Morgunblaðið - 30.03.2019, Side 27

Stjórnvöld hafa
kynnt áform um nið-
urgreiðslu innanlands-
flugs fyrir þá sem búa
fjær en 300 km frá höf-
uðborgarsvæðinu. Að-
gerðin gæti kostað
skattgreiðendur á ann-
an milljarð króna á ári
og er óhætt að setja
spurningu við réttmæti
hennar.
Sjálfur bý ég á Fljótsdalshéraði og
þegar við fjölskyldan þurfum að
sækja læknisþjónustu til Akureyrar
eða Reykjavíkur fáum við ferðakostn-
að greiddan frá sjúkratryggingum.
Þá gildir einu hvort við ferðumst með
flugi, rútu eða akandi á eigin vegum.
Þegar börnin eiga í hlut er ferða-
kostnaður barns og foreldris greidd-
ur og gisting niðurgreidd. Þannig
tryggir ríkið að við getum fengið
nauðsynlega heilbrigðisþjónustu án
þess að ferða- og gistikostnaður verði
okkur ofviða.
Í skýrslu starfshóps samgöngu-
ráðuneytisins er bent á að há fargjöld
innanlands dragi úr getu almennings
til að nýta sér flug sem ferðamáta og
hefti aðgengi að þjónustu sem ríkið
býður aðeins upp á á höfuðborg-
arsvæðinu. Utan heilbrigðisþjónustu
minnist ég þess ekki að hafa þurft að
sækja þjónustu á vegum ríkisins til
Reykjavíkur til margra ára, en samt
ætlar ríkið nú að borga undir mig
með flugi þangað fjórum sinnum á
ári. Við vitum að samgöngur með
flugi eru almennt sá ferðamáti sem
skilur eftir sig stærsta meng-
unarsporið en stjórnvöld virðast nú
tilbúin að kasta bæði peningum og
umhverfislegri ábyrgð á glæ. Það
mun vafalítið freista manns að nýta
niðurgreiddar ferðir suður þó erindið
sé ekki brýnt. Það má þá alltént fara
á skrall í bænum og bregða sér í inn-
kaupaferðir og á útsöl-
urnar, fremur en að
versla hér á heimaslóð-
um.
Flugfélög hafa verið í
einokunaraðstöðu á
flugleiðum innanlands
og nokkuð viðbúið að
þau nýti sér nið-
urgreiðslur ríkisins til
hækkunar flugfar-
gjalda. Fyrir mig og
mína fjölskyldu er það
liðin tíð að við getum lit-
ið á flug sem ferða-
valkost til Reykjavíkur því það er of
dýrt, og það verður líka of dýrt þó
flugmiðinn verði niðurgreiddur um
helming.
Ég vona að alþingismenn staldri
við þessa tillögu um auknar nið-
urgreiðslur til innanlandsflugs og
verji þessum milljarði á ári með
ábyrgari hætti. Það er t.a.m. ákall í
byggðum landsins að þjónusta sé
styrkt í heimabyggð og hvert starf
sem hægt er að koma á fót, t.d. til að
sinna þjónustu á vegum ríkisins, veg-
ur þungt í minni samfélögum. Svo
þekkjum við ástand þjóðvegakerf-
isins sem er víða í lamasessi og brýnt
að lagfæra dauðagildrur sem þar
leynast, áður en skaði hlýst af.
En fari svo að Alþingi samþykki að
greiða háar fjárhæðir árlega í sam-
göngustyrki til þeirra sem búa utan
tiltekinnar fjarlægðar frá Reykjavík
hljótum við að vænta þess að jafn-
ræðis verði gætt og hver og einn geti
valið þann samgöngumáta sem hann
kýs. Annað væri með ólíkindum og
má í þeim efnum líta til fordæmis
Sjúkratrygginga Íslands sem ég
nefndi hér að framan. Það vilja ekki
allir fljúga milli staða innanlands og
það er heldur ekki hægt að taka hvað
sem er með sér í flugvél.
Bara á næstu tíu árum erum við að
tala um mögulega á annan tug millj-
arða í niðurgreiðslur. Vonandi verða
þessir fjármunir fremur notaðir til
varanlegra fjárfestinga í landinu og
þannig að sem flestir njóti góðs af. Í
því samhengi má nefna að verið er að
byggja upp og leggja slitlag á veg-
arkafla innanvert í Skriðdal, þar sem
aðalakleiðin liggur til suðurs frá
Fljótsdalshéraði. Það verður varið
um 400 milljónum til verksins, að
bæta veg sem vegna dapurs ástands
ber oft á tíðum ekki nema 30 til 40 km
aksturshraða. Það er bara lítið dæmi
um fjárfestingu sem lifir og skilar
okkur og komandi kynslóð var-
anlegum samgöngubótum.
Eftir Arinbjörn
Þorbjörnsson »Ég vona að alþing-
ismenn staldri við
þessa tillögu um auknar
niðurgreiðslur til innan-
landsflugs og verji þess-
um milljarði á ári með
ábyrgari hætti.
Arinbjörn Þorbjörnsson
Höfundur er garðyrkjumaður.
strond2@isl.is
Niðurgreiðsla flugfargjalda
UMRÆÐAN 27
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 30. MARS 2019
HÖLDUM
UMHVERFINU
HREINU
e i n n b í l l í e i n u
LÖÐUR EHF FISKISLÓÐ 29 101 REYKJAVÍK 568 0000 WWW.LODUR.IS
NÚ Á
15 STÖÐUM
REYKJAVÍK
KÓPAVOGI
HAFNARFIRÐI
AKUREYRI
KEFLAVÍK
MOSÓ
Ráðstefnan „Áfram
íslenska“, sem haldin
verður í Silfurbergi
Hörpu 1. apríl er for-
vitnileg og einstök
uppákoma að því er ég
best man. Það er sér-
kennilegt því allir sem
á Íslandi búa hafa
skoðanir á íslensku og
íslenskukennslu. Það
hefur hins vegar ekki
tíðkast að blása til ráðstefnu um þetta
mikla þjóðþrifamál og það er jafn-
framt fyrst nú sem rannsakaðir hafa
verið allir þættir íslenskukennslu hér
á landi og niðurstöður gefnar út á
bók. Hún ber titilinn Íslenska í
grunnskólum og framhaldsskólum og
að baki liggur gríðarleg rannsókn-
arvinnu sérfræðinga á sviði íslenskra
bókmennta og tungu úr Háskóla Ís-
lands og Háskólanum á Akureyri.
Það er ekki ofsögum sagt að við
stöndum á tímamótum hvað móð-
urmálið varðar. Þetta finna allir. Ekki
aðeins hafa lestrarfærni, málkunn-
átta og bóklestur breyst heldur heim-
urinn allur og það á undraverðum
hraða. Breyttur heimur kallar á öðru
vísi kennsluefni, annars konar nálgun
og ný viðfangsefni. Hér má sem dæmi
nefna að nemendur mínir í Tækni-
skólanum hafa tengt saman forrit-
unarkennslu og íslensku, hlustað á
fyrirlestra um máltækni, rannsakað
myndasögur byggðar á Íslend-
ingasögum og sökkt sér í rannsóknir
á gervigreind og þýðingarvélum. Allt
nýstárleg viðfangsefni á sviði ís-
lenskukennslu og ágæt dæmi þess að
íslenska er enn sprelllifandi og spenn-
andi, bæði sem faggrein og tungumál.
Um leið og við tökumst á við nýjar
áskoranir í íslenskukennslu þurfum
við að að endurmeta það
hvað og hvernig fagið
hefur verið kennt hingað
til. Það er ekki síður
spennandi en hin glæ-
nýju viðfangsefni.
Bókin Íslenska í
grunnskólum og fram-
haldsskólum er mik-
ilvæg undirstaða fyrir
þá vinnu sem bíður ís-
lenskukennara og fellur
vel að þingsályktun-
artillögu mennta- og
menningarmálaráðherra þess efnis
að efla íslensku sem opinbert mál hér
á landi, en í því felst meðal annars að
hlúa að íslenskukennslu.
Mennta- og menningarmálaráðu-
neytið heldur þann 1. apríl málþingið
Áfram íslenska – staða og framtíð ís-
lenskukennslu í skólum landsins“ en
að því standa einnig Háskóli Íslands,
Háskólinn á Akureyri, Kenn-
arasamband Íslands og Samband ís-
lenskra sveitarfélaga. Ég hvet alla til
að mæta á málþingið, ekki hvað síst
íslenskukennara enda er fagleg og
vönduð umræða um það sem vel er
gert og það sem betur má fara í
kennslunni mikilvæg fyrir alla kenn-
ara. Ef til vill er fátt mikilvægara.
Íslenska – í fortíð,
nútíð og framtíð
Eftir Helgu Birg-
isdóttur
Helga Birgisdóttir
»Um leið og við tök-
umst á við nýjar
áskoranir í íslensku-
kennslu þurfum við að
að endurmeta það hvað
og hvernig fagið hefur
verið kennt hingað til.
Höfundur er verkefnastjóri K2: Vís-
inda- og tæknileiðin við Tækniskól-
ann og doktorsnemi í íslenskum bók-
menntum.
Atvinna