Morgunblaðið - 17.04.2019, Blaðsíða 32

32 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. APRÍL 2019
DUXIANA Reykjavik | Ármuli 10 | Reykjavik | +354 5 68 99 50 | www.duxiana.is
GÆÐI OG ÞÆGINDI
SÍÐAN 1926
DUX 1001 - VÍÐÞEKKT ÞÆGINDI
Byggt á fyrsta DUX rúminu sem var framleitt árið 1926, þetta er sannarlega það sem draumar eru byggðir á.
Dægurumræða sem
og fræðileg umræða
um vændi eða kynlífs-
þjónustu er iðulega
sveipuð alls konar
fordómum og fyrir-
litningu. Konum, sem
kaupa kynlífsþjónustu
kynsystra sinna, virð-
ist hlíft, en körlum,
sem kaupa vændi, eru
ekki vandaðar kveðj-
urnar. Fyrrverandi formaður sam-
taka kvennaathvarfa í Svíþjóð,
Ireen von Wachenfeldt, orðaði
þetta svo: „Karlar eru skepnur.“
Siðar áréttaði hún: „Ég hefði ekki
átt að halda því fram, að karlar
væru verri en dýr. Ofbeldiskarl-
arnir sumir hverjir njóta þess,
þegar konur þjást. Það gera dýr
ekki.“
Hverjir eru þeir karlar, sem
kaupa vændi? Árið 2010 var gerð
umfangsmikil könnun á vændis-
kaupum karla í Bandaríkjum
Norður-Ameríku. Niðurstaða:
„[Þ]að eru engin gild gögn, sem
styðja þá hugmynd, að kynlífskaup
lýsi algengri og hefðbundinni kyn-
lífshegðun karla í Bandaríkjum
Norður-Ameríku ...“ (Christine
Milrod, University of Portland).
Rannsakendur komust einnig að
því, að meðal-Jón-kynlífsneytandi
sé í engu frábrugðinn þeim kyn-
bræðrum, sem ekki kaupa kynlíf.
Ennfremur: „[Þ]að er fátt, sem
bendir til, að umræddir karlar séu
í eðli sínu afbrigðilegir eða búi við
vanhöld á sálinni.“ Það eru einkum
vel menntaðir, vellaunaðir, frjáls-
lyndir og lostafullir hvítir karlar,
sem kjósa að leysa girnd sína í
skauti kynlífsþjóna. Eins og gefur
að skilja eru þeir kúnna ötulastir.
Hópur kaupenda er fjölbreyttur,
hvað áhrærir lýðfræðilega sam-
setningu, hegðun og viðhorf. „Þó
að það sé engum vafa undirorpið,
að sumir þeirra [karlkyns vændis-
kaupenda] sýni ofbeldi og misnotk-
un, bendir rannsókn á 2300 hand-
teknum kaupendum til, að flestir
þeirra vísi á bug nauðgunarþörf og
hafni ofbeldi gegn konum.“ (Ron-
ald Weitzer/Martin A. Monto) Það
er engin ástæða til að
ætla, að meginhluti
kaupanda kynlífsþjón-
ustu sé ofstopafullur.
Líklega er tiltölulega
fámennur hópur
ábyrgur fyrir miklum
hluta ofbeldis gegn
kynlífsþjónum (pros-
titutes). (Martin A.
Monto)
Karlar, sem bjóða
kynlífsþjónustu, búa
jafnvel við meiri for-
dóma, heldur en starfssystur
þeirra. Í yfirlitsgrein í „Journal of
Sex Research“ árið 2013 stendur
m.a. um fordóma: „Skilningur
manna, hvað viðvíkur karlkyns
kynlífsþjónum, hefur tekið breyt-
ingum samfara breyttu hugarfari,
félagslegu umhverfi og nýrri
tækni. Rannsakendum hefur verið
tamt að álíta þá í sálarlegu upp-
námi, örvæntingarfulla eða fórnar-
lömb á ystu nöf. Litið hefur verið á
skjólstæðinga þeirra sem félags-
lega öfugugga.“ (Victor Minichiello
og félagar) Árið 2008 skrifaði Dav-
id S. Bimbi í „Journal of Homo-
sexuality“: „Þekking fyrri tíma
rannsókna ber iðulega svipmót af
þýðinu (undirhópnum), sem rann-
sóknir beindust að. Samfélagsfræð-
ingar hafa ákveðið beint sjónum að
þeim, sem harka á götunum, enda
þótt annað fyrirkomulag kynlífs-
þjónustu væri þekkt. Þekking, sem
aflað hefur verið úr þessu þrönga
sjónarhorni, hefur einatt verið al-
hæfð til allra karlkyns kynlífsþjóna
og haft í för með sér fordæmingu
og skrímslun, stuðlað að mótun
staðalímynda.“ Fordómar torvelda
einnig rannsóknir: „Sökum þess,
að hugmyndir um kynlífssölubann
grundvallast í meginatriðum á
hugmyndinni um misnotkun karla
á konum, var næstum ókleift að
beina sjónum að kynlífsþjónustu
karlmanna. Svo virðist sem karl-
kyns kynlífsþjónar falli ekki að
hugsmíðinni um brothætta kynlífs-
þjóninn, sem bjarga þarf frá glöt-
un.“ (Skýrsla European Network
Male Prostitution)
Fyrrnefndur Victor Minichiello,
ástralskur félags- og lýðheilsu-
fræðingur, hefur, ásamt breska
félagsfræðingnum, John Scott,
rannsakað vændi karla allítarlega.
Þeir gerðu m.a. alþjóðakönnun á
kynningarsíðum fylgdarsveina á
veraldarvefnum. Að kynningunum
stóðu (trúlega) um 105.000 karlar.
Sökum ýmiskonar fordóma og
andsnúinna laga má búast við, að
þeir séu umtalsvert fleiri. Í Dan-
mörku fundust sjö kynningarsíður,
í Noregi átta og í Svíþjóð tíu. Ís-
land var ekki tekið með í þessari
könnun. Almennt bjóða flestir
þjónustu sína öðrum körlum eða
tvöfalt fleiri en þeir, sem falbjóða
sig konum og pörum. Þó er það
misjafnt eftir löndum. T.d. sækjast
fleiri karlkyns kynlífsþjónar í
Stóra Bretlandi eftir viðskiptum
við konur eða pör.
Það virðist óðum draga að því,
að vændi kvenna og karla verði
áþekkt að vöxtum og fyrirkomu-
lagi. Svo segir Jan Wisser, hol-
lenskur félagsfræðingur og fræði-
maður um vændi til margra
áratuga: Kynlífsþjónusta karla er
nærri jafn fjölbreytt og kvenna. Þó
er drengjum ekki stillt út í glugga
lengur. Þegar það var reynt hóp-
uðust fjölmiðlar að þeim, svo að
kvenviðskiptavinir lögðu á flótta.
Fátt er vitað um ástand mála á
Fróni í þessu efni. Í skýrslu, útgef-
inni af Dómsmálaráðuneytinu, er
þó bent á; „að marktækt fleiri
strákar en stúlkur sögðust hafa
þegið greiða eða greiðslu fyrir
kynmök. Þetta sé þó í samræmi
við niðurstöður nýlegra erlendra
rannsókna...“
Einnig er þekkt á Íslandi
„fósturvændi,“ þ.e. þegar konur
taka að sér umkomulausa ung-
lingspilta eða karla í skiptum fyrir
kynlíf. (Þýðingar eru höfundar.)
Vændiskarlar
Eftir Arnar
Sverrisson
Arnar Sverrisson
»Karlar, sem kaupa
kynlífsþjónustu
kvenna, eru fordæmdir
sem kúgarar og afbrota-
menn. En þeir selja kon-
um sams konar þjón-
ustu. Hvað eru þeir þá?
Höfundur er ellilífeyrisþegi.
arnarsverrisson@gmail.com
Eitt það fyrsta sem
við lærum um heiminn
er að jörðin er hnött-
ur. Þetta er svo við-
tekin staðreynd að ég
hef aldrei hitt mann-
eskju sem heldur öðru
fram. Hnöttótt jörð er
heldur ekki ný af nál-
inni, því Forn-Grikkir
vissu af kúlulögun
jarðar fjögur hundruð
árum fyrir Krist.
Engu að síður er til fólk sem trúir
því að jörðin sé flöt. Eins og eitt
félag um þennan málstað, Flat-
jarðarfélagið (e. The Flat Earth
Society), á að hafa komist að orði,
þá er „meðlimi félagsins að finna
allt í kringum hnöttinn“. Já,
hnöttinn.
Samkvæmt málflutningi framá-
manna í samfélagi Flatjarðarfólks
eru stuðningsmenn málstaðarins
ekki bara allt í kringum hnöttinn
heldur fer þeim einnig fjölgandi.
Ekki nóg með það heldur hafa
körfuboltastjörnur og aðrir frægir
lýst yfir stuðningi sínum við þvæl-
una. Í nýlegri heimildarmynd á
Netflix kom fram að 53 þúsund
manns væru meðlimir í Facebook-
hópi sem snerist um umræður um
þessa tilgátu. Þeim hefur nú fjölg-
að í 123 þúsund.
Einn þessara forsprakka gengur
meira að segja svo langt að halda
því fram að „kenningin“ um flata
jörð sé að sigra vísindin eða vís-
indahyggjuna. Ástæðan er sú að
vísindin benda bara á flóknar
stærðfræðiformúlur en flatjarðar-
fólk geti einfaldlega bent á það
sem er beint af augum: Flatneskj-
una.
Þrátt fyrir að þetta mál sé hið
fjarstæðukenndasta er engu að
síður heillandi að fylgjast með því
hvernig fólk getur virt mat helstu
sérfræðinga, staðreyndir og rann-
sóknir að vettugi og jafnvel sagt
vísindunum, sjálfri leitinni að
sannleikanum, stríð á hendur. Það
skiptir þetta fólk engu máli að sjá
mynd af hnettinum, því jörðin er
flöt, allt annað er samsæri og
blekkingar. Það skiptir engu máli
að heyra færustu sérfræðinga lýsa
því yfir að jörðin sé vissulega
hnöttur, því það eru lygar. Sjálf
geimferðastofnun Bandaríkjanna,
NASA, er erkióvinurinn.
Orkupakkinn
er flatur
Maður prísar sig sælan yfir því
að flatjarðarkenningin hafi ekki
náð fótfestu hér á landi. Umræðan
um þriðja orkupakkann býður hins
vegar upp á hliðstæður, þó segja
verði að flatjarðarfólkið sé tölu-
vert lengra komið í samsæris-
kenningasmíð. Andstæðingar
pakkans mála upp hamfaramynd
af Íslandi, frelsissnauðu undir oki
Evrópusambandsins, verði pakk-
inn tekinn upp í íslenska löggjöf.
Orkuverð mun hækka, sæstrengur
verður lagður að okkur forspurð-
um og erlendar stofnanir verða
einráðar um tilhögun orkumála á
Íslandi. Hatrið mun sigra.
Sama heillandi viðhorfið ein-
kennir andstæðinga pakkans og
hina flatneskjuþenkjandi bræður
þeirra og systur víðsvegar um
hnöttinn. Í þeirra Facebook-hópi
eru fimm þúsund manns og meira
að segja sjónvarpsstjörnur hafa
lýst yfir stuðningi við málstaðinn.
Andstæðingar
pakkans benda jú á
það sem allir hljóta
að sjá, að hér sé ver-
ið að framselja full-
veldi og brjóta gegn
stjórnarskrá. Þar
skiptir engu þó
fræðimenn komist að
gagnstæðri niður-
stöðu, orð þeirra eru
einfaldlega skrum-
skæld til að þjóna
málstaðnum. Þannig
þurfa hinir sömu
fræðimenn sífellt að koma fram að
nýju og taka aftur af öll tvímæli
um niðurstöður sínar. Fyrir vikið
verða andstæðingar pakkans heit-
ari í sinni trú og umfram allt verð-
ur umræðan sífellt ruglingslegri.
Ráðamenn eru sagðir spilltir,
blekktir eða latir við að kynna sér
málið ef þeir vilja samþykkja
pakkann. Fyrirvarar eru sagðir
marklausir og allt tal um að er-
lendar stofnanir muni ekki hafa
tögl og hagldir í orkumálum hér á
landi er sagt lygar. Ekki er heldur
mark takandi á lagafrumvarpi um
að ekki verði ráðist í lagningu sæ-
strengs án samþykkis Alþingis.
Það er hluti af stærra plotti með
Evrópusambandinu. Látum vera
að hann kosti mörg hundruð millj-
arða króna og muni því krefjast
raforkuverðs sem er miklu hærra
en markaðsverð í ESB-löndum.
Samstarfsstofnun eftirlitsaðila á
orkumarkaði í Evrópu, ACER, er
þeirra NASA – erkióvinurinn. Og
allt er þetta eitt stórt samsæri um
fullveldisframsal.
Brjóstvörnin gegn Djúpríkinu
Engu skiptir heldur að EES-
samningurinn hefur lagt grund-
völlinn að lífsgæðum Íslendinga
síðustu áratugi og tryggt frjáls
viðskipti við 500 milljóna markað.
Honum skal sagt stríð á hendur
því orkupakkinn er flatur.
Hliðstæðurnar eru grátbros-
legar. Djúpríkið er greinilega víða
og verkefni þess fjölbreytt. Allt
frá blekkingum um lögun jarðar
til skipulagningar á samsæri gegn
fullveldi Íslands. Til varnar Djúp-
ríkinu hafa forlögin þó sem betur
fer sent okkur Flatjarðarfélagið
en líka Flatpakkafélagið – félag
fólks sem lætur ekki staðreyndir
sérfræðinganna um orkupakkann
flækjast fyrir „hinum raunveru-
lega sannleika“. Staðreyndir á
borð við þær, að Ísland mun eftir
innleiðingu þriðja orkupakkans
áfram hafa fullt forræði yfir orku-
auðlindum sínum, að enginn sæ-
strengur verður lagður án sam-
þykkis okkar og að Landsvirkjun
mun áfram geta starfað undir
sama eignarhaldi, nema Íslend-
ingar sjálfir ákveði annað. En
þannig staðreyndir skipta Flat-
pakkafélagið engu máli.
Jörðin er flöt
Eftir Ísak Einar
Rúnarsson
»Maður prísar sig
sælan yfir því að
flatjarðarkenningin hafi
ekki náð fótfestu hér.
Umræðan um þriðja
orkupakkann býður
hins vegar upp á
hliðstæður.
Ísak Einar
Rúnarsson
Höfundur er sérfræðingur á
hagfræðisviði Viðskiptaráðs Íslands.
Vantar þig pípara?
FINNA.is