Dagblaðið Vísir - DV - 15.02.2019, Qupperneq 8

8 15. feb 2019FRÉTTIR
Smiðjuvegur 4C - 202 Kópavogur - S 587 2202
Ryðga ekki
Brotna ekki
HAGBLIKK
Álþakrennur & niðurföll
Litir á lager:
Svart, hvítt, ólitað, rautt, silvurgrátt og dökkgrátt
SÁTU FYRIR NÍÐINGI
DÓTTUR SINNAR
Erfitt að vita af honum úti í samfélaginu
É
g hef of velt fyrir mér hvað
væri hægt að gera við svona
menn. Hef oft séð fólk
koma með alls konar yfir-
lýsingar eins og að það myndi
stúta þeim sem gerði eitthvað
við þeirra börn. Það er mjög
auðvelt að segja svona þegar
fólk hefur ekki lent í þessum
aðstæðum,“ segir Sædís Hrönn
Samúels dóttir, móðir stúlku sem
varð fyrir kynferðislegri mis-
notkun af hálfu fjölskylduvin-
ar frá 4 ára til 6 ára aldurs. Ger-
andinn hafði áður hlotið dóm
fyrir að kynferðisbrot.
„Eldri dóttir mín var misnot-
uð af vini og skipsfélaga þáver-
andi mannsins míns. Hann kom
inn í líf okkar á erfiðum tíma og
við þökkuðum guði fyrir þenn-
an engil í mannsmynd sem okk-
ur hafði verið sendur því hann
var svo hjálpsamur og tilbúinn
að gera margt til þess að hjálpa
okkur. Við vorum grunlaus um
að hann hefði aðrar ástæður fyr-
ir hjálpseminni,“ segir Sædís.
Nokkrum dögum fyrir 6 ára
afmæli dóttur Sædísar kom í ljós
að maðurinn hafði verið að mis-
nota nokkrar barnungar stelpur.
„Hann endaði svo með að
fá dóm fyrir að misnota þrjár af
þessum stelpum og dóttir mín
var ein af þeim. Hann hlaut
fimmtán mánaða dóm fyrir það
sem hann sjálfur viðurkenndi að
hafa gert þeim. Okkur var sagt
á sínum tíma að þegar svona
menn viðurkenndu að þeir
gerðu börnum eitthvað, þá væri
það til að sleppa auðveldlega og
að þeir viðurkenndu bara lítið
brot af því sem þeir raunveru-
lega hefðu gert.“
Meðan á dómsferlinu stóð
kom upp úr krafsinu að maður-
inn hafði áður hljótið dóm fyrir
hrottalegt kynferðisbrot. Þol-
andinn í því máli var þroskaskert
stúlka sem var búsett í heimabæ
hans. „Okkur fannst mjög erfitt
að komast að þessu og við urð-
um mjög reið. Við hugsuðum
um að ef við hefðum vitað af
þessum dómi þá hefðum við að
sjálfsögðu aldrei leyft honum að
koma nálægt börnunum okkar,“
segir Sædís jafnframt.
Eftir að maðurinn losnaði úr
fangelsi áttu Sædís og þáverandi
eiginmaður hennar, og foreldrar
hinna þolendanna, erfitt með að
vita af honum úti í samfélaginu.
Telur vönun ekki duga
„Við, og nokkrir aðrir foreldrar,
vöktuðum hann í mörg ár og sát-
um fyrir honum. Við hringdum
í foreldra barna sem við fréttum
að hann væri að umgangast. Við
urðum létt geðveik.“
Verandi foreldri barns sem
hefur orðið fyrir kynferðislegri
misnotkun, hvað finnst þér að
eigi að gera við þessa einstak-
linga? Eigum við að læsa þá inni
að eilífu eða eigum við að veita
þeim meðferð og leyfa þeim að
vera úti í samfélaginu?
„Það myndi, held ég, lítið
stoða að vana þá, því ég held að
þetta sé að mestu leyti í hausn-
um á þeim. Þeir gætu vel haldið
uppteknum hætti. Talaði Kári
Stefánsson ekki um að það þyrfti
að brennimerkja þá? Ég held að
einhvers konar opinbert eftirlit
og skrásetning myndi örugglega
vera af hinu góða, alla vega hvað
varðar raðníðinga.“ n
VITUM AÐ
100 PRÓSENT
ÖRYGGI
ER EKKI TIL
Sálfræðingurinn Anna Kristín Newton veitir
barnaníðingum meðferð
A
nna Kristín Newton sál-
fræðingur hefur með-
al annars veitt dæmdum
barnaníðingum meðferð á
Litla-Hrauni og sinnt einstakling-
um sem leita sér aðstoðar vegna
óviðeigandi kynferðislegra hugs-
ana og hegðunar. Hún segir miklu
máli skipta hvernig rætt er um
brot af þessum toga og þau úrræði
sem kunna að gagnast. „Virðing
fyrir þeim sem að þessum málum
koma er lykilatriði í mínum huga.
Þá vitum við að einstaklingar sem
brjóta gegn börnum eru misleitur
hópur og erfitt að leggja hreinar
línur í þessum efnum, með tilliti
til hvort og þá hvers konar inngrip
dregur úr líkum á frekari brotum.
„Almennt aðhyllist ég ekki að
fólki sé haldið ótímabundið inni
á stofnunum fyrir „hugsanleg“
brot, en ég get haft skilning á því
að undir sumum kringumstæðum
sé það nauðsynlegt. Rannsóknir
hafa sýnt að einstaklingar sem er
haldið inni á þeim forsendum að
þeir kunni að vera hættulegir eru
oft á tíðum ranglega metnir. Ég hef
meiri trú á að hægt sé í mörgum,
þó kannski ekki öllum, tilvikum að
mæta þeim með öðruvísi aðhaldi
sem heldur þeim og öðrum örugg-
um. En við vitum að 100 prósent
öryggi er ekki til. Stuðningur, að-
hald og eftirlit er almennt fýsilegri
kostur.“
Margir hafa einnig kynferðis-
legar langanir til fullorðinna
Anna Kristín bendir á að barna-
girnd sé í eðli sínu talin til hneigð-
ar og því erfitt að ætla að lækna
hana.
„En það skal tekið fram að það
er ekki samasemmerki á milli þess
að vera með barnagirnd og þess
að brjóta gegn barni – við höfum
dæmi þess og rannsóknir leiða
líkur að því, að mun fleiri hafa
kenndir til barna en við héldum,
og að það er ekki hægt að sjá að
allir þeir einstaklingar séu hættu-
legir, það er að segja að þeir brjóti
gegn öðrum. Ég vil taka fram að
þetta er stór og mikil umræða. Þá
má einnig hafa í huga, þegar við
erum að tala um þá sem brjóta
kynferðislega gegn börnum, að
þeir eru haldnir mismikilli barna-
girnd.
Margir ef ekki flestir sem brjóta
gegn börnum hafa líka kynferðis-
legar langanir til fullorðinna. Í
mínum huga, og annarra held ég
sem vinna á þessu sviði, eru þeir
ekki allir jafn hættulegir. Rann-
sóknir benda til að um það bil 30
prósent kynferðisbrotamanna
hafa orðið fyrir kynferðislegri mis-
notkun sem börn.
En ég vil taka það sérstaklega
fram að það er ekki samasem-
merki þarna á milli þeirra ung-
menna sem verða fyrir misnotkun
og þess að verða kynferðisbrota-
maður seinna meir. Þá er heldur
ekki samasemmerki á milli þess
að sýna af sér skaðlega kynhegðun
á unglingsárum og þess að verða
kynferðisbrotamaður á fullorðins-
árum.“ n
„Við hringdum í
foreldra barna
sem við fréttum að hann
væri að umgangast
Anna Kristín Newton. Ljós-
mynd/Skjáskot Youtube.
Auður Ösp Guðmundsdóttir
audur@dv.is
Auður Ösp Guðmundsdóttir
audur@dv.is