant, enda nóg
plássið,“ svarar Sigurður og lýsir
stuttlega verkunum sjálfum og upp-
byggingu sýningarinnar. „Fyrsta
verkið sem tekur á móti gestum er
Scanner. Það er í fjósinu og sýnir lóð-
rétt rauða línu sem rennur í sífellu eft-
ir myndfletinum. Síðan ferðast gestir
áfram og ganga til móts við Fuser í af-
skaplega fallegri fjóshlöðu. Þar er
verkinu varpað á gólfið og því hægt að
horfa á það ofan frá sem og vitaskuld
frá öllum hliðum. Sívalningur keyrir
endurtekið yfir mynstraðan myndflöt-
inn og úr samspilinu framkallast síðan
alls konar hillingar og effektar.“
Neistar og upplifun í tímarúmi
Sigurður er kominn að þriðja verk-
inu, Mirror Projector, speglavarp-
anum, sem hann segir sóma sér ein-
staklega vel í gömlum bíl- og verk-
færaskúr þar sem ægir saman alls
konar dóti. Og listamaðurinn hefur
orðið:
„Gestir horfa inn í glæruvarpa eins
og flestir þekkja úr skólastofunni í
gamla daga. Smátt og smátt breytist
ljósopið og alls konar mynstur og
myndir birtast og um leið umbreytist
sýningarrýmið í skúrnum. Ferðalagið
í gegnum fjósið, fjóshlöðuna og skúr-
inn eru ákveðin element í sýningunni,
enda er mikilvægt að neisti á milli
verkanna og rýmisins sem þau eru
sett í. Sýningarrýmið er að stórum
hluta verkið sjálft, “ segir Sigurður.
Eins verður með fjárhúsið því þar
Úr líkhúsi og kapellu í fjós
 Sigurður Guðjónsson opnar sýninguna Innljós á morgun í fjósi, fjóshlöðu og skúr á Kleifum rétt
hjá Blönduósi  Innsetningarverk; hljóð, ljós og hreyfimyndir  Leynigestur í fjárhúsinu
Fuser Verkinu Fuser eða Bræðingi er varpað á gólfið í fjóshlöðunni.
Listamaðurinn Sigurður Guðjóns-
son segir sýningarrýmið að stórum
hluta verkið sjálft.
Hljómsveitin Kælan mikla mun á
morgun, laugardag, leika á tón-
leikum í Hyde Park í London en hin
víðfræga hljómsveit The Cure mun
loka kvöldinu fyrir gesti garðsins.
Sólveig Matthildur Kristjánsdóttir,
Margrét Rósa Dóru-Harrysdóttir
og Laufey Soffía mynda hljómsveit-
ina Kæluna miklu en sveitin var
stofnuð áruð 2013 og leikur dark-
wave-tónlist, sem reiðir sig m.a. að
miklu leyti á hljóðgervla og er und-
ir áhrifum frá pönk- og „post-pönk“
tónlist.
Sögu Kælunnar miklu má rekja
til þess þegar liðskonur sveitar-
innar tóku þátt í Ljóðaslamminu
2013 þar sem þær fluttu ljóðapönk
og stofnuðu í kjölfarið hljómsveit.
Tónleikarnir sem fram fara í
Hyde Park á morgun eru hluti af
breska sumartímanum í garðinum
(e. British summer time) en það er
röð stórtónleika sem haldnir eru nú
um helgina og um þarnæstu helgi.
Eins og áður segir er ein ástsæl-
asta hljómsveit níunda og tíunda
áratugarins, The Cure, aðalatriði
kvöldsins en í kvöld mun Roger
Waters úr Pink Floyd stíga á svið
og á sunnudag mun Eric Clapton
gera slíkt hið sama. Tónlistarmenn-
irnir Michael Buble, Bruno Mars og
Paul Simon munu svo þenja radd-
böndin fyrir gesti garðsins um þar-
næstu helgi. teitur@mbl.is
Morgunblaðið/Eggert
Á Airwaves Kælan mikla á Iceland Airwaves í fyrra. Hún verður í Hyde Park á morgun.
Kælan mikla á tónleikum í Hyde Park
SAMSTARFSAÐILI
HVAR SEM ÞÚ ERT
Hringdu í 580 7000
eða farðu á heimavorn.is