Morgunblaðið - 14.07.2018, Blaðsíða 30

30 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. JÚLÍ 2018
✝ Ragnar Sig-urðsson var
fæddur í Króki í
Suðursveit þann
28. nóvember 1926.
Hann lést á Hjúkr-
unarheimilinu
Skjólgarði á Höfn
þann 8. júlí síðast-
liðinn.
Foreldrar hans
voru Sigurður
Gíslason frá Vagn-
stöðum í Suðursveit f. 14.10.
1886, d. 16.09. 1968 og Þorbjörg
Teitsdóttir frá Lambleiks-
stöðum á Mýrum f. 29.08. 1889,
d. 24.07. 1978. Systkini hans
voru Benedikt f. 27.03. 1914, d.
13.09. 1994. Hulda f. 13.11.
1915, d. 09.09. 1989. Sigríður f.
28.11. 1919, d. 11.01. 2012. Gísli
Ragnar f. 6.11. 1923, dó í
bernsku. Skafti Þór f. 16.12.
1930, d. 3.12. 1956.
Ragnar ólst upp í Króki, en
árið 1948 keypti hann Gamla-
Garð, næsta bæ við Krók, flutt-
ist þangað ásamt foreldrum sín-
mönnum lykillinn að skilningi á
því hvernig nýta má stökk-
breytt gen til þess að fjárstofn
verði ofurfrjósamur. Eru þær
rannsóknir þekktar hjá fræði-
mönnum á þessu sviði um allan
heim.
Ragnar var hafsjór að fróð-
leik og þegar gerðir voru sjón-
varpsþættir um eyðibýli á Ís-
landi var tekið við hann langt
sjónvarpsviðtal og leysti hann
það einstaklega vel eins og hon-
um var einum lagið.
Ragnar var ókvæntur og
barnlaus en með sinni einstöku
hlýju og væntumþykju hafði
hann afgerandi áhrif á uppeldi
fjölmargra barna, skyldra sem
óskyldra, sem nutu sum-
ardvalar í Gamla-Garði, sum
hver ár eftir ár.
Eftir að Ragnar var að mestu
hættur búskap bjó hann áfram í
Gamla-Garði, þökk sé aðstoð
nágranna í Lækjarhúsum og
annarra sveitunga enda var
hann einstaklega vinsæll og
vinamargur.
Útför Ragnars fer fram frá
Kálfafellsstaðarkirkju í dag,
laugardaginn 14. júlí 2018,
klukkan 14.
um og Skafta bróð-
ur sínum, og bjó
þar til dauðadags.
Ragnar naut
ekki skólagöngu
umfram fáa vetur í
farskóla en hann
var fróðleikfús og
sjálfmenntaður og
einstaklega glögg-
ur og góður bóndi.
Hann var annál-
aður ræktunar-
maður jafnt á hross sem sauðfé.
Hann ræktaði fjárstofn af
ofurfrjósömu fé af svonefndu
Þokukyni, sem svo var nefnt því
það var komið út af ánni Þoku
frá Smyrlabjörgum, og var það
undantekning ef ær hans voru
ekki þrí- eða fjórlembdar.
Í grein í Bændablaðinu 18.
desember 2014, eftir Jón Viðar
Jónmundsson, kemur fram að
vandað og ítarlegt sauðfjár-
bókhald Ragnars í Gamla-
Garði, Karls Bjarnasonar á
Smyrlabjörgum og fleiri bænda
í Suðursveit, varð vísinda-
Látinn er í hárri elli kær móð-
urbróðir minn, Ragnar Sigurðs-
son, bóndi í Gamla-Garði í Suð-
ursveit.
Mínar fyrstu bernskuminning-
ar eru flesta tengdar Gamla-
Garði. Þangað fór ég öll sumur,
fyrst með foreldrum mínum í
sumarleyfum þeirra og svo strax
og ég hafði aldur til í sumardvöl.
Stór hluti minnar kynslóðar borg-
arbarna naut þeirra forréttinda
að fá að fara í sveit á sumrin. Við
fórum um leið og skóla lauk að
vori og oftar en ekki var skólinn
byrjaður þegar við skiluðum okk-
ur, því ekki mátti missa af rétt-
unum að hausti.
Ég man vordagana þegar við
Ragnar frændi vorum að gæta
fjárins í Kambtúninu og byggðum
heilan bóndabæ á Kambinum. Ég
man þegar Ragnar frændi hugg-
aði mig þegar gráa ærin hennar
ömmu stangaði mig um koll því
hún hélt að ég ætlaði að taka frá
henni lambið. Ég man þegar ég
var sendur með nokkra hænu-
unga með mér eitt vorið því
Ragnar frændi ætlaði að rækta
upp nýjan stofn af varphænum.
Ég man þegar við Ragnar frændi
rákum féð inní Sultartungur og
það var björt vornótt þegar við
komum ríðandi heim. Ég man
þegar við Ragnar frændi teymd-
um hana Hyrnu út í Hestgerði að
hitta nautið. Ég man þegar Ragn-
ar frændi kenndi mér að keyra
dráttarvélina á milli heysátanna á
túninu. Ég man þegar Ragnar
frændi trúði mér fyrir að keyra
dráttarvélina einn suður að
Brunnum. Ég man hvernig Ragn-
ar frændi kenndi og leiðbeindi
þannig að mann langaði að læra
meira. Ég man þegar við Ragnar
frændi mönuðum hvor annan
hærra og hærra upp í Heiðnagil
og hættum ekki fyrr en við stóð-
um ánægðir með okkur uppi á
Fallastakkanöf. Ég man silungs-
veiði, eggjaleit, mótauppslátt og
steypuvinnu, heyskap, útreiðar-
túra, smalamennsku, réttir, kúa-
rekstur, mjaltir og fleira og fleira.
Ég man bjarta bernskudaga við
leik og störf hjá ömmu og afa og
Ragnari frænda í Gamla-Garði.
Ég man líka nýlegar heimsóknir í
Gamla-Garð þar sem við Ragnar
frændi sátum og spjölluðum um
liðna tíð og glampann sem kom í
augu hans og kankvíst brosið, því
hann var bæði jákvæður og mikill
húmoristi. Hann var einnig stál-
minnugur og hélt andlegri reisn
sinni fram á síðustu stundu. Það
taldist vart til tíðina þótt fræði-
menn dveldu hjá honum daglangt
til að sækja í þekkingar- og
reynslubrunn hans varðandi ör-
nefni og ótalmargt fleira.
Heiðar bóli ég bý.
Þar sem birkið og fjalldrapinn grær.
Nei, ég vildi’ ekki borgir
né blikandi torg
fyrir býlið í heiðanna ró.
(Brewster M. Higley)
Ragnar lagði ekki miklar línur
fyrir útför sína en bað þó um að
„Fram í heiðanna ró“ yrði sungið
yfir sér. Það kemur mér ekki á
óvart, því þótt hann gæti verið
hrókur alls fagnaðar á manna-
mótum, undi hann sér hvergi bet-
ur en heima í Gamla-Garði. Hann
var mikið náttúrubarn, gjör-
þekkti sveitina sína og bar virð-
ingu fyrir henni og því sem hún
gaf af sér.
Nú hefur Ragnar frændi lokið
sinni löngu ævi sem hófst í fjós-
baðstofunni í Króki og haldið
þann veg sem við förum öll.
Hann skilur eftir sig sjóð af
minningum.
Hvíldu í friði kæri frændi.
Örn (Öddi).
Ragnar frændi í Gamla Garði
hefur kvatt. Ragnar var „litli
bróðir“ hennar mömmu og með
þeim alltaf miklir kærleikar. Ég á
eftir að sakna hans mikið. Þrátt
fyrir aldursmuninn var vinátta
okkar mikil og var hann mér afar
kær. Ragnar bjó í Gamla Garði í
Borgarhöfn frá árinu 1948 er
hann fluttist þangað með foreldr-
um sínum og bróður. Ég fór fyrst
í sveit í Gamla Garð ásamt Svölu
systur sumarið 1967, sem síðar
átti eftir að verða „sveitin okkar“
hjóna. Notuðum við Bjössi og
synir okkar hvert tækifæri til að
heimsækja frænda í Gamla Garð.
Ragnar var fróður og stálminn-
ugur fram á síðasta dag, sögðum
við sem yngri vorum að hægt
væri að fletta upp í honum eins og
bók. Hann var frekar dulur um
sinn hag og er hann fór að eldast
og spurt var um heilsuna sagðist
hann oftast hafa það gott þó svo
að heilsan væri byrjuð að bila.
Ragnar hafði góðan húmor og var
oft fljótur að sjá það spaugilega í
hlutunum. Af mörgu er að taka er
ég hugsa 40 ár aftur í tímann þeg-
ar við hjónin fórum að venja kom-
ur okkar í Gamla Garð. Ragnar og
Bjössi maðurinn minn urðu strax
mestu mátar og brölluðu ýmis-
legt, hvort sem var í heyskap,
vélaviðgerðum eða öðru. Við
frændi áttum oft skemmtilegt
spjall þegar hann var að segja
mér frá lífinu eins og það var í
sveitinni áður fyrr og mörgu
fleiru. Hann bjó og vann einn vet-
ur í Reykjavík og sagði mér að þá
hefði sér leiðst. Síðan kom hann
ekki til Reykjavíkur nema af
nauðsyn. Ragnar hafði gaman af
að taka í spil og fór oftast á spila-
kvöld þegar þau voru haldin. Spil-
aði við sveitunga sína brids,
hornafjarðarmanna og vist svo
eitthvað sé nefnt. Hann hafði
gaman af félagsmálum og tók
þátt í starfi Sósíalistaflokksins og
sat meðal annars þing flokksins á
einhverjum tíma. Hann hafði
góða söngrödd og var í kirkjukór í
Kálfafellsstaðarkirkju um skeið.
Hann tók þátt í starfi Ungmenna-
félagsins á sínum tíma og lék
meðal annars í Ráðskonu Bakka-
bræðra eins og fram kom í sjón-
varpsþætti RÚV sem gerður var
fyrir nokkrum árum um eyðibýli
á Íslandi þar sem Guðni Kolbeins-
son tók viðtal við hann um eyði-
býlið Suðurhús í Borgarhöfn.
Stóð hann sig með stakri prýði
eins og hann hefði ekki gert ann-
að, þá að verða níræður og mundi
eftir ótrúlegustu hlutum varðandi
byggingu hússins og bræðurna
sem þar bjuggu. Ragnar hafði
gaman af börnum og héldu mörg
þeirra sem höfðu verið í sveit hjá
honum tryggð við hann fram á
fullorðinsár. Það var honum mik-
ið áfall þegar hann skyndilega sá
á eftir tveimur vinum sem voru
áratugum yngri en hann. Halldóri
í Lækjarhúsum og Bjössa mínum
með tveggja ára millibili. Við
Ragnar höfðum þann sið að talast
gjarnan við á föstudagskvöldum
þegar hann var búinn að horfa á
Útsvarið og spjalla um hvað þessi
eða hinn hefði staðið sig vel. Það
verður skrýtið að heyra ekki leng-
ur í honum á föstudagskvöldum
eða aðra daga og kvöld. Ég kveð
elsku frænda með miklum sökn-
uði og þakka honum allar stund-
irnar sem ég og mín fjölskylda
höfum átt með honum í gegnum
árin. Hafi hann hjartans þökk fyr-
ir allt og allt.
Hulda Ólafsdóttir.
Það er fagurt um að litast í
Borgarhöfn í Suðursveit. Þar eru
bæirnir í skjóli undir hamrahlíð
með fell á báða bóga. Til austurs
ber Fallastakkanöf við himin,
ægifögur stuðlabergsþyrping, en
í vesturátt blasa við tignarleg fjöll
eins og Papbýlisfjall eða Staðar-
fjall. Að fjallabaki er jökulskjöld-
ur en til suðurs er vítt útsýni til
hafsins.
„Hann er góður granni, Ragn-
ar,“ sagði Gunnar á Vagnsstöðum
um bróðurson sinn í Gamla-Garði.
Þessi orð lýsa Ragnari vel en í
Borgarhöfn var bæjartorfa og
samskiptin milli bæjanna náin. Ef
reisa þurfti hlöðu eða íbúðarhús
hjálpuðust sveitungarnir að, sam-
vinna og samheldni var alltaf í
fyrirrúmi.
Ragnar var glöggur bóndi og
undan hans fé komu óvenju marg-
ar þrílembur og bú hans iðulega
með þeim afurðahæstu. Hann
ræktaði einnig hesta, ekki há-
vaxna en góða reiðhesta. Ekki alls
fyrir löngu hitti ég hann og Þór-
arin frænda hans á Vagnsstöðum
og fórum við að Kambstúni, en
sögur herma að þar séu fornar
verbúðir. Ýmsar rústir sáust sem
þeir frændur kunnu glögg skil á.
Ein þeirra var stærst og var al-
mennt talin elst eða frá tímum
vermanna sem róið höfðu frá
Hálsum þar skammt frá. Í þessari
ferð sagði Ragnar frá ýmsu sem á
daga hans hafði drifið, meðal ann-
ars hafði hann leikið á sviði austur
á Höfn fyrir margt löngu. Það er
eins og þessi kynslóð hafi getað
gert alla hluti, hvort heldur þeir
töldust verklegir eða andans mál.
Ragnar var þægilegur í um-
gengni og prúðmenni, myndar-
legur og jákvæður og iðulega brá
fyrir glettni í svip hans. Þegar
maður hugsar til þess að Ragnar
fæddist á þriðja tug síðustu aldar
má ljóst vera að ævi hans í Suð-
ursveit bauð upp á mikla þróun.
Þegar hann fæðist eru enn al-
mennt torfbæir og störfin unnin
með einföldum áhöldum. Kyn-
slóðaskiptin framundan fólu í sér
byltingu með rafvæðingu, vélum
og brúun jökulánna sem rufu ein-
angrun sveitarinnar. Enn sér vart
fyrir endann á þessari þróun.
Ragnar bjó alla tíð í Borgar-
höfn og er einn síðasti fulltrúi
sinnar kynslóðar þar. Á hugann
leitar minning frá þeim tíma er
undirritaður var í sveit í Borgar-
höfn, strákur úr Reykjavík. Það
er verið að smala til að rýja féð.
Allir sem vettlingi geta valdið
taka þátt. Komið er með safnið of-
an af heiðinni og það rekið í
hlaðna réttina á Borgarhafnar-
hálsi. Það er búið á öllum bæjum í
Borgarhöfn og yfirleitt einhverjir
krakkar í sveit á hverjum bæ.
Kynslóðir eru mættar og það er
mikið um að vera. Þegar um hæg-
ist að afloknu verki fer hver til
síns heima. Allt hefur sinn tíma.
Að hafa kynnst Ragnari og ná-
grönnum hans í Borgarhöfn er
ómetanlegt. Þessi kynslóð bjó yfir
gæsku og æðruleysi sem lét eng-
an ósnortinn. Blessuð sé minning
Ragnars í Gamla-Garði.
Jóhann Helgason.
Í dag kveðjum við hinstu
kveðju kæran vin og nágranna til
margra ára, hann Ragnar í Gamla
Garði. Minningarnar hrannast
upp sem fæstar verða þó raktar
hér heldur geymum í brjóstum
okkar hvert og eitt. Ragnar átti
því láni að fagna að fá í vöggugjöf
heilbrigða sál og hraustan líkama
og það var ekki fyrr en fljótlega
upp úr seinustu áramótum sem
við sáum virkilega farið að halla
undan fæti. Það var svo um miðj-
an júní að hann var fluttur á
Hjúkrunarheimilið á Höfn til að-
hlynningar og fékk fréttirnar
sáru sem margir óttast og enginn
vil fá um að krabbamein væri búið
að taka sér bólfestu í lungna-
himnu. Eftir það fjaraði ótrúlega
hratt undan og lífslöngunin smám
saman dofnaði. Það var svo þrem
vikum frá því hann kom austur á
hjúkrunarheimilið að hann sofn-
aði hinsta svefni. Þó aldurinn
væri hár urðu endalokin í hugum
okkar fjölskyldunnar hvorki
tímabær né sársaukalaus. Við
minnumst tímanna við heyskap,
smalamennsku, sauðburð og
fleira þar sem hjálpast var að eft-
ir þörfum. Ragnar var liðtækur
þegar þurfti að hjálpa kind sem
ekki gat borið og kenndi okkur
sem yngri vorum handtökin, hon-
um fannst við þyrftum að læra
það. Hann unni sveitinni sinni og
var bóndi af lífi og sál. Hann hafði
ótakmarkaðan áhuga á sauðfjár-
rækt og sú vinna skilaði sér bæði
hvað varðaði frjósemi og fall-
þunga. Hann ræktaði einnig góð
hross, hafði yndi af þeim og átti
margar góðar stundir á hestbaki
við leik og störf. Alltaf var Ragn-
ar tilbúinn að hjálpa ef á þurfti að
halda og ýmis handtökin átti hann
við byggingarvinnu og fleira í
Lækjarhúsum. Hann var einstak-
lega barngóður og fengu börnin
okkar að njóta kærleika hans.
Margar stundir átti hann með
þeim að spila, púsla og tefla.
Nokkrum dögum áður en Ragnar
yfirgaf heimilið sitt í hinsta sinn
kom Ívar Örn lítill sex ára frændi
hans í heimsókn og að sjálfsögðu
var taflið dregið fram. Hann hafði
svo gaman af hversu duglegur og
skýr litli snáðinn var. Það er
margs að minnast, en við erum
fyrst og fremst þakklát fyrir
fölskvalausa tryggð og vináttu öll
þessi ár.
Það er sem fólkið dapurt höfði drúpi
er dúfa þinnar sálar flýgur hjá
þú sýndir okkur veg að draumadjúpi
er dásemd þína fengum við að sjá.
Og sál þín fólk að draumadjúpi
er dafnað fær á leiði lítil jurt
því minning þín er ljós í lífi okkar
sem lifir þó þú hafir flogið burt.
(Kristján Hreinsson)
Takk fyrir samfylgdina,
kæri vinur, og góða nótt.
Þóra og fjölskyldurnar frá
Lækjarhúsum.
Ragnar Sigurðsson
Ég hugsa um
ömmu Sigrúnu og
finn samstundis lykt
af þykkum geisla-
sóp; sólgul og brosandi lykt. Ég
sé líka aragrúa blóma og jurta og
sé ekki alveg hvar hún endar og
blómin byrja. Amma dó einmitt
þegar geislasópurinn stóð í sem
mestum blóma, svignandi undan
þunga blóma sinna. Einhvern
veginn gat hún ekki farið á öðrum
tíma, því fyrir mér er hún allt
sem blómstrar, allar jurtir fjöl-
földuðust í kringum hana og hún
var þannig að hún gat ekki látið
Sigrún Flóvenz
Ólafsdóttir
✝ Sigrún Ólafs-dóttir fæddist
17. ágúst 1927. Hún
lést 27. júní 2018.
Útför Sigrúnar
fór fram frá Foss-
vogskirkju 5. júlí
2018.
blóm ekki blómstra.
Ef það var mögu-
leiki á að fá afleggj-
ara úr laufblaði sem
féll af einhverri
plöntu reyndi hún
alltaf að rækta
hann.
Ég naut þess að
vera einn afleggjara
hennar, bæði sem
barn þegar við fjöl-
skyldan eyddum
sumrunum og jólum á Kópavogs-
brautinni og sem sambýliskona
hennar í nokkur ár þegar ég var
orðin fullorðin. Þegar ég var barn
vorum við amma sem límdar
saman allan daginn ýmist að leika
í garðinum, spila Kleppara og
Hæ-gosa og borða ristað brauð
með kavíar. Seinna bauð hún mér
að vera sambýliskona sín þegar
afi var fallinn frá, minnið hennar
farið að gefa sig og ég staurblönk.
Svona var ég heppin að fá að upp-
lifa hana á ólíkum tímabilum. Það
er varla hægt að hugsa sér betri
húsfélaga og þótt það hafi verið
erfitt að sjá hana missa tökin á
tilverunni var hún alltaf söm við
sig, skælbrosandi, róleg og alltaf
til staðar þegar ég var óviss með
sjálfa mig og framtíðina.
Amma trúði á lífið, fegurðina
og kærleikann, en umfram allt
þakklætið. Hún sá heiminn allan í
samhengi. Sá hvað skipti máli og
gat svo auðveldlega sleppt því
sem engu máli skiptir og hló allt-
af að mistökum sínum. Mér er
minnisstætt hvað hún talaði mik-
ið um það hvað hún væri heppin,
hvað allir hefðu verið henni góðir
og hversu ótrúlega gott við hefð-
um það hér á landi. Oft fannst
mér það nánast barnalegt, en það
var ég sem ekki skildi dýptina í
því sem hún var að segja. Hún
var sannarlega og einlægt þakk-
lát í hjarta sínu og hafði kjark til
að fagna því upphátt og þannig
knúði hún áfram lífið sem hún
óskaði sér. Það tók mig langan
tíma að átta mig á því hversu
mikið ríkidæmi þannig hugsana-
háttur væri.
Ég fékk eins mikla hlýju, yl og
næringu sem ég gat óskað mér
hjá henni sem mun endast mér til
æviloka. Ég veit að hún hefði
aldrei beðið um neitt í staðinn en
þegar Huginn minn fæddist
fannst mér ég geta gefið henni
eitthvað til baka enda kom hann
sem sólargeisli inn í líf okkar og
hún veltist um gólfið með honum
síðustu árin.
Ég held að heimurinn þurfi
fleira fólk eins og ömmu, mann-
eskju sem sá allsnægtina í öllu í
kringum sig og þakkaði fyrir það,
var öðrum hjálpleg og lagði sitt á
vogarskálarnar þar sem hún gat.
Á dánardegi hennar voru nokkur
birkitré gróðursett í fallega garð-
inum hennar bara nokkrum tím-
um áður en hún dó. Þau standa í
miðjum garðinum ung og falleg.
Einhvern veginn get ég ekki séð
það öðruvísi en að andi hennar
hafi komið sér fyrir í þeim.
Ég mun alltaf sakna hennar og
er lífinu óendanlega þakklát fyrir
að hafa leyft mér að ganga við
hliðina á svo einstakri mann-
eskju.
Elísabet
Brynhildardóttir.
Við önnumst alla þætti undirbúnings og fram-
kvæmd útfarar ásamt vinnu við dánarbússkiptin.
Við þjónum með virðingu og umhyggju að
leiðarljósi og af faglegum metnaði.
Við erum til staðar
þegar þú þarft á
okkur að halda
Guðmundur Baldvinsson,
umsjón útfara
Útfararþjónusta
& lögfræðiþjónusta
Með kærleik og virðingu
Útfararstofa Kirkjugarðanna
Vesturhlíð 2, Fossvogi | Sími 551 1266 | útför.is