Dagblaðið Vísir - DV - 24.05.2019, Qupperneq 14

14 FÓKUS 24. maí 2019
PINNAMATUR
V e i s l u r e r u o k k a r l i s t !
Bjóðum uppá fjölda tegunda
PINNAMATS OG TAPASRÉTTA
Hólshraun 3, 220 Hafnarfjörður / S 555 18 10 og 565 1810 / veislulist@veislulist.is / veislulist.is
Afgreitt á einnota fötum, tilbúið fyrir veisluna
HRINGDU OG PANTAÐU Í SÍMA 555 1810
Blind stúlka missti vini
vegna skoðana sinna
Hefur stundað tónlistarnám frá fæðingu - Baráttufólk getur breyst í skrímsli
- Fatlaðir eru líka kynverur
Þ
að er mikil heift í um­
ræðunni, mikill skotgrafa­
hernaður og ég er hrædd,
meira að segja oft mjög
hrædd við að tjá sumar skoðanir
mínar opinberlega, finnst ég ekki
geta leyft mér það. Ég vil vera opin­
ber persóna, eiga séns í pólitík án
þess að vera álitin öfgamanneskja,
ég vil að sá möguleiki sé fyrir hendi
að ræða hvað sem er á yfirveguðum
og vitsmunalegum nótum, en það
er bara mjög erfitt á tímum þegar
fólk er oft dæmt eftir skoðunum
sínum, jafnvel án þess að vera leyft
að standa fyrir máli sínu. Vinir og
kunningjar frá fyrri tíð hafa snúið
baki við mér af því þeir eru ósáttir
við að skoðanir mínar eru ekki
nákvæmlega eins og þeirra í ein­
hverjum málum,“ segir Iva Marín
Adrichem.
Iva, sem hefur verið blind frá
fæðingu, tók virkan þátt í réttinda­
baráttu fatlaðs fólks á unglingsár­
um en fjarlægðist síðan þau viðhorf
sem hún tileinkaði sér þá og hefur
lent upp á kant við sum af sínum
fyrri baráttusystkinum. Iva vill ekki
láta draga sig í dilka eða á hana séu
settir merkimiðar enda hefur henni
verið sagt að hún sé með „sjálf­
stæðisblæti“ eins og hún orðar það.
Iva er aðeins liðlega tvítug að
aldri, fædd 1998, en á þegar stór­
merkilegt lífshlaup að baki. Hún
ræddi við DV um ævi sína, fordóma
gegn fötluðum, en líka mikilvægi
fordómaleysis og umburðarlyndis í
allri umræðu og skoðanaskiptum –
sem henni þykir vanta mikið upp á.
Byrjaði í tónlistarskóla
tveggja ára
Iva fæddist blind vegna augngalla
í móðurkviði. Það kom ekki í veg
fyrir að hún lyki stúdentsprófi frá
MH á tveimur og hálfu ári, og út­
skrifaðist 18 ára gömul, né að hún
stundaði nám í Söngskólanum í
Reykjavík og síðar Tónlistarskóla
Garðabæjar. Iva stundar núna
nám til bachelor­gráðu í einsöng
í Rotterdam en hér heima lærði
hún píanóleik auk söngs.
Iva á hollenskan föður en ís­
lenska móður. Hún bjó fyrstu níu
æviárin í Hollandi og talar bæði
reiprennandi hollensku og ís­
lensku. Iva segir að foreldrar
hennar hafi frá unga aldri stutt
hana ötullega til náms og þroska.
Hún lærði mjög snemma að lesa
og hefur frá unga aldri verið mik­
ill bókaormur. Les hún aðal­
lega hljóðbækur en er líka læs á
punktaletur. Tónlist byrjaði Iva að
læra þegar sem smábarn:
„Ég var varla nema tveggja til
þriggja ára þegar pabbi og mamma
fóru að senda mig í píanó tíma og
á alls konar söngnámskeið.“ Iva
hneigðist til tónlistar nánast frá
fæðingu en auk þess sem foreldrar
hennar hvöttu hana óspart áfram
þá segja þeir að hún sjálf hafi ver­
ið afskaplega námfús frá blautu
barnsbeini.
„Foreldrar mínir eiga hrós
skilið. Þau hafa verið mjög góð­
ir uppalendur og studdu mig og
hvöttu í öllu sem ég sýndi áhuga,“
segir Iva.
Þess má geta að Iva stefnir á
nám í lögfræði þegar hún hefur
lokið við BA­gráðuna í einsöng
enda segir hún atvinnuhorfur
söngvara vera afar ótryggar. Þessi
kornunga kona mun því verða
komin með mikla og fjölbreytta
menntun áður en langt um líður.
Tók U-beygju í skoðunum
Snemma á unglingsaldri fór Iva að
taka þátt í réttindabaráttu fatlaðs
fólks og hennar helsti vettvangur í
þeim efnum voru samtökin Tabú:
„Unglingsárin voru erfiður tími,
enda mikið þroskaferli á þessum
tíma og miklar tilfinningasveifl­
ur. Ég hafði, og hef enn í dag, afar
sterka réttlætiskennd og á þessum
tíma tók ég það mjög nærri mér
að vera álitin öðruvísi, og stund­
um minni máttar, fötlunar minnar
vegna. Afleiðingarnar voru að ég
missti á tímabili algjörlega stjórn á
réttlætiskenndinni, var svakalega
reið, viðkvæm fyrir öllu og fljót að
stökkva upp á nef mér. Það hef­
ur líka áhrif á mann hverja mað­
ur umgengst. Fólkið sem var með
mér í þessu var vissulega yndislegt
fólk, en við áttum þá reynslu sam­
eiginlega að upplifa og horfa upp
á fordóma og mismunun. Skiljan­
lega var margt af þessu fólki líka
ofsalega reitt, en stanslaus reiði í
umhverfinu getur eitrað út frá sér
og dregið úr manni alla jákvæða
orku.
Vegna þessarar óstjórnlegu
reiði minnar fannst mér allt sam­
félagið oft vera á móti mér og gera
í því að sýna mér að ég væri minna
virði en aðrir. Þetta viðhorf mitt
fór að hafa þau áhrif að fólk um­
gekkst mig eins og jarðsprengju­
svæði og vissi ekki hvað það átti
að segja við mig, því ég gat hvenær
sem er sprungið og ausið úr mér
reiðilestri um fordóma gegn mér
og óréttlæti heimsins. Ég var að
breytast í einhvers konar tilfinn­
ingavampíru. Síðan rann upp fyrir
mér að reiði virkar ekki alltaf best í
mannréttindabaráttu, þó að vissu­
lega sé alltaf þörf á róttækni. Hins
vegar er mjög fín lína milli þess að
vera róttækur og að breytast óvart í
skrímslið sem maður ætlaði sér að
berjast gegn. Það má segja að á
Ágúst Borgþór Sverrisson
agustb@dv.is
„Ég er hrædd
við að tjá sumar
skoðanir mínar
opinberlega“
Metnaðarfull Iva
stefnir á nám í lögfræði
eftir tónlistarnámið.
Mikilvægt að sleppa takinu Iva segir
mörg fötluð börn vera ofvernduð.