Dagblaðið Vísir - DV - 12.04.2019, Side 38

Dagblaðið Vísir - DV - 12.04.2019, Side 38
38 12. apríl 2019FRÉTTIR OnePortal er vefgátt sem gerir fyrirtækjum og sveitar- félögum kleift að veita íbúum þjónustu allan sólahringinn, allt árið um kring. Rafrænir innri ferlar eru tengdir við þjónustugátt fyrir íbúa eða viðskiptavini, þar sem þeir Gæða- stjórnun á stóran þátt í góðum árangri fyrirtækja. OneQuality er lausn sem OneSystems bjóða heildarlausn í skjalamálum fyrirtækja og sveitarfélaga og þjónustu við viðskiptavini og íbúa þeirra Hagkvæmar lausnir með áherslu á rekjanleika, auðveldan aðgang og gagnsæi. OneRecords er öug lausn sem auðveldar fyrirtækjum og sveitarfélögum halda utan um mál sem eru í gangi á hverjum tíma. Stjórnendur hafa yrsýn yr gang mála innan fyrirtækisins og notendur geta á einfaldan máta sótt lista yr þau mál sem þeir bera ábyrgð á. Vilt þú koma skjalamálunum í lag? VELJUM ÍSLENST - VELJUM ÍS LE NS KT -V EL JUM ÍSLENSKT - Records Mála- og skjalakerfi Self-Service www.one.is OneSystems - sími: 660 8551 | fax: 588 1057 | www.one.is | one@one.is www.one.is . one@one.is sími: 660 8551 . fax: 588 1057 DRAUMASAMFÉLAG EF KARLAR HEGÐUÐU SÉR EINS OG KONUR? n Gamlar hugmyndir um kynin lífseigar n Afbrotum hefur fækkað H elgi Gunnlaugsson er af- brotafræðingur og prófess- or í félagsfræði við HÍ. Hér verður fram haldið grein- ingu hans á muninum á afbrota- hegðun kynjanna frá því í síðasta tölublaði. Konur og karlar í fangelsi Fangelsistölur eru mjög lýsandi veruleiki fyrir þann mun sem er á glæpum kynjanna. Sem dæmi má nefna að hér á landi eru konur að jafnaði innan við tíu í fangelsi á móti um 160 körlum. Hlutföllin eru ekki ósvipuð erlendis. Spurn- ingin er eiginlega hvað er að körl- um frekar en velta fyrir sér konum eða ástæðum brota hjá þeim. Við sjáum reyndar bágbornari stöðu karla víðar í samfélaginu. Hegðunarvandi drengja er mun meiri en stúlkna og þeim líður jafnframt verr í skóla en stúlkum. Vímuefnavandinn er stærri hjá körlum og þeir falla í meira mæli fyrir eigin hendi en þær. Karl- mennskunni fylgja því óneitan- lega skuggahliðar. Jafnréttisbar- áttan á ekki síður við um karla en konur þótt okkur sé gjarnt að horfa til kvenna þegar jafnréttismál ber á góma í samfélaginu. Aftur á móti eiga konur sem enda í fangelsi oft við meiri vanda að stríða en venju- legir karlfangar. Lengi vel voru af- plánunarúrræði kvenna takmark- aðri hér á landi en karla en það hefur breyst sem betur fer. Konur hafa í dag einnig möguleika á til dæmis opnum úrræðum eins og karlar. Hvers vegna er svona mikill munur á brotum kynjanna? Konur geta alveg drepið með byssu eða hníf til jafns við karla en gera það ekki. Þær geta stolið og framið alvarleg auðgunarbrot eins og karlar en gera minna af því. Í raun er lítið því til fyrirstöðu að bæði kynin séu jafn mikið í afbrot- um – líffræðin ætti ekki að hindra að konur fremji afbrot til jafns við karla – en þær gera það ekki. Kon- ur fremja að sönnu mun færri kyn- ferðisbrot en karlar, en hafa verður í huga að kynferðisbrot eru sam- kvæmt opinberum skýrslum hlut- fallslega fátíð miðað við önnur brot. Hvers vegna er svona mikill munur á kynjunum? Fræðimenn hafa einkum staldrað við félagslegar, sálrænar og menningarlegar skýringar frekar en einblína á þær líffræði- legu. Félagsmótun kynjanna sé enn þá talsvert ólík. Jafnvel má spyrja hvort upp- eldi stúlkna einkennist af of mik- illi stjórnun eða of mikið sé passað upp á þær, sem haldi aftur af þeim. Að drengir séu almennt undir minni stjórnun í uppeldi sem leyfi þeim að hlaupa meira út undan sér, meðal annars til að fremja af- brot. Gamlar hugmyndir um kyn- in og hlutverk þeirra séu því enn býsna lífseigar. Ólík hlutverk karla og kvenna í samfélaginu, og þá um leið mismunandi félagslegt taum- hald á kynjunum, sé enn við lýði þrátt fyrir allt. Sjálfsmynd kvenna t ngist meira móður- og umönnunarhlut- verkinu en sjálfsmynd karla. Ábyrgð kvenna á börnum og heimili hafi í för með sér að þær rækti með sér öðruvísi siðferðis- kennd en karlar. Að karlar megi ef til vill rasa meira út en konur, megi vera ábyrgðarlausari. Frelsið sé meira hjá körlum til bæði góðra verk og slæmra. Konur séu því færari um að halda aftur af sér þótt tækifæri gef- ist til glæpsamlegs afhæfis. Ætl- ast sé meira til þess að konur feti hefðbundnari leiðir meðan rásin sé lausari hjá körlum. Konur óttast afbrot meira en karlar Áhugavert er að konur óttast afbrot meira en karlar og öryggiskennd þeirra á götu úti er mun minni en karla. Samt sem áður verða mun fleiri karlar fyrir ofbeldi úti á götu en konur. Konur óttast að verða fyrir ofbeldi af hálfu ókunnugra en skýrslur sýna að það ofbeldi sem þær verða fyrir er fyrst og fremst framið af körlum sem þær þekkja eða eru í nánu sambandi við. Karlar ru aftu á móti mun oftar þolendur ofbeldis af hálfu þeirra sem þeir þekkja lítið eða ekki – þeir hafa sannarlega meiri ástæðu til að óttast að verða þolendur of- beldis á götu úti en konur. Hvenær vöknuðu fyrst áhyggjur af afbrotum kvenna? Fyrsta bókin í afbrotafræði sem sérstaklega tók fyrir hlutdeild kvenna í afbrotum var skrifuð af Freda Adler, bandarískum af- brotafræðingi, árið 1975 og hét Sisters in Crime – The Rise of the New Female Criminal. Adler spáði því að með vax- andi áhrifum og atvinnuþátttöku kvenna í samfélaginu til jafns við karla myndu konur fremja afbrot á svipaðan hátt og þeir. Afbrotum kvenna var að fjölga á þessum tíma og ein fyrsta konan hafði nýlega komist á lista FBI yfir hættuleg- ustu afbrotamenn Bandaríkjanna. Marie Dean Arrington, blökku- kona, drap opinberan starfsmann árið 1969 sem farið hafði með mál hennar og barna í kerfinu. Hún lést fyrir nokkrum árum í fangelsi í hárri elli. Hefur spádómur Adler gengið eftir? Afbrotum kvenna hefur fjölgað en langt í frá til jafns við afbrot karla. Sem betur fer. Ef konur myndu hegða sér eins og karlar værum við eiginlega komin í villta vestrið með hálfgerðri skálmöld í samfé- laginu. Fangelsi myndu ekki bara yfirfyllast heldur þyrftum við tvö- falt fleiri fangelsi með öllum þeim kostnaði sem því fylgir fyrir ríkis- budduna, fyrir utan þann kostn- að og sársauka sem skil nn væri eftir meðal borgaranna. Spyrja má hvort það væri ekki miklu ör- uggara og huggulegra um að litast ef karlar fær að hegða sér eins og konur? Værum við þá ekki kom- in í draumasamfélagið og þyrft- um ekki ne n fangelsi? Og þyrftum ekki að óttast afbrot og ofbeldi á götum úti eins og við gerum því miður í dag. Afbrotum fækkar á Vesturlöndum Afbrotum tilkynntum til lögreglu hefur fækkað mikið undanfarin ár – fyrst í Bandaríkjunum fyrir aldar- fjórðungi eða svo, síðan Evrópu og loks á Norðurlöndum – og nú allra síðustu ár hefur þess líka orðið vart hér á landi einkum í fækkun brota hjá ungmennum. Ef þróunin er skoðuð eftir kyni sést áhugaverð tilhneiging. Fækk- un afbrota er meiri hjá ungum körlum en konum. Bilið milli kynjanna er því að minnka – karlarnir eru farnir að líkjast konum! Þótt enn sé langt í land eru þetta óneitanlega já- kvæðar fréttir fyrir okkur öll, jafn- staðan nálgast mest vegna þess að karlar eru farnir að hegða sér bet- ur en áður og nálgast því konur hvað afbrotahegðun varðar. Skýringar á fækkun hefð- bundinna afbrota á Vesturlönd- um eru auðvitað spennandi viðfangsefni. Tengsl foreldra og barna meiri en áður, meiri skipulagður frítími ungmenna og auknar forvarnir, svo örfáar skýr- ingar séu nefndar. n „Ef konur myndu hegða sér eins og karlar vær- um við eiginlega kom- in í villta vestrið með hálfgerðri skálmöld í samfélaginu

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

Handlinger: